Εταιρείες από τον ευρύτερο τομέα των υποδομών, της τεχνολογίας και του ψηφιακού «κόσμου», ενδεχομένως και από τον χώρο της παροχής υπηρεσιών ενέργειας (έξυπνων λύσεων - εφαρμογών, ενεργειακή αναβάθμιση, οδοφωτισμού κ.α.), βρίσκονται ανάμεσα σε αυτές που φέρονται να έχουν βάλει στο «στόχαστρό» τους το project, περίπου 300 - 320 εκατ. ευρώ συνολικά, για τις «έξυπνες πόλεις» (smart cities), τα έργα αναβάθμισης δηλαδή στους Δήμους της χώρας.
Κεντρικός στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη και χρήση νέων τεχνολογικών μέσων που θα βελτιώσουν τη διαχείριση και λειτουργικότητα του αστικού περιβάλλοντος, στις ελληνικές πόλεις. Η παρέμβαση αποσκοπεί επίσης στον σταδιακό μετασχηματισμό των ελληνικών πόλεων σε «έξυπνες πόλεις» μέσω της ανάπτυξης νέων υποδομών, ψηφιακών πλατφορμών και πληροφοριακών συστημάτων.
Οι προτεινόμενες λύσεις επιτρέπουν στις πόλεις να χρησιμοποιούν την τεχνολογία και τα δεδομένα για τη βελτίωση των αστικών υποδομών, των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, καθώς και για την τόνωση της τοπικής οικονομίας.
Οι Δήμοι επωφεληθούν από ευρύ πλέγμα «έξυπνων» δράσεων ανάλογα με τις προτεραιότητες και τις ανάγκες τους σε νευραλγικούς τομείς της καθημερινότητας όπως: κινητικότητα, ασφάλεια, υγεία, ενέργεια, πολιτική προστασία και περιβάλλον, διαχείριση απορριμμάτων – υδάτινων πόρων, οικονομική ανάπτυξη και δόμηση, συμμετοχικότητα και συνδεσιμότητα.
Είναι ενδεικτικό του ενδιαφέροντος ότι το project των «Έξυπνων Πόλεων» το 2022 «φιλοξενείται» και στο σημαντικό Φόρουμ των Δελφών. Για παράδειγμα, για την Παρασκευή 8 Απριλίου είχε προγραμματιστεί και σχετική ενότητα με τη συμμετοχή στελέχους του ομίλου Μυτιληναίος (SMART CITIES: SOLUTIONS FOR A MORE LIVEABLE FUTURE) για τις «έξυπνες πόλεις», ή αλλιώς «smart cities». Όπως, επίσης, υπάρχει και ενότητα με τον τίτλο «SMART BUILDINGS, SMART TRANSPORT, SMART CITIES» το απόγευμα (όπου στο πάνελ, σύμφωνα με το σχετικό πρόγραμμα, θα βρεθούν: John D. Saracakis, Chairman of the Board Saracakis Brothers S.A., Nikos Kouretas, CEO Attiko Metro S.A., Anastasios Tossios, Deputy CEO EYDAP, George Farlekas, General Manager MANIFEST).
Μάλιστα, το πρώτο μέρος του ευρύτερου έργου ύψους 90 εκατ. ευρώ, που ήταν σε εξέλιξη, βρήκε χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Όπως είχε προαναγγελθεί πέρσι από τον αρμόδιο υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκο Πιερρακάκη, και ακολούθως προωθηθεί από την «Κοινωνία της Πληροφορίας», δημοσιεύθηκε η πρόσκληση υποβολής προτάσεων του προγράμματος «Έξυπνες Πόλεις», συνολικού προϋπολογισμού 90 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι αφορούσε σε 16 μεγάλους Δήμους με πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων συν τον Δήμο Τρικκαίων, ως πρότυπο «έξυπνου Δήμου». Οι 17 Δήμοι ήταν οι ακόλουθοι: Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρέων, Ηρακλείου, Πειραιώς, Λαρισαίων, Βόλου, Περιστερίου, Ρόδου, Ιωαννίνων, Χανίων, Αχαρνών, Νίκαιας – Αγ. Ιωάννη Ρέντη, Χαλκιδαίων, Κορδελιού – Ευόσμου, Καλλιθέας και Τρικκαίων.
