Δύο εναλλακτικά σενάρια για το πόσο θα κοστίσει στο μέλλον σε κάθε κράτος-μέλος η κλιματική αλλαγή και τα έντονα καιρικά φαινόμενα που αυτή προκαλεί, ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε νέα μελέτη της. Τα σενάρια διαμορφώνονται και ανάλογα με το ύψος του χρέους και οδηγούν σε ένα επιπλέον κόστος κατά 2,4% του ΑΕΠ στο χειρότερο σενάριο στην Ελλάδα, μία αναλογία που είναι η 9η μεγαλύτερη πανευρωπαϊκά.
Στην ίδια μελέτη υπολογίζεται επίσης ότι το κόστος των έντονων καιρικών φαινομένων τα οποία έχουν καταγραφεί πανευρωπαϊκά τα προηγούμενα 40 χρόνια και φτάνει στα 10 δισ. στην Ελλάδα ή στο 3,6% του τότε ΑΕΠ. Ο λόγος για ένα κόστος που είναι το 7ο μεγαλύτερο πανευρωπαϊκά.
Ο απολογισμός αφορά στο σύνολο των τελευταίων 40 ετών, αλλά εκτιμάται ότι τα τελευταία χρόνια η κατάσταση χειροτερεύει ταχύτατα. Μάλιστα, πλέον η Ελλάδα είναι το κράτος με το 3ο μεγαλύτερο πλήγμα ανά την ΕΕ από πυρκαγιές και το 4ο από πλημμύρες.
Η δημοσιονομική επίπτωση
Αναλυτικά, στη μελέτη παρουσιάζονται stress tests για τις δημοσιονομικές επιπτώσεις των έντονων φαινομένων που προκαλεί η κλιματική αλλαγή με στόχο να γίνουν κατανοητοί οι μεσοπρόθεσμοι κίνδυνοι για τη βιωσιμότητα του χρέους. Δείχνουν την απόκλιση σε βάθος 10ετίας στο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ από τις συνέπειες που έχουν 2 διαφορετικά σενάρια υπερθέρμανσης του πλανήτη (1,5°C και 2°C). Υπολογίζεται τόσο η άμεση επίδραση στο έλλειμμα- πλεόνασμα αλλά και στο ΑΕΠ από την απώλεια εισοδήματος.
Μεταξύ των πιο εκτεθειμένων χωρών είναι η Ισπανία, με πλήγμα 5,2% του ΑΕΠ σε όρους επιπλέον αύξησης του χρέους σε κακό σενάριο. Έπεται η Τσεχία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Ελλάδα. Αντιθέτως, κράτη του Βορά όπως η Γερμανία, το Βέλγιο και η Ολλανδία έχουν πολύ χαμηλή επίπτωση.
Σε σύγκριση με άλλους δημοσιονομικούς κινδύνους όπως π.χ. όσους συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού εκτιμάται πως είναι διαχειρίσιμο το βάρος από την κλιματική αλλαγή, αλλά «μπορεί να προκαλέσει ορισμένους κινδύνους για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα (χρέος) σε πολλές χώρες» όπως αναφέρεται. Συστήνονται παρεμβάσεις πρόληψης, αλλά και εξετάζεται πως μπορεί να υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη για κάποια γεγονότα, αφού αυτή τη στιγμή καλύπτεται μόνο το 4% τέτοιων καταστροφών.
Υπολογίζεται πως τα προηγούμενα 40 χρόνια οι φυσικές καταστροφές που κρίθηκαν σημαντικές και μετρήθηκαν σε πανευρωπαικό επίπεδο στην Ελλάδα προκάλεσαν οικονομική απώλεια 10,39 δισ. ευρώ. Ο λόγος για πυρκαγιές, πλημμύρες και άλλα πλήγματα που πάνω από όλα συνοδεύθηκαν από πολύ μεγάλο ανθρώπινο κόστος, από την απώλεια 4.618 ζωών.
Γενικά, για την περίοδο 1980-2020 ανά την ΕΕ έχουν καταγραφεί 1.117 μεγάλες φυσικές καταστροφές στην ΕΕ, εκ των οποίων οι 1.040 σχετίζονται με τον καιρό και το κλίμα. Η Επιτροπή επισημαίνει πως ο ετήσιος αριθμός φυσικών καταστροφών αυξάνεται ταχύτατα. Τις διακρίνει σε μετεωρολογικές, σε υδρολογικές (πχ πλημμύρες) και σε κλιματολογικές (πχ φωτιές). Πιο πολύ έχουν αυξηθεί τα μετεωρολογικά συμβάντα, με 543 συνολικές καταστροφές σε ολόκληρη την περίοδο, ακολουθούμενα από υδρολογικά (389) και κλιματολογικά (108).
Στα υδρολογικά συμβάντα (πλημμύρες), η Ρουμανία αντιπροσωπεύει τη χώρα που χτυπήθηκε περισσότερο (41 κρούσματα), μαζί με την Ιταλία και τη Γαλλία (34). Κατά μέσο όρο αναφέρονται περίπου 22 συμβάντα για την Ελλάδα, την Ισπανία και τη Βουλγαρία. Στα κλιματολογικά γεγονότα το 80% είναι οι πυρκαγιές. Η Ισπανία (11 μεγάλες καταστροφές) πλήγηκε πιο πολύ και ακολουθούν η Πορτογαλία (10) και η Ελλάδα (7).
