Κανείς δεν το περίμενε, αλλά ο επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Μ. Βρετανίας κ. Μπέιλι, από την έδρα του ΔΝΤ ανακοίνωσε τριήμερο σεισμικών δονήσεων πολλών... ρίχτερ, έναν... Αρμαγεδδώνα στην αγορά ομολόγων.
Τα «νέα» είναι στο κέντρο της προσοχής των χρηματαγορών εδώ και μία εβδομάδα, αλλά η ανακοίνωση του κ. Μπέιλι χθες ισοδυναμούσε με προαγγελία ισχυρών σεισμικών δονήσεων με άδηλο... τέλος.
Μιλώντας στην Ουάσιγκτον στην ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, σύμφωνα με τα διεθνή πρακτορεία δήλωσε: «Το μήνυμά μου προς τα εμπλεκόμενα Ταμεία (Funds) και όλες τις εταιρείες είναι ότι σας απομένουν τρεις μέρες τώρα. Πρέπει να το κάνετε αυτό...».
Αυτό που ακολούθησε όσο αφορά την κατάρρευση της στερλίνας, αποτυπώνεται στο διάγραμμα του Bloomberg που ακολουθεί:
Τι ακριβώς συνέβη; Όπως αναφέρει σχετικό χθεσινό ρεπορτάζ του Insider.gr η Κεντρική Τράπεζα της Μ. Βρετανίας (BoE) πριν από μερικές ημέρες αντέδρασε στην ραγδαία κατάρρευση των κρατικών ομολόγων της Μ. Βρετανίας διακόπτοντας για 13 ημέρες την πολιτική της νομισματικής σύσφιξης με την ενεργοποίηση ενός έκτακτου προγράμματος στήριξης των κρατικών ομολόγων με αγορές που αγγίζουν τα 10 δισ. στερλίνες ημερησίως. Πράγματι η πτώση είχε αναστραφεί αμέσως, αλλά καθώς ο χρόνος προχωρούσε η πτώση των τιμών άρχισε σταδιακά να επανέρχεται. Γεγονός που τροφοδότησε «φήμες» για περαιτέρω επέκταση του προγράμματος στήριξης και μετά τις 14 Οκτώβρη.
Η κίνηση της αρχικά είχε «εξηγηθεί» σαν μία προσπάθεια να προστατευθούν από τον κίνδυνο κατάρρευσης τα συνταξιοδοτικά Ταμεία της Μ. Βρετανίας.
Στην πραγματικότητα ήταν μία βίαιη ανατροπή της νομισματικής σύσφιξης, καθώς η αύξηση των επιτοκίων (από την Fed) και η έλλειψη ρευστότητας, απειλούσε με κύμα χρεοστασίων που ερχόταν από την «κινητοποίηση» των margin calls της προηγούμενης εβδομάδας, καθώς εκατομμύρια συμβόλαια παραγώγων απαιτούσαν την ενεργοποίηση εκατοντάδων δις στερλινών για την κάλυψή τους...
Συν βέβαια τις συνέπειες από την κατάρρευση των συνταξιοδοτικών Ταμείων.
Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον και ενώ φαινόταν... φυσιολογικό ότι η BoE θα υποχρεωθεί να επεκτείνει το έκτακτο πρόγραμμα «αγορών» και νομισματικής χαλάρωσης, η ανακοίνωση του κ. Μπέιλι από την Ουάσιγκτον ακούστηκε σαν το «βουητό» πριν από τους μεγάλους σεισμούς...
Το διάγραμμα αυτό του Bloomberg δείχνει τι συνέβη αμέσως μετά την ομιλία του κ. Μπέιλι στις τιμές των βρετανικών ομολόγων...
