«Πράσινο φως» για πλαφόν στα 180 ευρώ ανά μεγαβατώρα στο φυσικό αέριο με ισχύ από τις 15 Φεβρουαρίου 2023, έδωσαν οι ΥΠΕΝ της ΕΕ, με αποτέλεσμα να βρίσκεται επιτέλους λύση σε ένα ζήτημα που δίχαζε επί μήνες τους «27».
«Καταφέραμε να έρθουμε σε μια σημαντική συμφωνία που θα θωρακίσει τους πολίτες από την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας. Θα δημιουργήσουμε έναν ρεαλιστικό και αποτελεσματικό μηχανισμό, ο οποίος θα περιλαμβάνει τις απαραίτητες διασφαλίσεις που θα μας απομακρύνουν από κινδύνους για την ασφάλεια του εφοδιασμού και τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών. Για άλλη μια φορά, αποδείξαμε ότι η ΕΕ είναι ενωμένη και δεν θα αφήσει κανέναν να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο» δήλωσε ο Τσέχος υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου, Γιόζεφ Σικέλα, μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων.
Πώς θα λειτουργεί το πλαφόν
Το ανώτατο όριο τιμής ορίστηκε στα 180 ευρώ/MWh και θα ισχύει από 15 Φεβρουαρίου για τον δείκτη τιμών TTF και από 31 Μαρτίου 2023 για όλους τους υπόλοιπους δείκτες, μετά από αξιολόγηση του ESMA και του ACER και σε πρώτη φάση δεν θα περιλαμβάνει τις συναλλαγές που γίνονται εξωχρηματιστηριακά (OTC).
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πλαφόν στο αέριο: Σύσκεψη χθες Ελλάδας, Βελγίου, Ιταλίας, Πολωνίας με πρωτοβουλία Σκρέκα
Ο Μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς, που χαρακτηρίζεται περισσότερο ως «δυναμικός» παρά ως «σταθερός» με διάρκεια ισχύος ενός έτους θα ενεργοποιείται υπό δύο προϋποθέσεις:
- όταν η τιμή του φυσικού αερίου θα υπερβαίνει τα 180 ευρώ για τρεις συνεχόμενες μέρες.
- εάν η διαφορά τιμής με τις παγκόσμιες τιμές του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) είναι μεγαλύτερη από 35 ευρώ. Οι τιμές στο συμβόλαιο TTF επόμενου μήνα θα πρέπει να παραμείνουν πάνω από τα δύο ανώτατα όρια (180 ευρώ και 35 ευρώ) για τρεις ημέρες ώστε να ενεργοποιηθεί.
Μόλις ενεργοποιηθεί, ο δυναμικός μηχανισμός θα ισχύει για τουλάχιστον 20 εργάσιμες ημέρες. Εάν οι τιμές είναι κάτω από 180ευρώ/MWh τις τελευταίες τρεις συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες, θα απενεργοποιείται αυτόματα. Επίσης, μπορεί να παύσει ανά πάσα στιγμή εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κηρύξει μια έκτακτη ανάγκη σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, ιδίως σε μια κατάσταση όπου η προσφορά δεν καλύπτει τη ζήτηση.
Σχετικά με την αναστολή του Μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς αποφασίστηκε πως, σε περιπτώσεις που η εφαρμογή του σε κάποιο hub οδηγεί σε αρνητικές επιπτώσεις τις χρηματοπιστωτικές αγορές ή τις αγορές φυσικού αερίου, η Κομισιόν μπορεί να εξαιρεί ορισμένα παράγωγα από την εφαρμογή του Μηχανισμού με τον ACER να παρακολουθεί συνεχώς τις αγορές.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΥΠΕΝ Μάλτας: Η Γερμανία κινδυνεύει να είναι η μειοψηφία στο πλαφόν - Σίμσον: Κοντά σε συμφωνία
Ο Μηχανισμός διόρθωσης τιμών στις αγορές φυσικού αερίου επιπροσθέτως μπορεί να ανασταλεί, ιδίως εάν η ζήτηση αυξηθεί κατά 15% σε ένα μήνα ή 10% σε δύο μήνες, οι εισαγωγές LNG μειωθούν σημαντικά ή ο όγκος συναλλαγών στο TTF υποχωρήσει αισθητά σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πριν από ένα χρόνο.
