Μία μικρή ανάπαυλα από τις πιο ακραίες τουλάχιστον εκφάνσεις της ενεργειακής κρίσης σηματοδότησε ο Οκτώβριος για τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας πανευρωπαϊκά, με τις τιμές να διαμορφώνονται σε αισθητά χαμηλότερα επίπεδα από τον αμέσως προηγούμενο μήνα. Έτσι, στην περίπτωση της χώρας μας, σύμφωνα με το δελτίου του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ), ο προηγούμενος μήνας «έκλεισε» στα 232,6 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, σημειώνοντας κατακόρυφη πτώση κατά 44% από τον Σεπτέμβριο, όταν η ελληνική αγορά είχε διαμορφωθεί στα 416,87 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, βασικός λόγος για την ισχυρά πτωτική τάση ήταν η μείωση των τιμών του φυσικού αερίου, η οποία έχει ξεκινήσει περίπου από τα μέσα Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, με δεδομένο ότι η τιμολόγηση του καυσίμου στη χώρα μας βασίζεται στο μοντέλο month ahead, το αέριο που καταναλώθηκε για ηλεκτροπαραγωγή τον Οκτώβριο στην Ελλάδα είχε τιμολογηθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου. Επομένως, οι χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρισμού στη χώρα μας δεν επωφελήθηκαν από το γεγονός ότι οι τιμές του αερίου συνέχισαν να «κατρακυλούν» και μετά την 1η Οκτωβρίου.
Αντίθετα, το κόστος στις υπόλοιπες αγορές ρεύματος στην Ε.Ε. επηρεάζεται σε κάποιο βαθμό και από τις τρέχουσες (spot) τιμές αερίου, κάτι που σημαίνει ότι ενσωμάτωσαν την πτώση των τιμών του αερίου, που συνεχίστηκε όλο τον μήνα. Ένα γεγονός που, σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, εξηγεί γιατί η ελληνική αγορά Επόμενης Ημέρας έκλεισε με την υψηλότερη τιμή τον Οκτώβριο στην Ευρώπη, καθιστώντας την την ακριβότερη πανευρωπαϊκά.
Πρωτιά των ΑΠΕ στο μίγμα
Επιπλέον αρνητικός παράγοντας ήταν το γεγονός ότι και οι υπόλοιπες χονδρεμπορικές αγορές στη «γειτονιά» μας είχαν υψηλές τιμές, με συνέπεια ούτε οι εισαγωγές να συμβάλουν σημαντικά στην περαιτέρω αποκλιμάκωση του εγχώριου χονδρεμπορικού κόστους. Είναι ενδεικτικό ότι η Ιταλία είχε τη δεύτερη ακριβότερη αγορά τον Οκτώβριο (με 211,63 €/MWh), ενώ η Βουλγαρία την τέταρτη ακριβότερη (206,08 €/MWh).
Με βάση το μοντέλο month-ahead, η εγχώρια χονδρεμπορική αγορά επωφελήθηκε από την πτώση της τιμής του αερίου μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου, η οποία είχε ως συνέπεια το συμβόλαιο παράδοσης Οκτωβρίου να διαμορφωθεί στο TTF στα 202,5 €/MWh, αισθητά μειωμένο από το συμβόλαιο παράδοσης Σεπτεμβρίου. Από την άλλη πλευρά, «σύμμαχος» στη βουτιά των εγχώριων χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρισμού ήταν η σημαντική ενισχυμένη παρουσία των ΑΠΕ στο εγχώριο μίγμα καθ΄ όλο τον Οκτώβριο.
Χαρακτηριστικό της «προέλασης» των ΑΠΕ τον προηγούμενο μήνα ήταν το γεγονός ότι, σύμφωνα με το δελτίο του ΕΧΕ, τον περασμένο μήνα οι «πράσινες» μονάδες ηλεκτροπαραγωγής αναδείχθηκαν «πρωταθλητές» στη συμμετοχή στο μίγμα, με ποσοστό το οποίο άγγιξε το 40%. Δεύτερο σε συμμετοχή ήταν το χαρτοφυλάκιο των μονάδων αερίου (23%) και ακολούθησαν οι εισαγωγές (22%).