Σύμφωνα με τα διεθνή οικονομικά πρακτορεία «η πρώτη αντίδραση σε αυτό είναι ότι ο Μπέιλι διέπραξε ένα τεράστιο λάθος πολιτικής εδώ. Το επόμενο τριήμερο θα επικρατεί χάος στις αγορές περιουσιακών στοιχείων του Ηνωμένου Βασιλείου. Μίλησε ουσιαστικά για κινδύνους συστημικής χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, ενώ επιβεβαίωσε ότι η BOE δεν θα είναι πλέον έτοιμη να περιορίσει αυτούς τους κινδύνους....»
Το Bloomberg καταγράφει σχετικές ενδεικτικές δηλώσεις, μεταξύ των οποίων του Μάικ Χάουελ της Crossborder Capital, που περιέγραψε τα λόγια του Μπέιλι ως το «πιο σύντομο σημείωμα αυτοκτονίας στην ιστορία». Γράφοντας στο Twitter, πρόσθεσε: «Μια Κεντρική Τράπεζα μόλις άφησε μια αγορά να δυσλειτουργεί, όταν αυτή ήταν η κύρια αιτία!!»
Λάθος ή στρατηγική επιλογή
Ο συγκεκριμένος Κεντρικός Τραπεζίτης δεν φημίζεται για τα «λάθη» του.
Αντίθετα ήταν πάντα –και πριν αναλάβει την BoE– προσεκτικός και αρκετά ειλικρινής όσο αφορά τις αιτίες του πληθωρισμού και τις πολιτικές αντιμετώπισης του.
Η συγκεκριμένη «δήλωση» προφανώς δεν έγινε από άγνοια των συνεπειών που θα είχε... Όπως επίσης είναι προφανές ότι δεν έγινε χωρίς να το ξέρουν οι άλλες μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες με τις οποίες η BoE έχει «ανοικτές γραμμές» swap δολαρίων, ευρώ, γιέν, κ.λπ.
Και το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι, αν πράγματι η BoE θα αφήσει μετά τις 14 Οκτώβρη τον «Αρμαγεδδώνα»... ελεύθερο στις διεθνείς αγορές –γιατί δεν αφορά πλέον μόνο την Μ. Βρετανία- ή είναι μία δήλωση πίεσης προς τα Ταμεία και τις χρηματαγορές να κάνουν ότι μπορούν περισσότερο για να απορροφήσουν τις (τεράστιες) ζημιές μέσα στο τριήμερο.
Μια ματιά στις δηλώσεις των άλλων διοικητών στις Κεντρικές Τράπεζες αφήνει να διαφανεί ένας πολύ ανησυχητικός ορίζοντας για το τι ακριβώς έρχεται...
Το μέλος του ΔΣ της Federal Reserve (Fed), o κ. Κρις Γουόλερ, πρόσφατα εξήγησε σε δημόσιες δηλώσεις του «δεν σκέφτομαι να επιβραδύνω ή να σταματήσω τις αυξήσεις των επιτοκίων λόγω ανησυχιών για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα...». Με άλλα λόγια ακόμα και αν η «νομισματική σύσφιξη» δηλαδή η αύξηση των επιτοκίων και το QT δημιουργούν «καταβόθρες» απορρόφησης ρευστότητας (τα λεγόμενα margin calls) στο τραπεζικό σύστημα και τα Funds… αυτό δεν θα έχει και πολύ σημασία για τις κινήσεις της Fed (!).
Στην ίδια λογική ο πρόεδρος της Bundesbank ο κ. Νάγκελ εν μέσω ύφεσης σύμφωνα με το ΔΝΤ επιλέγει επίσης την σταθερή «γραμμή» της αύξησης των επιτοκίων.
Όπως δήλωσε: «Τα επιτόκια πρέπει να συνεχίσουν να αυξάνονται – και μάλιστα σημαντικά».
Ο επικεφαλής της Bundesbank πέραν της αύξησης των επιτοκίων παρά τις υφεσιακές συνέπειες θέλει η ΕΚΤ «να περικόψει τον ισολογισμό της», δηλαδή όχι απλώς να σταματήσει να αγοράζει κρατικά ομόλογα για να διατηρήσει χαμηλές τις αποδόσεις των ομολόγων, αλλά αντίθετα να αρχίσει να «ξεπουλάει» πριν την λήξη τους τα κρατικά ομόλογα που έχει αγοράσει στην διάρκεια του APP και του PEPP...