Το επόμενο σκέλος αφορά του προγράμματος για τις «Έξυπνες Πόλεις» είναι ύψους περίπου 222 εκατ. ευρώ, τα οποία θα «μοιραστούν» (από 100.000 μέχρι 2,8 εκατ. ευρώ ο κάθε ένας) 315 δήμοι της χώρας που εντάσσονται στο πρόγραμμα «Smart Cities» του Ταμείου Ανάκαμψης για την ανάπτυξη εφαρμογών και υπηρεσιών που διευκολύνουν την καθημερινότητα του πολίτη και βελτιστοποιούν τη λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών.
Η υλοποίηση της δράσης των «έξυπνων πόλεων», όπως και σε ολόκληρη την Ευρώπη, θα σημάνει για τους πολίτες μεταξύ άλλων:
α) Αύξηση της αποτελεσματικότητας και της προσβασιμότητας στις δημοτικές και δημόσιες υπηρεσίες
β) Διευκόλυνση της κινητικότητας και δημιουργία συνθηκών ασφάλειας απέναντι σε φυσικές και άλλες καταστροφές
γ) Μείωση της ρύπανσης και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων
Επιπλέον, όπως εξάλλου αποδείχθηκε και από την πανδημία του COVID-19, η μετατροπή των πόλεων σε «έξυπνες πόλεις» επηρεάζει θετικά την καθημερινή ζωή των ατόμων, των εργαζομένων και των επιχειρήσεων μέσω μιας σειράς αλλαγών, που σχετίζονται, για παράδειγμα με την τηλεργασία, την ηλεκτρονική δημοκρατία και τη ενίσχυση της διαφάνειας, και δίνουν τη δυνατότητα στους πολίτες για πιο ενεργή συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Σύμφωνα με την Κοινωνία της Πληροφορίας, «ίσως η πιο σημαντική ενέργεια της ΚτΠ Μ.Α.Ε. από ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ενίσχυσης των Δήμων για τη μετατροπή τους σε έξυπνες πόλεις, έγκειται στην πρόσθετη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει υπό τη μορφή ενός οδικού χάρτη για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των σχεδίων επενδύσεων που επιθυμούν οι Δήμοι να υλοποιήσουν. Με αυτόν τον τρόπο, τα σχέδια στρατηγικής που θα εκπονηθούν, τα οποία συνήθως αντικατοπτρίζουν χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον 5ετίας, θα αφορούν σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις σχετικά με ζητήματα ενεργειακού εφοδιασμού, προστασίας του κλίματος, πολεοδομικού σχεδιασμού, επαγγελματικών προσόντων ή έρευνας/καινοτομίας που προσανατολίζονται στο μέλλον.
Ως εκ τούτου, επιμέρους στόχοι του έργου, σε επίπεδο Δήμου, είναι :
- η ενίσχυση της βιώσιμης, αστικής κινητικότητας, με τεχνολογικά μέσα,
- η ενίσχυση της φυσικής ασφάλειας του κοινού, με τεχνολογικά μέσα,
- η ενίσχυση των δημιουργικών βιομηχανιών, με τη συμμετοχή τους στην ανάπτυξη ψηφιακού περιεχομένου,
- η εξοικονόμηση φυσικών πόρων, ως αποτέλεσμα μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και καυσίμων,
- η παρακολούθηση των παραμέτρων ποιότητας του περιβάλλοντος, της ατμόσφαιρας και της συγκέντρωσης αστικών απορριμμάτων, μέσα στον αστικό ιστό,
- η συλλογή και διάθεση δεδομένων και η διαλειτουργικότητα με ανοιχτές πλατφόρμες δεδομένων του ελληνικού δημοσίου».
Στόχος της επένδυσης είναι ο σταδιακός μετασχηματισμός κύριων ελληνικών πόλεων σε «έξυπνες πόλεις» μέσω της ανάπτυξης νέων υποδομών, ψηφιακών πλατφορμών και πληροφοριακών συστημάτων. Οι λύσεις έξυπνης πόλης επιτρέπουν στις πόλεις να χρησιμοποιούν την τεχνολογία, τις πληροφορίες και τα ανοιχτά δεδομένα για τη βελτίωση των αστικών υποδομών και των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, αλλά και για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης με γνώμονα την κοινότητα. Η επένδυση αποσκοπεί επίσης στη στήριξη της ανάδειξης δημοτικών μοντέλων έξυπνων πόλεων για τους υπόλοιπους Δήμους, με τη λογική των γενικών σχεδίων υλοποίησης
Επιλέξιμοι τομείς
Στον τομέα κινητικότητα περιλαμβάνονται δράσεις: Πλατφόρμες πληροφόρησης για τις δημόσιες συγκοινωνίες σε πραγματικό χρόνο, Συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών για τις δημόσιες συγκοινωνίες, Αυτόνομα οχήματα, Προγνωστική συντήρηση συγκοινωνιακών υποδομών, Έξυπνα συστήματα σηματοδότησης, Έξυπνη στάθμευση Εφαρμογές διαμοιρασμού μετακίνησης (ride sharing, carpooling), Έξυπνη κοινή χρήση αυτοκινήτων Έξυπνη κοινή χρήση ποδηλάτων, Εφαρμογές πλοήγησης, Διαμοιρασμός μεταφοράς δεμάτων, Έξυπνες θυρίδες δεμάτων.
