Με νέα προσθήκη το Food Pass των 650 εκατ. ευρώ (που θα εφαρμοσθεί την περίοδο Φεβρουάριος- Ιούλιος 2023 τροφοδοτούμενο από τη φορολόγηση των διυλιστηρίων), αλλά και με «άρωμα» πιθανών νέων παρεμβάσεων στη συνέχεια, ψηφίσθηκε χθες ο Προϋπολογισμός του 2023. Το κλίμα στη Βουλή ήταν ξεκάθαρα προεκλογικό, με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να κάνει σαφές πως η κυβέρνηση πρέπει να κινείται ανάμεσα στη δημοσιονομική ευελιξία και στη δημοσιονομική ισορροπία (κάτι που φάνηκε και από την – σχετικά λελογισμένη – αξία του νέου μέτρου που ανήγγειλε).
Η κυβέρνηση με τη νέα παρέμβαση επιχειρεί να παράσχει κάλυψη από τις ανατιμήσεις, αλλά και να στηρίξει την ιδιωτική κατανάλωση που ανάγεται (μαζί με τις επενδύσεις) σε βασικό θεματοφύλακα της ανάπτυξης. Επιπλέον, με δεδομένη την υπέρβαση των φορολογικών εσόδων στο 11μηνο που δεν «αξιοποιήθηκε», αλλά και με εκτιμήσεις για ανθεκτικότητα της οικονομίας, αφήνει -εμμέσως- ένα περιθώριο για νέες παρεμβάσεις τους επόμενους μήνες, ανάλογα με τις διεθνείς συνθήκες και με τις τότε ανάγκες, αλλά και με καθαρότερη εικόνα για το αν θα περισσέψουν κονδύλια από το ειδικό αποθεματικό του 1 δισ. ευρώ για το ρεύμα.
Παράλληλα, ο Πρωθυπουργός ορίζει τον επόμενο στόχο: μετά τη μείωση φόρων και εισφορών (που ήταν το «σύνθημα» της παρούσας 4ετίας) βάζει ως στοίχημα τη μισθολογική σύγκλιση. Θέτοντας όμως ως προϋπόθεση την υλοποίηση του σχεδίου για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις.
Σημαντική ήταν η δέσμευση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη κατά την ομιλία του ότι θα διατηρηθεί και το 2023 το πακέτο για το ρεύμα. Αλλά και η προαναγγελία συμφωνίας τη Δευτέρα σε επίπεδο ΕΕ για ένα πλαφόν τιμών στο φυσικό αέριο.
Οι βασικοί στόχοι του Προϋπολογισμού και τα στοιχήματα
Όσον αφορά στον νέο Προϋπολογισμό του 2023 καθαυτό, έχει ως στόχο να προφυλάξει την οικονομία από την ύφεση ισορροπώντας ανάμεσα σε μέτρα στήριξης και ελαφρύνσεις, παράλληλα με την επιστροφή σε πλεονάσματα και με την ταχύτατη μείωση του χρέους. Με μεγάλο στοίχημα την υλοποίησή του σε προεκλογικές συνθήκες και με μεγάλη αβεβαιότητα για την πορεία της παγκόσμιας κρίσης.
Στο κείμενο του νέου Προϋπολογισμού, του πρώτου που δεν συντάσσεται σε καθεστώς μνημονίων ή ενισχυμένης εποπτείας στόχος είναι η επιστροφή σε πρωτογενές πλεόνασμα, και η ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους κάτω από το 160% του ΑΕΠ στο τέλος του 2023. Περιλαμβάνει για τον επόμενο χρόνο παρεμβάσεις αξίας 4,2 δισ. ευρώ (συν 650 εκατ ευρώ πλέον για την παρέμβαση στα τρόφιμα) και ένα «μαξιλάρι» 1 δισ. ευρώ για έκτακτες ανάγκες. Από τα 4,2 δισ. ευρώ των δημοσιονομικών μέτρων τα 3,1 δισ. ευρώ είναι από εθνικούς πόρους και τα 1,1 δισ. ευρώ από συγχρηματοδοτούμενους πόρους.
