Ο μήνας Αύγουστος, ιδιαίτερα ο φετινός, είναι ένας μήνας σχεδόν «αργίας» για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όσον αφορά τις παρεμβάσεις της στις αγορές. Στην πραγματικότητα όμως τον φετινό Αύγουστο, είχαμε την πιο «ενεργή» αργία που θα μπορούσε να φανταστεί κανείς.
Το αποτέλεσμα αυτής της... ενεργητικής «αργίας» ήταν ότι οι αποδόσεις των ιταλικών και κατά δεύτερο λόγο των ελληνικών ομολόγων εκτινάχθηκαν πάνω από το 4,5% και 3,8%, αντίστοιχα.
Γιατί; Γιατί τον Αύγουστο, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, η ΕΚΤ μείωσε τον ισολογισμό της κατά 88 δισ. ευρώ, τόσο από τα κρατικά ομόλογα όσο και από τα προγράμματα επιδοτούμενων δανείων (TLTROs) προς τις τράπεζες.
Με άλλα λόγια έληξαν διαφόρων ειδών ομόλογα που είχε αγοράσει και δεν ανανέωσε αυτές τις αγορές, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί από την ευρωαγορά ρευστότητα 88 δισ. ευρώ...
Οι αγορές δεν αφήνουν τίποτα που να μη παρατηρούν και το αποτέλεσμα ήταν άμεσο στο κόστος εξυπηρέτησης των κρατικών ομολόγων, ιδιαίτερα της Ιταλίας αλλά και της χώρας με το μεγαλύτερο – αλλά αναδιαρθρωμένο – χρέος στην Ε.Ε., της Ελλάδας.
Πόσο θα συνεχισθεί η τάση αυτή; Όσο η ΕΚΤ επαν-επενδύει λιγότερα από τις λήξεις του PEPP, αποσύρει ρευστότητα, δηλαδή κεφάλαια, από τις αγορές χρήματος της Ευρωζώνης. Και δεν ενεργοποιεί το TPI... Οι συνέπειες βέβαια δεν αφορούν μόνο στο ευρω-χρέος αλλά και στο νόμισμα με το οποίο αυτό εξυπηρετείται, δηλαδή το Ευρώ, το οποίο έχει διολισθήσει σε μία ισοτιμία με το δολάριο κάτω από το ένα προς ένα.
Γιατί «πέφτει» το Ευρώ
Όπως αναφέρεται στις σαφώς συγκλίνουσες αναλύσεις των επενδυτικών τραπεζών, οι βαθύτεροι λόγοι για την πτώση του ενιαίου νομίσματος έναντι της ανοδικής τάσης του δολαρίου είναι ουσιαστικά δύο:
• οι φόβοι για ύφεση στην Ευρώπη, που έχουν πολλαπλασιαστεί από την επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης, και
• η επενδυτική τάση αποφυγής του κινδύνου, που οδηγεί τους επενδυτές να στοιχηματίσουν στο αμερικανικό νόμισμα ως περιουσιακό στοιχείο ασφαλούς καταφυγίου, ωθώντας έτσι το ευρώ/δολάριο σε μία ισοτιμία κάτω του ένα προς ένα.
«Οι αυξανόμενες ανησυχίες για τις αμφίβολες προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη, μαζί με τα καλά νέα από την Έκθεση Εργασίας των ΗΠΑ, δείχνουν ότι οι φόβοι για ύφεση επικεντρώνονται τώρα πιο έντονα στην Ευρώπη...», όπως υποστηρίζουν οι αναλυτές της EBURY.
Ως αποτέλεσμα, τα ευρωπαϊκά νομίσματα είχαν αρνητική απόδοση, με το ευρώ να χάνει περισσότερο από 2% έναντι του δολαρίου.
Θα μπορούσε χωρίς κίνδυνο λάθους να προσθέσει κανείς άλλο έναν λόγο για τη διολίσθηση του Ευρώ: Οι αγορές διαπιστώνουν ότι η ΕΚΤ δεν μπορεί να ακολουθήσει τον ρυθμό της Fed, όσον αφορά στην αύξηση των επιτοκίων παρά τις ισχυρότατες αυξητικές τάσεις του πληθωρισμού...
Οι συνέπειες
Η υποτίμηση του Ευρώ όμως έχει τις δικές της συνέπειες, πέρα από εκείνη του να απαξιώνει τα ευρωπαϊκά ομόλογα.
Το «φθηνό» Ευρώ είναι η κερκόπορτα εισαγωγής μεγαλύτερων πληθωριστικών πιέσεων τόσο από τις συνολικές τιμές εισαγωγών (τα εισαγόμενα γίνονται ακριβότερα καθώς τιμολογούνται κατά βάση σε δολάριο), όσο και ειδικότερα στις τιμές ενέργειας, οι οποίες είτε πληρώνονται σε δολάρια είτε σε ρούβλια.
Βέβαια από την άλλη το «φθηνό» Ευρώ διευκολύνει τις εξαγωγές αλλά επειδή τα βασικά εξαγωγικά προϊόντα αφορούν κυρίως τον χώρο της μεταποίησης, ήδη έχουν ενσωματώσει τις εισαγωγικές πληθωριστικές πιέσεις είτε λόγω της ενέργειας, είτε λόγω της εισαγωγής των πρώτων υλών...
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα φαίνεται να επικεντρώνεται στην... Φρανκφούρτη. Εκεί που η ΕΚΤ έχει την έδρα της και επεξεργάζεται τις τακτικές της, για το πως «θα τετραγωνίσει τον κύκλο», δηλαδή να αυξήσει τα επιτόκια για να αναχαιτίσει τον πληθωρισμό, αλλά ταυτόχρονα να μη βυθίσει περισσότερο στην ύφεση την Ευρώπη.
Μέχρι στιγμής η αντίφαση αυτή παραμένει άλυτη για την ΕΚΤ, όπως δείχνει και το αποτέλεσμα της «αργίας» του Αυγούστου...
