Το διπλό στόχο στήριξης - όσο είναι εφικτό δεδομένων του πολέμου- του οικονομικού κλίματος στην αγορά, αλλά και διατήρησης της ροής των φορολογικών εσόδων προς τα κρατικά ταμεία έχει θέσει ως προτεραιότητα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης την επομένη της λήψης του πακέτου στήριξης. Παρακολουθώντας παράλληλα τα γεγονότα στο πεδίο του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης, αλλά και διαμορφώνοντας σενάρια για τη διάρκεια του πολέμου, για την επόμενη μέρα και για τις επιπτώσεις στην Ελληνική οικονομία.
Στο πεδίο του «κλίματος» στην αγορά, μετά την ψήφιση του νόμου για το ΕΣΠΑ από τη Βουλή και με δεδομένη την…. αναμονή για τις αποφάσεις των Βρυξελλών για το νέο ΕΣΠΑ, τα φώτα πέφτουν στο Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο επιχειρείται να επιταχυνθεί όσο το δυνατό περισσότερο και στο πεδίο των επιδοτήσεων 1,5 δισ. προς μικρομεσαίους που μπορεί να μοιράσει. Για να υπάρξει το επόμενο διάστημα ροή στήριξης προς τις επιχειρήσεις.
Έτσι, μετά το νέο πακέτο 2,4 δισ. ευρώ έργων που εγκρίθηκε από τον αρμόδιο Αναπληρωτή ΥΠΟΙΚ Θεόδωρο Σκυλακάκη, το βάρος πέφτει στην υλοποίηση. Το επόμενο διάστημα αναμένεται να βγουν προς διαβούλευση και τα υπόλοιπα 2 προγράμματα του αγροδιατροφικού τομέα. Το επόμενο βήμα αναμένεται να γίνει από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης με 3-4 τελικά προγράμματα για μικρομεσαίους τα οποία επίσης προωθούνται κατά προτεραιότητα.
Παράλληλα στις 28 Μαρτίου συνεδριάζει σύμφωνα με πληροφορίες η αρμόδια επιτροπή του Eurogroup (EFC) για το πακέτο δόσεων των περίπου 4 δις ευρώ τα οποία αναμένεται να φτάσουν στην Αθήνα μετά τα μέσα Απριλίου, στηρίζοντας και τα Κρατικά Ταμεία, αλλά και μεταφέροντας το «μήνυμα» της παραμονής της χώρας στην ομάδα των κρατών που κινούνται πιο γρήγορα στην υλοποίηση του Ταμείου (σ.σ. σε πολλά κράτη ακόμη δεν έχουν υπογραφεί οι επιχειρησιακές συμβάσεις, κάτι που μεταφέρει και προς το τέλος του έτους την στιγμή της αναθεώρησης των έργων του Ταμείου).
Μήνυμα προς τις αγορές
Παράλληλα ο αρμόδιος Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας προωθεί τα ελληνικά αιτήματα πρόωρης αποπληρωμής των ακριβών δανείων (με το ΔΝΤ, αλλά και το διακρατικό). Επιχειρώντας να διατηρήσει με την κίνηση αυτή το κλίμα όχι μόνο από επενδυτικής, πλευράς αλλά και με ορόσημο την ταχύτερη δυνατή επιστροφή σε επενδυτική βαθμίδα.
Η κίνηση αυτή είχε τελευταίο βήμα την απόφαση την προηγούμενη Παρασκευή της DBRS να αναβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας κατά μία βαθμίδα. Με το ΥΠΟΙΚ να προωθεί παράλληλα και την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία εντός του έτους.
Πορεία Εσόδων
Το άλλο κρίσιμο μέτωπο είναι η πορεία των φορολογικών εσόδων, ώστε να μπορούν να τροφοδοτούνται τα μέτρα που έχουν θεσπιστεί αλλά και αυτά που θα κριθούν αναγκαία από την πορεία της νέας κρίσης. Τα πρώτα στοιχεία για την πορεία των ηλεκτρονικών συναλλαγών το μήνα Μάρτιο, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, είναι θετικά. Αλλά, κρίνεται πως ακόμα είναι νωρίς για να υπάρχει «καθαρή» εικόνα. Αναμένεται η αντίδραση της ζήτησης μετά το πακέτο μέτρων, αλλά και η πορεία της τουριστικής κίνησης το τριήμερο της 25ης Μαρτίου για να φανεί πώς αντιδρά ο καταναλωτής στα αυξημένα κόστη τα οποία επωμίζεται.