Επίσης, οι καιρικές συνθήκες ήταν ευνοϊκές και από την άποψη των θερμοκρασιών, με συνέπεια στη συγκράτηση των τιμών να συμβάλει και η περιορισμένη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια. Ενδεικτικό της συγκράτησης της ζήτησης είναι ότι τον Οκτώβριο ο όγκος των συναλλαγών στην αγορά Επόμενης Ημέρας παρουσίασε μείωση κατά 5% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και κατά 12% σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2021.
Τα ποσοστά των εταιρειών
Την ίδια στιγμή, το δελτίο του ΕΧΕ δείχνει μικρή αποκλιμάκωση του μεριδίου της ΔΕΗ στην προμήθεια κατά 5,16%, το οποίο διαμορφώθηκε στο 56,85% τον Οκτώβριο, από 62,01% τον προηγούμενο μήνα. Ανάλογη ήταν η αύξηση του συνολικού ποσοστού των ιδιωτών παρόχων, το οποίο άγγιξε το 43,15% από 37,99%.
Τη μεγαλύτερη ενίσχυση παρουσίασαν οι καθετοποιημένοι Όμιλοι, με τη Mytilineos να καταλαμβάνει την πρώτη θέση με ποσοστό 12,95% (από 8,65%), ακολουθούμενη από την ΗΡΩΝ με 7,31% (από 6,8%) και την Elpedison με 6,8% (από 6,54%). Τις επόμενες θέσεις κατέλαβαν η NRG με 4,9% (από 4,76%), η Αέριο Αττικής με 2,38% (από 2,34%) και η Volterra με 2,38% (από 2,32%).
Η λίστα συμπληρώνεται από τη Watt & Volt με 1,96% (από 2,06%) που έχει εξαγοραστεί από τη Mytilineos, τη ZeniΘ με 1,8% (από 1,72%), τη Volton με 1,04% (από 1,15%), την ΚΕΝ με 0,59% (από 0,67%) και την ΕΛΙΝΟΙΛ με 0,24% (από 0,26%).
Πιθανότερο σενάριο μια νέα πτώση τον Νοέμβριο
Όσον αφορά τον Νοέμβριο, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι το πλέον βάσιμο σενάριο είναι η χονδρεμπορική τιμή να σημειώσει περαιτέρω μείωση, με συνέπεια ο μήνας που διανύουμε να κλείσει κάτω από τα 232,77 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Βασική αιτία είναι η τιμή με την οποία θα «τρέξει» η τιμολόγηση του αερίου τον Νοέμβριο, η οποία πλέον ενσωματώνει τη «βουτιά» όλου του προηγούμενου μήνα.
Ως συνέπεια, το συμβόλαιο παράδοσης Νοεμβρίου στο TTF διαμορφώθηκε στα επίπεδα των 129 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Κάτι που σημαίνει ότι το αέριο για ηλεκτροπαραγωγή αυτό τον μήνα είναι 35% φθηνότερο από τον Οκτώβριο.
Μάλιστα, με δεδομένο ότι οι καιρικές συνθήκες παραμένουν ήπιες στις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου, προβλέπεται ότι για το πρώτο μισό του μήνα, οι χονδρεμπορικές τιμές θα κινηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα από τον Οκτώβριο. Ερωτηματικό ωστόσο αποτελεί το αν αυτό θα συνεχιστεί και για το δεύτερο μισό του Νοεμβρίου, με δεδομένο ότι θα πλησιάζουμε πλέον πιο κοντά στην «καρδιά» του χειμώνα, αυξάνοντας τις πιθανότητες για την εμφάνιση του πρώτου κύματος ψύχους για φέτος.
Σε μία τέτοια περίπτωση, η πτώση των θερμοκρασιών θα αυξήσει την κατανάλωση ρεύματος, με συνέπεια οι χονδρεμπορικές τιμές να παρασυρθούν προς τα πάνω και το δεύτερο 15νθήμερο του Νοεμβρίου να ανατρέψει την εικόνα του πρώτου μισού του μήνα. Όπως πάντως συμπληρώνουν τα ίδια στελέχη, ακόμη και σε αυτό το δυσοίωνο σενάριο, η πτώση στην τιμή του αερίου διασφαλίζει πως ο μήνας δεν θα κλείσει με νέα εκτίναξη των τιμών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των ανθρώπων του κλάδου, όσο αρνητικές κι αν γίνουν οι συνθήκες, θεωρείται απίθανο η εγχώρια αγορά να διαμορφωθεί αυτό τον μήνα πάνω από τα 250-260 €/MWh.