Ασφάλεια: Προγνωστική αστυνόμευση, Χαρτογράφηση εγκλημάτων σε πραγματικό χρόνο, Αυτόματη ανίχνευση πυροβολισμών, Έξυπνη επίβλεψη δημόσιων χώρων, Συστήματα βελτιστοποίησης επείγουσας παρέμβασης, Συστήματα προειδοποίησης καταστροφών, Συστήματα ατομικών ειδοποιήσεων, Συστήματα ασφάλειας κτιρίων, Συστήματα λήψης αποφάσεων για την επιθεώρηση κτιρίων.
Υγεία: Τηλεϊατρική - Τηλεφροντίδα ,Απομακρυσμένη παρακολούθηση ασθενών, Συστήματα ειδοποιήσεων για πρώτες βοήθειες, Παρακολούθηση ποιότητας αέρα σε πραγματικό χρόνο, Παρακολούθηση μολυσματικών ασθενειών, Διαχείριση δεδομένων δημόσια υγείας για την υγεία της μητέρας και του παιδιού, Διαχείριση δεδομένων δημόσια υγείας για την απολύμανση και την υγιεινή, Ηλεκτρονικές υπηρεσίες ιατρικών ραντεβού, Ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης ασθενών.
Ενέργεια: Συστήματα ενεργειακών αυτοματισμών κτιρίων, Συστήματα παρακολούθησης ενεργειακής κατανάλωσης, Έξυπνος φωτισμός.
Πολιτική προστασία και περιβάλλον: Εκπόνηση πλάνου για τη διαχείριση έκτακτων καταστάσεων, Συστήματα διαχείρισης πλήθους και συνωστισμού, Συστήματα αποτύπωσης μετασεισμικής κατάστασης κτηρίων, Δίκτυο αισθητήρων ποιότητας αέρα.
Υδάτινοι πόροι: Συστήματα παρακολούθησης κατανάλωσης νερού, Συστήματα εντοπισμού και ελέγχου διαρροών δικτύου ύδρευσης, Έξυπνη άρδευση Συστήματα παρακολούθησης ποιότητας νερού.
Διαχείριση απορριμμάτων: Συστήματα ηλεκτρονικής επισήμανσης και τιμολόγησης απορριμμάτων, Βελτιστοποίηση δρομολόγησης αποκομιδής απορριμμάτων.
Οικονομική ανάπτυξη και δόμηση: Ηλεκτρονικές υπηρεσίες αδειοδοτήσεων επιχειρήσεων, Ηλεκτρονικές υπηρεσίες διαχείρισης και πληρωμής δημοτικών εσόδων, Ηλεκτρονικές υπηρεσίες ψηφιακής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης, Ηλεκτρονικές υπηρεσίες προσωποποιημένης εκπαίδευσης, Ηλεκτρονικές υπηρεσίες αδειοδοτήσεων δόμησης, Ανοιχτά πολεοδομικά δεδομένα.
Συμμετοχικότητα: Τοπικές πλατφόρμες συμμετοχικότητας & κοινωνικής διασύνδεσης, Υπηρεσίες ηλεκτρονικού πολίτη & ηλεκτρονικής δημοκρατίας.
Συνδεσιμότητα: Δικτυακές Υποδομές οπτικών ινών σε επιλεγμένα δημοτικά κτίρια, Σημεία ασύρματης πρόσβασης στο διαδίκτυο, Δίκτυο ΙΟΤ.
Οριζόντιες δράσεις: Κέντρο επιτελικής διαχείρισης έξυπνης πόλης (control room), Σημεία πληροφόρησης (Info points), Κεντρική πλατφόρμα έξυπνης πόλης (διαχείριση αισθητήρων και δεδομένων που συλλέγουν και διαλειτουργικότητα με ανοιχτές πλατφόρμες δεδομένων του ελληνικού δημοσίου).
