Τη δυσκολότερη εξίσωση του 2023 θα αποτελέσει η προσπάθεια αποκλιμάκωσης των τιμών στα τρόφιμα, την ώρα που οι ανατιμήσεις στο ράφι καλά κρατούν και το κύμα ακρίβειας δείχνει το πιο σκληρό του πρόσωπο στους καταναλωτές. Καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν διαχυθεί σε όλο το φάσμα των ειδών διατροφής, η αναστροφή αυτής της τάσης θυμίζει «σταυρόλεξο για εξαιρετικά δυνατούς λύτες».
«Θεωρώ ότι απέχουμε πάρα πολύ από το να μιλήσουμε για μείωση των τιμών στον κλάδο των τροφίμων. Ίσως μπορέσουμε, όμως, να δούμε μια σταθεροποίηση των τιμών τους επόμενους μήνες», εκτίμησε χθες ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, παρουσιάζοντας τη νέα τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία. Όπως σημείωσε, επικαλούμενος τα τελευταία στοιχεία που παρουσιάζει η αγορά, η άνοδος των τιμών καταναλωτή παραμένει σημαντικά ηπιότερη των τιμών εισαγωγών και παραγωγού σε τρόφιμα, ποτά, καπνό και ενεργειακά προϊόντα, γεγονός που «ίσως δυσκολέψει την αποκλιμάκωση των τελικών τιμών, με δεδομένο ότι πάντοτε υπάρχει μια χρονική υστέρηση μέχρι να περάσει το κόστος παραγωγής στις τιμές στο ράφι».
Μάλιστα, προχωρώντας τον συλλογισμό του ένα βήμα παραπέρα, ο κ. Βέττας εξήγησε πως οι ανατιμήσεις επιμένουν στην ελληνική αγορά, καθώς ορισμένα νοικοκυριά διαθέτουν εισοδήματα ικανά για να συνεχίσουν να καταναλώνουν, χωρίς να απαιτηθεί τυχόν περιορισμός των αγορών τους. Αυτό τι σημαίνει; Πώς οι τιμές διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα, ασκώντας πιέσεις στο εισόδημα εκείνων των νοικοκυριών που δεν είναι σε θέση να συνεχίσουν να καταναλώνουν με την ίδια ένταση, αποσαφήνισε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ.
Και όλα αυτά ένα μόλις 24ωρο μετά τη δήλωση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, πως ο υψηλός πληθωρισμός στα τρόφιμα είναι το πρώτο μέλημα» της κυβέρνησης. «Εκτιμώ ότι θα δούμε και περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού που θα οδηγήσει και σε πιο μεγάλη αποκλιμάκωση στο ράφι το επόμενο διάστημα. Τα χειρότερα ως προς την αύξηση των τιμών στο ράφι πιστεύω ότι τα έχουμε δει» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης, καθιστώντας σαφές πως «δεν θα επιτρέψουμε σε κάποιους να αισχροκερδήσουν».
Από την πλευρά του και το αρμόδιο υπουργείο «βλέπει» τα πρώτα σημάδια αποκλιμάκωσης στο μέτωπο των τιμών των τροφίμων. «Την περασμένη εβδομάδα, για πρώτη φορά μετά τον πόλεμο (στην Ουκρανία), ορισμένες βιομηχανίες τροφίμων έστειλαν στα σούπερ μάρκετ τιμοκαταλόγους με μειώσεις», δήλωσε τη Δευτέρα ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης. «Όχι μόνο ακύρωσαν τις αυξήσεις που είχαν προαναγγείλει, αλλά έκαναν και μειώσεις», συμπλήρωσε.
«Έχουμε ήδη φτιάξει δύο εργαλεία. Το καλάθι του νοικοκυριού από τη μια και το market pass από την άλλη που ξεκινάει σε δύο εβδομάδες και θα επιδοτεί το 10% των αγορών. Συνδυαστικά τα δύο μέτρα για κάποιον που έχει πραγματικά οικονομική πίεση, ξεπερνούν κατά πολύ τον πληθωρισμό», πρόσθεσε ο υπουργός, αναφερόμενος στα μέτρα στήριξης για τις αυξήσεις στα τρόφιμα.
