Η πτώση τιμών φυσικού αερίου των τελευταίων ημερών στην αγορά TTF της Ολλανδίας (στα περίπου 220 ευρώ η μεγαβατώρα από τα 317 ευρώ πριν) για την Ελλάδα μεταφράζεται σε μείωση κατά 100 εκατ. ευρώ του κόστους μόνο για 1 μήνα σε όρους συνεισφοράς από τα κρατικά ταμεία στο μηχανισμό στήριξης του ρεύματος (στα 650 από 750 εκατ. ευρώ). Βεβαίως, μετά την αντίδραση της Gazprom οι προβλέψεις των αγορών αλλά και των κυβερνήσεων, συγκλίνουν προς μία νέα άνοδο στην τιμή του φυσικού αερίου, που θα ανατρέψει την εντυπωσιακή αυτή πτώση αυξάνοντας (ξανά) τις ανάγκες.
Το παραπάνω παράδειγμα για τις διακυμάνσεις στο κόστος του πιο βασικού από τα μέτρα στήριξης, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, δείχνει πως η ασάφεια εντείνεται στην παγκόσμια σκακιέρα των αποφάσεων-αντιδράσεων για το πλαφόν στην τιμή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Με την κριτική για καθυστέρηση στην αντίδραση της ΕΕ να εντείνεται επίσης: η Επιτροπή ετοιμάζει την πρότασή της εν μέσω διαρροών για εναλλακτικά σενάρια, αντιμέτωπη πλέον και με βολές δια στόματος του προέδρου του Συμβουλίου.
Η ελληνική στάση για… μετρημένα μέτρα
Σε εγχώριο επίπεδο, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης υπολογίζει τα περιθώρια στήριξης, επιχειρώντας να περιορίσει τις προσδοκίες σύμφωνα με το στίγμα που δόθηκε από τον Πρωθυπουργό . Επίσης επιχειρεί να προτεραιοποιήσει τις ανάγκες ανάμεσα σε ρεύμα, θέρμανση και άλλες παροχές στήριξης που είναι στο «τραπέζι». Κάνοντας σαφές, όπως επανέλαβε και χθες ο ΥΠΟΙΚ Χρήστος Σταϊκούρας πώς η πρώτη προτεραιότητα είναι η κάλυψη του μηχανισμού για το ρεύμα και το 1ο εξάμηνο του 2023 το κόστος για την οποία εξαρτάται από πολλά, μεταξύ των οποίων από το αν η Ευρώπη θα λάβει μία απόφαση για πλαφόν που θα δίνει δημοσιονομικό χώρο στα κράτη. Εξηγώντας επίσης πως όσο το κόστος για το ρεύμα θα αυξάνεται, θα περιορίζονται οι άλλες επιλογές στήριξης….
Έως ότου λοιπόν υπάρξει μία πιο «φρέσκια» εικόνα από το διεθνές οικονομικό και γεωπολιτικό μέτωπο που θα οδηγήσει στην οριστικοποίηση του «καλαθιού» της ΔΕΘ, το οικονομικό επιτελείο στρέφεται στο εσωτερικό και στη μεγαλύτερη δυνατή ενίσχυση των εγχώριων δυνατοτήτων. Όχι μόνο στο πεδίο της ενέργειας αλλά και στην πραγματική οικονομία.
Κλειδί οι επενδύσεις
Ειδική έμφαση δίδεται πλέον στις επενδύσεις που δείχνουν σημάδια επιτάχυνσης με τα «μηνύματα» από την αγορά, μετά την έξοδο από την εποπτεία, να διατηρούν την αισιοδοξία για νέες κινήσεις στο άμεσο μέλλον. Στόχος είναι μαζί προφανώς με τον τουρισμό, αλλά και τις εξαγωγές που επίσης δείχνουν ΄άνοδο, να διαχυθεί «χρήμα» στην αγορά, ώστε να διατηρηθεί ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης και να συνεχισθεί η υπεραπόδοση των στόχων στο πεδίο των φορολογικών εσόδων.
Στις επενδύσεις κλειδί θεωρείται η επιτάχυνση της αξιοποίησης των κοινοτικών πακέτων του Ταμείου Ανάκαμψης (που καταγράφει σημαντική επιτάχυνση), αλλά και του ΕΣΠΑ. Εν αναμονή και του αν το πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων που θα διαμορφωθεί ανά την ΕΕ για το 2023 ή για μετά θα αφήνει το περιθώριο για μεγαλύτερες κρατικές δαπάνες για επενδύσεις.
