Το πακέτο πορισμάτων για την πορεία της ελληνικής και της ευρωπαϊκής οικονομίας ανακοίνωσε σήμερα η Κομισιόν. Ειδική σημασία έχει η πρώτη έκθεση Μεταπρογραμματικής Εποπτείας για την Ελλάδα που καταλήγει σε θετικό αποτέλεσμα για την πρόοδο που έχει γίνει στα προαπαιτούμενα (με συστάσεις για πρόοδο σε κάποια πεδία) και δίνει το πράσινο φως για το τελευταίο πακέτο παρεμβάσεων στο χρέος αλλά και για το επιπλέον «δώρο» των 5,2 δισ. ευρώ από τον ESM.
Πρόοδο καταγράφει στο δημοσιονομικό και στο φορολογικό πεδίο, στις τράπεζες, στη δικαιοσύνη, στο κτηματολόγιο και στις ιδιωτικοποιήσεις. Ζητά, ωστόσο, να ξεπεραστούν καθυστερήσεις στην υγεία, στο εργατικό δίκαιο, στις ληξιπρόθεσμες οφειλές και στο χρηματοπιστωτικό πεδίο, ενώ αναφέρεται σε προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες στο μέλλον παρά την μείωση των NPLs καθώς η οικονομία θα επιβραδύνεται.
Σε ξεχωριστό πόρισμα για τα δημοσιονομικά, επικυρώνεται ο Ελληνικός Προϋπολογισμός που κατατέθηκε χθες στη Βουλή ως συμβατός με τις συστάσεις της ΕΕ (σ.σ. τη στιγμή που καταγράφονται αποκλίσεις στην Πορτογαλία και στο Βέλγιο), αλλά και δίδονται κατευθύνσεις για το 2023. Καταγράφονται επίσης οι προκλήσεις που συνδέονται με τις μακροοικονομικές ανισορροπίες στην Ελλάδα (όπως και σε συνολικά 17 από τα 27 κράτη) και αποφασίζεται να γίνει νέα σε βάθος έρευνα για να φανεί η κατάσταση.
Το πόρισμα της Μεταπρογραμματικής Εποπτείας – προκλήσεις για τις τράπεζες
Η Ελλάδα εισήλθε σε καθεστώς μεταπρογραμματικής εποπτείας τον Αύγουστο με την έξοδο από την Ενισχυμένη Εποπτεία και θα παραμείνει σε αυτό το ανά 6μηνο καθεστώς αξιολόγησης έως ότου αποπληρώσει το 75% των δανείων που έχει λάβει τον καιρό των μνημονίων. Αξιολογείται η ικανότητα αποπληρωμής και στο ίδιο καθεστώς βρίσκονται η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Κύπρος και η Πορτογαλία. Τα πορίσματα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι και τα πέντε κράτη μέλη διατηρούν την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους τους.
Ειδικά για την Ελλάδα η έκθεση εποπτείας έχει ειδική σημασία γιατί είναι η 1η στο νέο καθεστώς που εκπονήθηκε για τη χώρα. Διαπιστώνει ότι «η Ελλάδα έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της, παρά τις δύσκολες συνθήκες λόγω του πόλεμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας». Αναφέρεται πως η θα είναι η βάση για το Eurogroup (του Δεκεμβρίου), ώστε να αποφασίσει σχετικά με την αποδέσμευση του τελευταίου πακέτου δόσεων για την απομείωση του χρέους.
Αναλυτικά, στο κείμενο για την Ελλάδα αναφέρεται πως η «οικονομία συνέχισε να ανακάμπτει με σταθερούς ρυθμούς το πρώτο εξάμηνο του 2022, αλλά η οικονομία αναμένεται να επιβραδυνθεί τα επόμενα τρίμηνα ως συνέπεια της ενεργειακής κρίσης και του πληθωριστικού σοκ». Η δημοσιονομική πολιτική παραμένει υποστηρικτική το 2022, «αλλά αναμένεται να γίνει συσταλτική, καθώς τα μέτρα στήριξης που σχετίζονται με την πανδημία καταργούνται σταδιακά και το δημοσιονομικό κόστος των ενεργειακών μέτρων μειώνεται». Επίσης αναφέρεται πως συνεχίστηκε η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά «παρά τη βελτίωση των θεμελιωδών μεγεθών, οι τράπεζες αντιμετωπίζουν προκλήσεις στο μέλλον, καθώς η οικονομία επιβραδύνεται».
Σε σχέση με τα 22 προαπαιτούμενα που έχουν απομείνει από την Ενισχυμένη Εποπτεία (και συνδέονται με το πακέτο δόσεων), η έκθεση διαπιστώνει ότι «οι αρχές τήρησαν τις δεσμεύσεις τους σε διάφορους τομείς, ιδίως στη δημοσιονομική πολιτική, στη φορολογική διοίκηση, στη δικαιοσύνη, στις μεταρρυθμίσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα, στο κτηματολόγιο και στις ιδιωτικοποιήσεις. Αναφέρει ωστόσο πως σε ορισμένους τομείς, «έχει σημειωθεί πρόοδος, αλλά απαιτούνται περαιτέρω βήματα για την πλήρη επίτευξη των στόχων». Ονοματίζει μάλιστα τους τομείς λέγοντας πως αυτό ισχύει κυρίως αναφορικά με «την εφαρμογή της μεταρρύθμισης της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, της κωδικοποίησης του εργατικού δικαίου, καθώς και με την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών, αλλά και των καθυστερήσεων στον χρηματοπιστωτικό πεδίο.