Μάλιστα, όπως αποκάλυψε στη συνέχεια, σήμερα στις 10:30 θα παραχωρήσει νέα συνέντευξη Τύπου για το καλάθι του νοικοκυριού και για τους ελέγχους που γίνονται στην αγορά. Στο μεταξύ, η πρωτοβουλία για το καλάθι του νοικοκυριού εισέρχεται στη 13η εβδομάδα εφαρμογής της, με τον κ. Γεωργιάδη, να σημειώνει πως η πλειοψηφία των προϊόντων στο καλάθι έχει σταθερές ή μειωμένες τιμές. «13η εβδομάδα εφαρμογής του καλαθιού του νοικοκυριού και από 833 προϊόντα, 57 (7%) ανέβηκαν, 57 (7%) μειώθηκαν και 719 (86%) παρέμειναν σταθερά! Τιμές σταθμισμένες σε όγκο και βάρος. Η πρωτοβουλία μας σταθερά προσφέρει εναλλακτική διέξοδο σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη», ανέφερε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Την ίδια στιγμή, όπως έχει ήδη αναφέρει το insider.gr, φουντώνουν οι διεργασίες για την ένταξη περισσότερων επώνυμων προϊόντων στο καλάθι ώστε να επιτευχθεί μια σχετική ισορροπία με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που βρίσκονται σε αυτό. Στόχος του υπουργείου είναι στη συζήτηση με τις βιομηχανίες και τα σούπερ μάρκετ για το καλάθι του νοικοκυριού, «να υπάρχει σε κάποιες κατηγορίες προϊόντων ένα προϊόν ιδιωτικής ετικέτας κι ένα επώνυμο». Μάλιστα για τον λόγο αυτό έχει ζητηθεί και η έγκριση της Επιτροπής Ανταγωνισμού προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρξει καμία στρέβλωση στην αγορά, εάν σε κάποιες κατηγορίες του καλαθιού αυξηθούν τα επώνυμα προϊόντα. Τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως σε σύνολο 51 κατηγοριών που απαρτίζουν το καλάθι του νοικοκυριού, εξετάζεται η προσθήκη επώνυμων προϊόντων σε λιγότερες από δέκα κατηγορίες και συγκεκριμένα σε εκείνες όπου για την ώρα «πρωταγωνιστούν» τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Πρόκειται, κατά τις ίδιες πληροφορίες, για το ρύζι, τα όσπρια, τα μακαρόνια, τον καφέ, το γάλα και το αλεύρι.
Πού κινούνται οι τιμές βασικών ειδών διατροφής
Νέες αυξήσεις – φωτιά καταγράφηκαν άλλωστε στα ράφια των σούπερ μάρκετ με το… καλημέρα της νέας χρονιάς, με τους βασικούς προμηθευτές να έχουν από καιρό προετοιμάσει για τους νέους «τσιμπημένους» τιμοκαταλόγους τον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου. Οι νέοι τιμοκατάλογοι περιείχαν άλλωστε ένα μέρος των απανωτών αυξήσεων του κόστους παραγωγής με τις οποίες είχε βρεθεί αντιμέτωπη στα τέλη του 2022 η εγχώρια βιομηχανία – αυξήσεις οι οποίες παραδοσιακά περνούν με καθυστέρηση στα ράφια των σούπερ μάρκετ, οπότε και γίνονται αισθητές στις τσέπες των καταναλωτών. Και πριν ο πρώτος μήνας του 2023 φτάσει στο τέλος του, παράγοντες της αγοράς προαναγγέλλουν και νέο γύρο ανατιμήσεων ενόψει Φεβρουαρίου.
Άκρως κατατοπιστικά είναι και τα τελευταία στατιστικά δελτία τιμών του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), ημερομηνίας 19 Ιανουαρίου, που αποτυπώνουν τις αυξημένες τιμές στις οποίες πωλούνται τα οπωρολαχανικά. Οι τιμές που ακολουθούν αφορούν στη χονδρική πώληση, οπότε δεν αποκλείεται να «τσιμπήσουν» ακόμη περισσότερο μέχρι τα προϊόντα να φτάσουν στους τελικούς καταναλωτές.
Ειδικότερα, τα αγγούρια (το ζευγάρι) πωλούνται με επικρατούσα τιμή 0,80 ευρώ, από 0,70 ευρώ την περασμένη εβδομάδα, ενώ προς 0,50 ευρώ πωλείται ο άνηθος από 0,45 ευρώ πριν από επτά μέρες και έναντι 0,30 ευρώ πριν από έναν χρόνο. Τα κολοκύθια πωλούνται προς 1,30 ευρώ (επικρατούσα τιμή), από 0,80 ευρώ την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ για τα κουνουπίδια η τιμή αγγίζει τα 0,80 ευρώ από 0,65 ευρώ την περασμένη εβδομάδα. Τα κρεμμύδια (ξερά) κοστίζουν 0,60 ευρώ, από 0,35 ευρώ πριν από έναν χρόνο. Προς 1,80 ευρώ αγοράζει κανείς μελιτζάνες (φλάσκες) από 1,30 ευρώ την προηγούμενη εβδομάδα και 0,60 ευρώ πέρυσι, ενώ για τα μπρόκολα η τιμή έφτασε τα 1,40 ευρώ από 1,30 ευρώ πριν επτά μέρες. Από 1,30 ευρώ πριν μια εβδομάδα, πλέον οι πιπεριές (κόκκινες μακριές) πωλούνται προς 1,50 ευρώ κι ενώ πέρυσι η τιμή τους δεν ξεπερνούσε το 1,00 ευρώ.
Παρακολουθώντας κανείς την πορεία διαμόρφωσης των ανωτέρω τιμών αντιλαμβάνεται ότι οι αυξήσεις είναι αισθητές όχι μόνο σε σχέση με πέρυσι αλλά κλιμακώνονται επικίνδυνα από τη μια εβδομάδα στην άλλη.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της εταιρείας ερευνών IRI, για το διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2022, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ ανήλθαν σε 6,4%. Ως προς τις κατηγορίες, ξεχώρισαν τα γαλακτοκομικά με μέσες ανατιμήσεις της τάξης του 11%, τα κατεψυγμένα προϊόντα με 7,4%, το συσκευασμένο φαγητό με 5,9% και τα σνακ με μέσες ανατιμήσεις 4,2%.