Στο σκέλος των επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης προωθείται η μαζική προκήρυξη έργων αλλά και η ταχεία αξιολόγηση των προκηρύξεων που είναι ενεργές και αφορούν σε μικρομεσαίους. Με επόμενο μεγάλο σχέδιο αυτό των επιδοτήσεων μικρομεσαίων για Εξοικονόμηση ενέργειας.
Στο πεδίο του νέου ΕΣΠΑ μετά την έγκριση του μεγαλύτερου μέρους των Περιφερειακών Προγραμμάτων στόχος είναι μετά από μία διαδικασία ολοκλήρωσης των τεχνικών κειμένων και διενέργειας των Επιτροπών Παρακολούθησης η (επίσης μαζική και ταχεία) προκήρυξη έργων μέσα στους επόμενους μήνες. Και τούτο με στόχο την ένταξη εκταμίευσης πόρων νωρίς το 2023. Πιο πριν μπορεί να αρχίσει η προκήρυξη έργων από το επιχειρησιακό πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα που είναι πιο «ώριμο» και προβλέπει αρχικά πακέτο 1 δισ. ευρώ για μικρομεσαίους μέσα από 2 δράσεις για τη επιχειρήσεων όλων των κλάδων. Επίσης, αναζητούνται νέες δυνατότητες για επιπλέον προγράμματα που να σχετίζονται με την εξοικονόμηση (σ.σ. το νέο Εξοικονομώ του ΕΣΠΑ στα χαρτιά είναι προγραμματισμένο για την Άνοιξη του 2023), ενώ επιχειρείται και η ένταξη του «Ανακυκλώνω» στο ΕΣΠΑ.
Οι ανακοινώσεις
Ούτως ή άλλως την άλλη εβδομάδα είναι προγραμματισμένη ανακοίνωση σημαντικών στοιχείων για την Ελληνική οικονομία. Το τριήμερο 7 - 9 Σεπτεμβρίου δηλαδή τις παραμονές του τεστ της ΔΕΘ θα λάβει χώρα ένα μεγάλο κρας τεστ για τις τιμές και το ΑΕΠ. Αναμένεται η διπλή ανακοίνωση της πορείας του εναρμονισμένου και του γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή η οποία θα έχει μία διττή ανάγνωση: αφενός για δεύτερο συνεχή μήνα ο δείκτης θα επιβραδύνεται, αφετέρου η εν λόγω επιβράδυνση θα είναι απόρροια της επιτυχίας του του μηχανισμού παρέμβασης το ρεύμα τον Αύγουστο, αλλά με διάχυση των ανατιμήσεων σε πολλούς άλλους τομείς της αγοράς κάτι που σηματοδοτεί και την ανάγκη για επιπλέον παρεμβάσεις στήριξης, αλλά και κινήσεις για την εποπτεία της αγοράς.
Αναμένονται επίσης νεότερα στοιχεία για τον τουρισμό, τις εξαγωγές αλλά και τις επενδύσεις. Που θα συνδυασθούν με την πορεία του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου. Μένει να φανεί αν θα επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις της Κυβέρνησης (σ.σ. η νέα πρόβλεψη είναι για σημαντική άνοδο του ΑΕΠ φέτος με ρυθμό άνω του 4% αντί για 3,% - 3,5% που υπολόγιζε προηγουμένως το ΥΠΟΙΚ). Εφόσον βεβαίως δεν ανατραπούν από την ΕΛΣΤΑΤ και τα στοιχεία προηγούμενων τριμήνων (δηλαδή εφόσον διατηρηθεί π.χ. η πρόβλεψη για άνοδο του ΑΕΠ κατά 7% το πρώτο τρίμηνο του 2022).
Στοιχείο αντοχών αλλά και ανάγκης για επιπλέον στήριξη ώστε να διατηρηθεί η «ηρεμία» στην αγορά είναι τα στοιχεία Αυγούστου για το δείκτη οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ. Καταγράφουν οριακή άνοδο του γενικού δείκτη (από τις 101 στις 101,5 μονάδες τον Αύγουστο), με κινητήριο δύναμη τις υπηρεσίες. Αλλά και με μία πρωτόγνωρα υψηλή (στην Ελλάδα αλλά και σε επίπεδο ΕΕ) έξαρση του αντιληπτού πληθωρισμού και με μεγάλη πίεση στην πρόθεση για μεγάλες αγορές. Κάτι που καταγράφεται από τον Ιούνιο και από την ΕΛΣΤΑΤ στην πορεία του τζίρου λιανικής ο οποίος ναι μεν καταγράφει διψήφια άνοδο αλλά σε όρους όγκου η αύξηση είναι οριακή με πτώση πωλήσεων σε μη αναγκαίες αγορές (πχ πολυκαταστήματα, είδη ένδυσης).