Προβλέπεται η διάθεση πόρων ύψους 8,3 δισ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και 7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, εκ των οποίων 3,6 δισ. ευρώ από το σκέλος των επιχορηγήσεων. Βασίζεται δηλαδή σε δημόσιες επενδύσεις σχεδόν 12 δισ. ευρώ που θα βοηθήσουν το ΑΕΠ να διατηρήσει θετικό πρόσημο.
Θέτει ως επόμενο στρατηγικό στόχο στο οικονομικό πεδίο την επιστροφή σε επενδυτική βαθμίδα, για να βοηθηθεί και η έλευση επενδυτικών κεφαλαίων. Επίσης, μετά και τη χθεσινή απουσία οποιασδήποτε αναφοράς σε μέτρα στήριξης το 2022 γίνεται σαφές πως οι δημοσιονομικοί στόχοι και η επίτευξή τους είναι προτεραιότητα, ειδικά για φέτος.
Δέχεται πως ο πληθωρισμός θα παραμείνει και το 2022 με ρυθμό ανόδου 5%, επιπλέον της ανόδου των τιμών κατά περίπου 10% φέτος. Αναμένεται πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ το 2023, ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να αυξηθεί κατά 5% και η ανάπτυξη αναμένεται να διαμορφωθεί σε 1,8%.
Τα νέα μέτρα ελάφρυνσης των νοικοκυριών και επιχειρήσεων περιλαμβάνουν τη μόνιμη μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών περίπου 2,2 εκατ. εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα και την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα, με επέκταση του μέτρου στο δημόσιο και στους συνταξιούχους.
Τι προβλέπει το Food Pass
Το νέο μέτρο που ανήγγειλε ο Πρωθυπουργός για το Food Pass θα κατατεθεί άμεσα στη Βουλή και θα ψηφισθεί έως την Τετάρτη, όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Θα καλύπτει το κράτος το 10% του κόστους των αγορών σε σούπερ μάρκετ και επιχειρήσεις τροφίμων (φούρνους, κρεοπωλεία, οπωροπωλεία, γαλακτοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, ιχθυοπωλεία.
Στα 220 ευρώ θα είναι το μηνιαίο όριο αγορών για κάθε άτομο. Θα αυξάνεται κατά επιπλέον 100 ευρώ για κάθε μέλος. Ανώτατο όριο είναι τα 1.000 ευρώ. Θα γίνει στο πρότυπο του fuel pass, δηλαδή με μία ψηφιακή πιστωτική κάρτα. Οι δικαιούχοι θα έχουν επίσης την επιλογή να εισπράττουν την ενίσχυση από το τραπεζικό λογαριασμό τους λαμβάνοντας το 80% της επιδότησης.
Η ενίσχυση ξεκινά από 22 ευρώ για μονομελές νοικοκυριό και φτάνει έως τα 72 ευρώ για ζευγάρι με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα. Δηλαδή η ενίσχυση ανέρχεται για τους έξι μήνες σε 312 ευρώ για την οικογένεια με δύο παιδιά, 192 ευρώ για ένα ζευγάρι, ενώ μια πολύτεκνη οικογένεια με τέσσερα τέκνα λαμβάνει 432 ευρώ.
Δικαιούχοι είναι νοικοκυριά των οποίων το ετήσιο συνολικό οικογενειακό εισόδημα ανέρχεται έως 16.000 ευρώ για το μονομελές νοικοκυριό και 24.000 ευρώ για τους έγγαμους ή τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης, το οποίο προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ για κάθε τέκνο ή φιλοξενούμενο μέλος του νοικοκυριού. Το περιουσιακό όριο ανέρχεται σε 250.000 ευρώ για το μονομελές νοικοκυριό και 400.000 ευρώ για τους έγγαμους ή μέρη συμφώνου συμβίωσης και τις μονογονεϊκές οικογένειες. Το δημοσιονομικό κόστος είναι 650 εκατομμύρια και προέρχεται από τη φορολόγηση από τα δύο ελληνικά διυλιστήρια.
