Βιομηχανία, εμπόριο, ενέργεια και τουρισμός ήταν οι κλάδοι με την υψηλότερη συμβολή στη συνολική ροή των επιχειρηματικών δανείων το 2024, εμφανίζοντας τα υψηλότερα μερίδια στο συνολικό υπόλοιπο των τραπεζικών δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ (Έκθεση Διοικητή 2024), η τραπεζική χρηματοδότηση προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις «έτρεξε» με διψήφιους ετήσιους ρυθμούς αύξησης κατά τη διάρκεια του 2024 (Ιανουάριος 2025: 15,9%, Δεκέμβριος 2024: 13,8%, μέσος όρος 2023: 6,5%) και τα νέα δάνεια τακτής λήξης προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις ανήλθαν κατά μέσο όρο το 2024 σε 2 δισ. ευρώ τον μήνα, έναντι 1,4 δισ. ευρώ το 2023. Τα 3/4 της ροής αυτής αφορούσαν νέα δάνεια προς μεγάλες επιχειρήσεις (1,5 δισ. ευρώ, 2023: 1,0 δισ. ευρώ), ενώ η υπολειπόμενη ροή επιχειρηματικών δανείων, η οποία κατευθύνθηκε προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (495 εκατ. ευρώ), ενισχύθηκε κατά 25,2% σε σύγκριση με το 2023. Σημειώνεται ότι σε όρους δωδεκάμηνου ρυθμού, η καθαρή και η ακαθάριστη ροή πιστώσεων υποεκτιμούν την προσφορά δανειακών κεφαλαίων μέσω του τραπεζικού τομέα, καθώς δεν συμπεριλαμβάνουν τoυς δανειακούς πόρους που διαθέτουν (στο πλαίσιο συγχρηματοδοτήσεων μαζί με τις εμπορικές τράπεζες) η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, ο Όμιλος ΕΤΕπ, καθώς και τα δάνεια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τα οποία συνιστούν δημόσιους πόρους.
Από το 2022 μέχρι το τέλος του 2024, οι τράπεζες έχουν αυξήσει τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις κατά 19,2 δισ. ευρώ (ή 30% σε 3 έτη). Την ίδια στιγμή, δεν μένουν στάσιμες στις παραδοσιακές χρηματοδοτήσεις, αλλά ακολουθούν τις πανευρωπαϊκές επενδυτικές τάσεις, οι οποίες αφορούν σε μεγάλες χρηματοδοτήσεις σε datacenters, οπτικές ίνες, μπαταρίες και γενικά projects που απαιτούν τεχνογνωσία από το τραπεζικό σύστημα και διάθεση για ανάληψη ρίσκου. Σημαντική ανάπτυξη παρουσιάζει ο κλάδος της αμυντικής βιομηχανίας, ο οποίος για τις τράπεζες προβλέπεται να λειτουργήσει ως το νέο… Ταμείο Ανάκαμψης (το οποίο λήγει το 2026). Ενδεικτικά, η Τράπεζα Πειραιώς συμμετείχε πρόσφατα σε roundtable της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τον Επίτροπο Άμυνας Kubilius, μαζί με άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, για να συζητήσει τον ρόλο των τραπεζών στο πρόγραμμα ReArmEU. Οι περισσότερες τράπεζες στην Ευρώπη αλλά και Επενδυτικά Ταμεία έχουν αναθεωρήσει τις πολιτικές τους και χρηματοδοτούν τις αμυντικές βιομηχανίες τους και την παραγωγή οπλικών συστημάτων, προφανώς σε ένα αυστηρό πλαίσιο και με συγκεκριμένους περιορισμούς. Η Τράπεζα Πειραιώς ενδιαφέρεται να μπει στις χρηματοδοτήσεις αυτές και ανάλογο ενδιαφέρον αναμένεται να επιδείξουν και οι υπόλοιπες ελληνικές τράπεζες.
Μέχρι στιγμής, τα μεγαλύτερα μερίδια στις επιχειρηματικές χρηματοδοτήσεις των τραπεζών κατέχουν οι κλάδοι της βιομηχανίας, του εμπορίου, της ενέργειας και του τουρισμού. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην Έκθεση του Διοικητή της ΤτΕ, τα νέα δάνεια προς τον τομέα της βιομηχανίας το 2024 ανήλθαν σε 3,8 δισ. ευρώ, αποτελώντας το 31,0% της συνολικής ροής δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις. Τα δάνεια προς τον τομέα του εμπορίου ανήλθαν σε 2,6 δισ. ευρώ (21,4%), ενώ προς τον τομέα της ενέργειας και του τουρισμού οι επιχειρηματικές χορηγήσεις ήταν ύψους 1,7 δισ. ευρώ (13,9%) και 1,1 δισ. ευρώ (9,3%) αντίστοιχα. Οι τρεις πρώτοι τομείς κυριάρχησαν το 2024 και στα νέα δάνεια προς τις μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ τέταρτος ήταν ο κλάδος «μεταφορά-αποθήκευση».
Στις χορηγήσεις προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι δύο σημαντικότεροι τομείς ήταν το εμπόριο και ο τουρισμός. Τα μερίδια των επιμέρους τομέων στο συνολικό υπόλοιπο των τραπεζικών δανείων προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις τον Δεκέμβριο του 2024 ήταν: βιομηχανία: 19,6%, ενέργεια: 16,9%, εμπόριο: 16,6% και τουρισμός: 13,5%. Αξίζει να σημειωθεί ότι, εφόσον εξεταστεί ο λόγος της ετήσιας ακαθάριστης ροής δανείων ανά τομέα (για το 2023) προς την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του για το 2023 (τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία των Εθνικών Λογαριασμών με την αναλυτική καταγραφή 64 κλάδων), η κατάταξη των τομέων αλλάζει, καθώς το υψηλότερο ποσοστό χρηματοδότησης ανά παραγόμενη προστιθέμενη αξία έλαβε ο τομέας της ενέργειας με 16,4% (2022: 19,6%) και ακολουθούν οι τομείς της βιομηχανίας με 12,8% (2022: 14,6%), του τουρισμού με 9,1% (2022: 10,2%) και τέλος του εμπορίου με 7,0% (2022: 7,4%).
Την πιστωτική επέκταση προς τις επιχειρήσεις και ιδιαίτερα προς τις μικρομεσαίες υποστήριξαν και το 2024 τα προγράμματα συγχρηματοδότησης και εγγυοδοσίας αναπτυξιακών φορέων, όπως και τα τραπεζικά δάνεια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ειδικότερα, οι νέες χορηγήσεις μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας αυξήθηκαν σημαντικά το περασμένο έτος, φτάνοντας στο 4,7% του υπολοίπου των επιχειρηματικών δανείων από 2,8% το 2023.