Τα «στρατόπεδα»
Υπέρ της πρότασης ψήφισαν και οι δύο επιφυλακτικές έως τώρα χώρες, η Γερμανία και η Δανία, ενώ ότι η Ολλανδία και η Αυστρία ψήφισαν αποχή, ενώ η Ουγγαρία ψήφισε κατά. Στον απόηχο της επίτευξης συμφωνίας, τα συμβόλαια μελλοντικής επλήρωσης φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά υποχωρούν 14,3% στα 114,450 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Της συμφωνίας είχαν προηγηθεί εβδομάδες συνομιλιών για ένα μέτρο που δίχασε την Ε.Ε., με φόντο την ενεργειακή κρίση, ενώ οι υπουργοί Ενέργειας είχαν λάβει την εντολή από τη Σύνοδο Κορυφής των «27» ηγετών της ΕΕ να καταλήξουν σε συμφωνία, καθώς ο χειμώνας αναμένεται να είναι δύσκολος και να υπάρξουν ελλείψεις στα αποθέματα των ενεργειακών δεξαμενών.
Νωρίτερα, ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε στο ΑΠE-MΠΕ ότι «βρισκόμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία». Πρόσθεσε, επίσης, ότι υπάρχει ενισχυμένη πλειοψηφία όσον αφορά το πλαφόν και τώρα αναζητείται η κοινή τομή για να συμφωνήσουν η Γερμανία, η Ολλανδία και άλλες χώρες.
Στον «πάγο» το πλαφόν εάν οι κίνδυνοι είναι περισσότεροι από τα οφέλη
Η Κομισιόν θα «παγώσει» το πλαφόν για τις τιμές του φυσικού αερίου που συμφωνήθηκε από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εάν μια ανάλυση από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές δείξει ότι οι κίνδυνοι υπερβαίνουν τα οφέλη, όπως ξεκαθάρισε η Ευρωπαία Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον.
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να αναστείλει εκ των προτέρων την ενεργοποίηση του μηχανισμού εάν μια ανάλυση από την ΕΚΤ, την ESMA και την ACER δείξει ότι οι κίνδυνοι υπερτερούν των οφελών», διεμήνυσε η κα Σίμσον μιλώντας στη συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης των υπουργών Ενέργειας στις Βρυξέλλες.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Ενέργειας της Τσεχίας, Γιόζεφ Σικέλα, που προεδρεύει του Συμβουλίου, υπογράμμισε πως η σημερινή απόφαση για το πλαφόν στο φυσικό αέριο δείχνει ότι η Ε.Ε. μπορεί να πετύχει αποτελέσματα. «Ήταν δύσκολες διαπραγματεύσεις, χρειάστηκε χρόνος, αλλά φτάσαμε σε έναν ισορροπημένο συμβιβασμό», σημείωσε, προσθέτοντας ότι οι υπουργοί κατέληξαν σε έναν «προσωρινό, ρεαλιστικό και αποτελεσματικό μηχανισμό για τις τιμές». «Την ίδια στιγμή, έχουμε εγγυήσεις ότι οι ευρωπαϊκές αγορές θα παραμείνουν ανταγωνιστικές και ελκυστικές για τους προμηθευτές», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων.
Κρεμλίνο: Απαράδεκτο το πλαφόν στο αέριο - Παραβιάζει τους κανόνες της αγοράς
Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε «απαράδεκτο» το ανώτατο όριο στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου, που εγκρίθηκε λίγο νωρίτερα σήμερα από τους υπουργούς Ενέργειας των κρατών μελών της ΕΕ.
