Με το ξεκίνημα του 2023 γίνεται κάτι παράδοξο, ανεβαίνουν ταυτόχρονα, τόσο η ισοτιμία του δολαρίου με τα βασικά ξένα νομίσματα, όσο και η τιμή του χρυσού σε δολάρια.
Η συνήθης κίνηση, ακόμα και μετά την κατάρρευση της σταθερής σχέσης χρυσού δολαρίου τον Αύγουστο του 1971, ήταν όταν ανατιμάται το δολάριο να διολισθαίνει η δολαριακή τιμή του χρυσού και το αντίστροφο, όταν «πέφτει» το δολάριο να αυξάνεται η δολαριακή «τιμολόγηση» του χρυσού.
Σ' αυτή την «αντίστροφη» σχέση λίγο πολύ αποτυπωνόταν το γεγονός πως μετά τις ακραίες αυξήσεις επιτοκίων από την Fed το 1981, αποκαταστάθηκε εν μέρη η αξιοπιστία του δολαρίου ως το κύριο διεθνές αποθεματικό νόμισμα.
Σκαμπανεβάσματα σ' αυτή την «σχέση» υπήρξαν αρκετά στις δεκαετίες που μεσολάβησαν, αλλά ποτέ τόσο ισχυρά ώστε να θυμίζουν «1971». Εξ ου και το γεγονός ότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες της «Δύσης», επισήμως έδειξαν πως έχουν πάψει να ενδιαφέρονται για το πόσο χρυσό έχουν στα θησαυροφυλάκιά τους.
Η εμφάνιση και κυκλοφορία του ευρώ στις αρχές της νέας χιλιετίας σταθεροποίησε ακόμα περισσότερο αυτή την αντίληψη ακόμα και όταν με τα όσα συνέβησαν το 2008 οι κεντρικές τράπεζες χρειάσθηκε να αντιστρέψουν την νομισματική πολιτική τους εισάγοντας την αντισυμβατική πολιτική της «νομισματικής χαλάρωσης» σε όλες της τις μορφές.
Μία κεντρική τράπεζα στο διάστημα αυτό σιωπηρά αλλά σταθερά κινήθηκε με κάπως διαφορετικό τρόπο, η Bundesbank. Αυτή τα τελευταία χρόνια έχει επαναπατρίσει τεράστιες ποσότητες χρυσού σε φυσική μορφή που είχε σε φύλαξη στην Μ. Βρετανία και στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες μάλιστα έχει δημιουργήσει ένα «αποθηκευτικό χώρο» ειδικής κατασκευής που βρίσκεται μέσα σε ένα στρατόπεδο του οποίου την φύλαξη έχει ο γερμανικός στρατός. Μπορεί να υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες, αλλά το παρόν κείμενο δεν τις διαθέτει όσο αφορά στο που φυλάσσει η ΕΚΤ τον χρυσό που έχει συγκεντρώσει από τις χώρες μέλη της Ευρωζώνης σαν εγγύηση στο ευρώ.
Γεγονός πάντως είναι πως δεν έχουν υπάρξει ανακοινώσεις για αγορά χρυσού από την ΕΚΤ ή τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης μέσα στο 2022.
Η μόνη χώρα της Ε.Ε. που έχει αυξήσει κατακόρυφα τις αγορές χρυσού τα τελευταία δύο χρόνια είναι η Ουγγαρία της οποίας το νόμισμα είναι συνδεδεμένο με το ευρώ, αλλά δεν συμμετέχει στην Νομισματική Ένωση.
Και κάπως... ξαφνικά, δόθηκαν στην δημοσιότητα οι αγορές χρυσού από τις Κεντρικές Τράπεζες του τρίτου τριμήνου του 2022, οι οποίες εμφανίζονται αυξημένες κατακόρυφα χωρίς να διευκρινίζεται η επι μέρους κατανομή τους.
Τα τελευταία χρόνια υπήρξε διαπιστωμένη αύξηση των αγορών χρυσού από την Ρωσία, την Κίνα και την Ινδία αλλά και πάλι η κατακόρυφη αύξηση της ποσότητας των αγορών χρυσού το τρίτο τρίμηνο του 2022 δεν εξηγείται από τις δηλώσεις αυτών των κεντρικών τραπεζών.
Τι ακριβώς έχει συμβεί είναι άγνωστο, όπως άγνωστο ακόμα είναι το αν το τέταρτο τρίμηνο οι αγορές χρυσού συνεχίσθηκαν με τους ίδιους ή μεγαλύτερους ρυθμούς.
Την ίδια στιγμή πρέπει να παρατηρήσουμε ότι μέσα στο 2022 οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου σε μετοχές και ομόλογα είχαν αυτό που αποκαλούμε «μαύρη χρονιά».
Οι μετοχές διεθνώς κατέγραψαν μία πτώση της τάξης του -20% που αποτελεί την μεγαλύτερη ζημιά από το 1974, ενώ το λεγόμενο παραδοσιακό χαρτοφυλάκιο 60 – 40 (μετοχές – ομόλογα) είχε το πλέον ζημιογόνο δωδεκάμηνο από το 1932... Συνολικά μετοχές και ομόλογα έχασαν σε «αξία» περί τα 17,4 τρισ δολ. μέσα στο 2022 (!).
Μέσα σ' αυτή την χρονιά παρατηρήθηκε αυτή η σχεδόν κατακόρυφη αύξηση των αγορών χρυσού τόσο από ιδιωτικούς φορείς όσο και – κυρίως – από κεντρικές τράπεζες.
Το ενδιαφέρον είναι πως εν όψη του 2023 οι αναλυτές που ειδικεύονται στα πολύτιμα μέταλλα προδικάζουν σχεδόν με βεβαιότητα πως η τιμή του χρυσού θα ξεπεράσει τις σημερινές τιμές οι οποίες παραμένουν κάτω από τα 1.850 δολ. Ως βασικά επιχειρήματα αυτής της εκτίμησης προβάλλονται δύο κυρίως στοιχεία.
Το ένα έχει να κάνει με σταθερές επιφυλάξεις για το κατα πόσο οι κεντρικές τράπεζες θα μπορέσουν να ισορροπήσουν την «σφικτή» νομισματική πολιτική, ανάμεσα στον στόχο της αναχαίτισης του πληθωρισμού και της αποφυγής καταστροφικών αποτελεσμάτων στην οικονομία.
Ο δεύτερος λόγος είναι περισσότερο νομισματικός και έχει να κάνει με το φαινόμενο της σταθερά διευρυνόμενης «αποδολαριοποίησης» των συναλλαγών σημαντικών τομέων του διεθνούς εμπορίου.
Σε κάθε περίπτωση φαίνεται πως η για δεκαετίες προσπάθεια απαγκίστρωσης των νομισμάτων από την «αξία» χρυσός, είναι ένα στοίχημα που οι κεντρικές τράπεζες, δεν πιστεύουν ότι έχουν ακόμα κερδίσει, αν κρίνουμε από τις αυξανόμενες αγορές χρυσού...