Στις δημόσιες δηλώσεις του, τις οποίες πέρα από οπουδήποτε αλλού μπορεί να τις διαβάσει κανείς στην ιστοσελίδα της Bundesbank, ξεκαθαρίζει την άποψη του και ίσως ρίχνει και αρκετό φως στην χθεσινή δήλωση του κ. Μπέιλι στο ΔΝΤ. Υποστηρίζει συγκεκριμένα ότι «Υπάρχει ένα σοκ στις τιμές της ενέργειας, τα αποτελέσματα του οποίου η κεντρική τράπεζα δεν μπορεί να αλλάξει πολύ βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, η νομισματική πολιτική μπορεί να τα αποτρέψει από το άλμα και τη διεύρυνση. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργούμε “ρήγματα” στη δυναμική του πληθωρισμού και φέρνουμε την εξέλιξη των τιμών στον μεσοπρόθεσμο στόχο μας. Έχουμε τα μέσα για αυτό, ειδικά τις αυξήσεις επιτοκίων».
Το πρόβλημα όμως με αυτή την επιλογή είναι ότι για να έχει αποτέλεσμα χρειάζεται πριν να... τρέξει πολύ αίμα μέσω της γενικευμένης ύφεσης, καθώς ο τρέχον πληθωρισμός έχει τις ρίζες του όχι στην ζήτηση που μπορούν να χτυπήσουν τα επιτόκια, αλλά –κυρίως– στο επίπεδο της προσφοράς.
Και το επίπεδο της προσφοράς δεν βελτιώνεται με την μείωση της ζήτησης, μέσω της αύξησης των επιτοκίων και της ύφεσης, καθώς η ύφεση οδηγεί σε μείωση παραγωγικών επενδύσεων...
Η πλειονότητα των εμπειρικών στοιχείων και μελετών έχουν επιβεβαιώσει ότι η σπείρα του πληθωρισμού τροφοδοτείται βασικά από τον φαύλο κύκλο των προβλημάτων στο επίπεδο της προσφοράς.
Και αυτό το επιβεβαιώνει η ίδια η ΕΚΤ η οποία σε πρόσφατη Έκθεσή της διαπίστωσε ότι ακόμη και η άνοδος του δομικού πληθωρισμού, ο οποίος αφήνει εκτός υπολογισμού τρόφιμα και ενέργεια, τροφοδοτείται από την εμπλοκή και τους περιορισμούς στην προσφορά.
«Τα επίμονα σημεία συμφόρησης στον εφοδιασμό βιομηχανικών αγαθών και οι ελλείψεις εισροών, συμπεριλαμβανομένων των ελλείψεων εργατικού δυναμικού που οφείλονται εν μέρει στις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού (COVID-19), οδήγησαν σε απότομη αύξηση του πληθωρισμού…» Και σε άλλο σημείο «Τα στοιχεία του καλαθιού του ΕνΔΤΚ που επηρεάζονται έντονα από τις διαταραχές του εφοδιασμού και τα σημεία συμφόρησης και τα στοιχεία που επηρεάζονται έντονα από τις επιπτώσεις της επαναλειτουργίας μετά την πανδημία συνέβαλαν μαζί περίπου το ήμισυ (2,4 ποσοστιαίες μονάδες) του πληθωρισμού βάσει του ΕνΔΤΚΧ στη ζώνη του ευρώ τον Αύγουστο του 2022...».
Αν η ΕΚΤ γνωρίζει αυτό, σίγουρα δεν το αγνοεί ο κ. Μπέιλι, όταν κάνει την συγκεκριμένη δήλωσή του στο ΔΝΤ. Που σημαίνει πως ότι και αν συμβεί προσωρινά η επιλογή των Κεντρικών Τραπεζών για την οποία μιλάει είναι ο υφεσιακός... Αρμαγεδδώνας.