«Αυτό είναι μια παραβίαση της διαδικασίας της αγοράς για τη διαμόρφωση τιμών», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, σύμφωνα με ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων. «Οποιαδήποτε αναφορά σε "πλαφόν" (τιμών) είναι απαράδεκτη», συμπλήρωσε.
Μητσοτάκης: Όταν οι αγορές αποτυγχάνουν, οι κυβερνήσεις παρεμβαίνουν
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στον απόηχο της ευρωπαϊκής συμφωνίας για πλαφόν στο φυσικό αέριο, διεμήνυσε πως «όταν οι αγορές αποτυγχάνουν, οι κυβερνήσεις παρεμβαίνουν».
Ειδικότερα, με ανάρτησή του στο Twitter, ο Έλληνας πρωθυπουργός επεσήμανε αρχικά πως: «σήμερα είναι ένα άλλο ορόσημο στη μακρόχρονη προσπάθειά μας να προστατεύσουμε τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας από τις υπερβολικές τιμές του φυσικού αερίου που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία».
«Ο μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς - μια ελληνική πρόταση που υποβλήθηκε πριν από 9 μήνες - υιοθετήθηκε επιτέλους από τους υπουργούς ενέργειας της Ευρώπης. Ο μηχανισμός διόρθωσης της αγοράς στέλνει ένα σαφές μήνυμα ότι όταν οι αγορές αποτυγχάνουν οι κυβερνήσεις παρεμβαίνουν» πρόσθεσε ο Κυρ. Μητσοτάκης στο tweet του.
«Δεν θα επιτρέψουμε στους θεσμούς μας να οπλιστούν εναντίον μας. Αυτό είναι ένα πρόσθετο εργαλείο που βοηθά στην προστασία των οικονομιών μας από την έκτακτη αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου» έσπευσε να συμπληρώσει στο «τιτίβισμά» του ο πρωθυπουργός της Ελλάδας.
Δείτε την ανάρτησή του
Σκρέκας για πλαφόν στο φυσικό αέριο: Ιστορική απόφαση - Δικαιώθηκε η πρόταση Μητσοτάκη
Ιστορική και υπέρ των Ευρωπαίων πολιτών χαρακτήρισε την απόφαση των 27 να επιβάλλουν πλαφόν 180 ευρώ για τις τιμές του φυσικού αερίου, ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος της Ελλάδας, Κώστας Σκρέκας.
«Χρειάστηκαν 9 μήνες από τη μέρα που ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πρότεινε πρώτος την επιβολή ενός ρεαλιστικού πλαφόν στις αγορές φυσικού αερίου από την Ε.Ε.» επεσήμανε αρχικά, τονίζοντας πως το «σημερινό αποτέλεσμα δεν ήρθε τυχαία και χωρίς κόπο» αλλά «αποτελεί προϊόν συστηματικής προσπάθειας που καταβάλλαμε όλο αυτόν τον καιρό αλλά και της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης που - για μια ακόμη φορά - επέδειξαν τα κράτη- μέλη, προκειμένου η Ενωμένη Ευρώπη να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση».
«Η Ελλάδα αποδείχθηκε ακόμα μια φορά πρωτοπόρα στις κοινές πολιτικές των κρατών - μελών, ενώπιον των μεγάλων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια Σήμερα, κάναμε το χρέος μας απέναντι στους Ευρωπαίους πολίτες» έσπευσε να συμπληρώσει.
Μάλιστα, το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος επισυνάπτει έναν σχετικό πίνακα με τον οποίο «φαίνεται καθαρά ότι εάν είχε εξαρχής υπάρξει συμφωνία, το πλαφόν είχε επιβληθεί για πάνω από 30 ημέρες τη χρονιά που διανύσαμε και συνεπώς θα είχαμε γλιτώσει τεράστια ποσά που λόγω της μη ύπαρξης πλαφόν, καταβάλλαμε».