Το δημοσιονομικό πόρισμα
Στο πόρισμα για τους Προϋπολογισμούς των κρατών, αναφέρεται ειδικά στα κράτη μέλη με υψηλό χρέος. Η Επιτροπή αποτιμά πως τα σχέδια «της Γαλλίας, της Ελλάδας και της Ισπανίας συνάδουν με τις δημοσιονομικές κατευθύνσεις που περιέχονται στις συστάσεις του Συμβουλίου». Το σχέδιο προϋπολογισμού του Βελγίου είναι εν μέρει σύμφωνο, ενώ το Πορτογαλικό κινδυνεύει να ευθυγραμμιστεί μόνο εν μέρει. Αποτιμάται επίσης πως το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία σχεδιάζουν να διατηρήσουν τις εθνικά χρηματοδοτούμενες επενδύσεις (κάτι που είναι απαίτηση λόγω του Ταμείου Ανάκαμψης).
Για την Ευρωζώνη στο σύνολό της, η σύσταση είναι για ουδέτερη δημοσιονομική στάση το 2023 αλλά εκφράζονται φόβοι πως λόγω της κρίσης και την πιθανή παράταση των μέτρων έως το τέλος του 2023 «για τα περισσότερα κράτη μέλη, υπάρχει ο κίνδυνος ο δημοσιονομικός προσανατολισμός να αποδειχθεί τελικά πιο επεκτατικός από ό,τι προβλέπεται σήμερα».
Οι μακροοικονομικές ανισορροπίες
Στο πόρισμα για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες που αποτιμώνται μέσα από την έκθεση του «μηχανισμού προειδοποίησης» εκτιμάται ότι υπάρχουν οικονομικές προκλήσεις σε ορισμένα κράτη μέλη και έτσι δικαιολογούνται και φέτος διεξοδικές μελέτες στα κράτη που εκτιμάται ότι αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες ή ανισορροπίες (Κύπρος, Γαλλία , Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία και Σουηδία). Ξεκινούν επίσης έλεγχος για άλλες 7 χώρες (Τσεχία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο και Σλοβακία).
Ανάλογα θα απευθυνθούν συστάσεις πολιτικής της επόμενη Άνοιξη. Σημειώνεται πως με βάση την πρόταση για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες οι εν λόγω συστάσεις θα είναι μέρος της νέου τύπου εποπτείας. Το νέο πλαίσιο διακυβέρνησης της ΕΕ προτείνει το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο να παραμείνει ο βασικός δίαυλος για την Επιτροπή και το Συμβούλιο για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης των κρατών με τις μεταρρυθμιστικές και επενδυτικές τους δεσμεύσεις. Η παρακολούθηση θα γίνει πιο στοχευμένη για τα κράτη που ζητούν μια πιο σταδιακή πορεία μείωσης του χρέους.
Η Επιτροπή σήμερα ανακοίνωσε επίσης την ετήσια έρευνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά και την κοινή έκθεση για την απασχόληση. Περιμένει ακόμη τα σχέδια της Ιταλίας και της Λετονίας λόγω των εκλογών.
Οι δηλώσεις
Σε δήλωσή του ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις επισήμανε πως «είναι ζωτικής σημασίας να συντονίσουμε τις πολιτικές μας σε ολόκληρη την ΕΕ, ώστε να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε καλύτερα τις άμεσες δυσκολίες και να ενισχύσουμε τις μακροπρόθεσμες οικονομικές μας προοπτικές». Σύστησε στα κράτη να κάνουν πλήρη χρήση της χρηματοδότησης RRF και REPowerEU για να πραγματοποιήσουν μεγάλες επενδύσεις, ενώ παράλληλα θα συνεχίσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις».
Ο Επίτροπος Πάολο Τζεντλόνι επισήμανε πως «η ευρωπαϊκή οικονομία αντιμετωπίζει ένα έτος προκλήσεων. Αλλά εάν παραμείνουμε ενωμένοι και επιδιώξουμε μια συντονισμένη πολιτική απάντηση, είμαστε σε θέση να τις αντιμετωπίσουμε». Αναφέρθηκε σε μικτή εικόνα στους νέους Προϋπολογισμούς, αλλά «καθώς οι τιμές της ενέργειας αναμένεται να παραμείνουν υψηλές το επόμενο έτος και τα μέτρα στήριξης ενδέχεται να παραταθούν, είναι επείγον να προσαρμοστεί ο σχεδιασμός των κρατών για να αποφευχθεί η άσκοπη υψηλή επιβάρυνση των δημόσιων οικονομικών» με παράλληλα «κίνητρα για τη μείωση της κατανάλωσης».