Τα σενάρια για το μέλλον
Ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου γίνεται σε καθεστώς πολύ υψηλής αβεβαιότητας. Όχι μόνο για την πορεία του πολέμου και της νέου τύπου «ειρήνης» που θα ακολουθήσει, αλλά και για την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να στηρίξει τα κράτη μέλη.
Προς το παρόν η πρόταση της Αθήνας αλλά και άλλων οικονομιών του Νότου για παρεμβάσεις στήριξης που θα ελαφρύνουν το δημοσιονομικό κόστος δεν έχει ανταπόκριση στις Βρυξέλλες. Που παραπέμπουν στο Μάιο- Ιούνιο με την αιτιολογία πως τότε θα έχουν καλύτερη εικόνα για τον πόλεμο και για την κατάσταση. Η εν λόγω στάση επιβεβαιώθηκε και από την τοποθέτηση του προέδρου του Eurogroup στην «Καθημερινή», ο οποίος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να παραταθεί ο χρόνος λήψης αποφάσεων για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες, ενώ ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν είναι η ώρα για καινούργια δημοσιονομικά εργαλεία…
Το βασικό ζητούμενο στα σενάρια που διαμορφώνονται και στο οικονομικό επιτελείο, όπως και διεθνώς από τον ΟΟΣΑ και από την ΕΚΤ, για την πορεία της νέας αυτής κρίσης είναι το πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος. Δηλαδή αν θα είναι κάτι βραχύβιο, αν θα διαρκέσει κάποιες εβδομάδες ή αν θα συνεχίζει μέχρι το καλοκαίρι ή και… αργότερα. Ανάλογα δημιουργούνται και πρόσθετες ανάγκες για μέτρα στήριξης (τώρα και τους επόμενους μήνες), αλλά και επιβαρύνονται περαιτέρω οι προβλέψεις για την πορεία του ΑΕΠ, του πληθωρισμού και του ελλείμματος/χρέους. Στο πιο κακό σενάριο που είχε φτιάξει το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή ο πληθωρισμός μπορεί να ξεπεράσει και το 11% φέτος.
Ένας άλλος παράγοντας που περιλαμβάνεται στα σενάρια, τον οποίο περιέγραφαν την προηγούμενη εβδομάδα και πηγές του ΥΠΟΙΚ, είναι το τι θα γίνει μετά τον πόλεμο. Δηλαδή τι είδους «ειρήνη» θα επικρατήσει. Κάτι το οποίο εξαρτάται από τη στάση της Ρωσίας έναντι της Ευρώπης και -κατά συνέπεια- από το αν θα διατηρήσει ή όχι την τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο.
Η Ρωσία ανάγεται-σε μεγάλο βαθμό- σε ρυθμιστή για την πορεία των οικονομιών. Με δεδομένο ότι η Ευρώπη δεν θα μπορέσει φέτος να απεξαρτηθεί από την ανάγκη της να τροφοδοτείται ενεργειακά από τη Μόσχα.
Έτσι, στο σενάριο έστω και μερικής προμήθειας της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο θα υπάρχουν πιο ήπιες επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές οικονομίες σε όρους ΑΕΠ και πληθωρισμού. Διαφορετικά, σε ένα σενάριο που η Ρωσία θα επιλέξει ένα «διαζύγιο» με την ΕΕ, οι επιπτώσεις αναμένονται πιο έντονες, και στην οικονομία και στο επενδυτικό κλίμα. Αυξάνοντας τις ανάγκες για μέτρα στήριξης, αλλά και τις πιέσεις προς την Ευρώπη για αλλαγή της στάσης αναμονής που σήμερα ακολουθεί (σ.σ. μία στάση πολύ διαφορετική από αυτή που ακολούθησε το 2020 στο ξέσπασμα της πανδημίας).
