Οι φήμες και οι σχετικές πληροφορίες έχουν πυκνώσει τελευταία για το τι θα συμβεί από τον Μάρτιο όσον αφορά το «κόστος» του χρήματος στην Ευρωζώνη.
Με βεβαιότητα μεγαλύτερη από ποτέ οι αγορές περιμένουν την επόμενη εβδομάδα στις 2 Φεβρουαρίου, μια νέα αύξηση επιτοκίων από την ΕΚΤ της τάξης του 0,5%. Αλλά από εκεί και μετά αρχίζουν τα μεγάλα ερωτηματικά.
Η κα Λαγκάρντ πρόσφατα υποστήριξε ότι η ΕΚΤ δεν θα αλλάξει «ρότα» την επόμενη εβδομάδα, αλλά δεν έδωσε κανένα στοιχείο για μέχρι πότε αυτό ισχύει... Αντίθετα μια σειρά Κεντρικοί Τραπεζίτες με πρώτο και καλύτερο τον επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας κ. Πανέτα, ξεκαθαρίζουν ότι η συνέχεια εξαρτάται από τα «δεδομένα» της συγκυρίας. Με άλλα λόγια τα υπάρχοντα στοιχεία και όχι με βάση εκτιμήσεις οικονομετρικών «μοντέλων» για το μέλλον.
Διαβάστε ακόμα - ΕΚΤ: Πόσο θα παραμείνει σε ρότα αύξησης των επιτοκίων - Τι βλέπουν οι αναλυτές
Αντίθετα ο Γιοακίμ Νάγκελ, πρόεδρος της Bundesbank επιμένει ότι δεν είναι στον ορίζοντα μια αλλαγή γραμμής για την ΕΚΤ, ενώ ο ολλανδός Κεντρικός Τραπεζίτης κ. Κνοτ προέβλεψε ότι δεν υπάρχει περιθώριο αλλαγής γραμμής τουλάχιστον μέχρι τις αρχές καλοκαιριού.
Κοινός παρονομαστής των «σκληρών» είναι ότι ο πληθωρισμός παραμένει υπερδιπλάσιος του ορίου, του οποίου η προσέγγιση θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να σταματήσει τις αυξήσεις στο κόστος του χρήματος.
Για την Ευρωζώνη το επίπεδο που μπορεί να ανέβουν τα επιτόκια της ΕΚΤ βχει εκτιμηθεί σε κάτι μεταξύ 3,5% και 4%, ενώ για την αμερικανική Fed το αντίστοιχο όριο έχει τεθεί στο 5%.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι παρά τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ από την αρχή του περασμένου καλοκαιριού, το ονομαστικό επιτόκιο της ΕΚΤ παραμένει το χαμηλότερο μεταξύ των μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών που εκδίδουν τα ισχυρά νομίσματα στις αγορές συναλλάγματος.
Σε απόλυτους αριθμούς, λαμβάνοντας υπόψη το επιτόκιο αναφοράς, το οποίο στην Ευρωζώνη είναι 2,50%, εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι είναι το χαμηλότερο σε σχέση με χώρες που έχουν αντίστοιχο ή και χαμηλότερο πληθωρισμό, όπως η Νορβηγία, η Αυστραλία, η Ν. Κορέα, η Μ. Βρετανία, το Ισραήλ, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα οι ΗΠΑ έχουν ανεβάσει τα ονομαστικά επιτόκια στο 4,5%, η Αγγλία στο 3,5%, η Αυστραλία στο 3,10%, ο Καναδάς στο 4,25%, η Ν. Ζηλανδία στο 4,25%, η Κίνα στο 3,65%.
Τα πραγματικά επιτόκια
Η εικόνα αυτή παίρνει ακόμα πιο ενδιαφέρουσες διαστάσεις αν δούμε το επίπεδο των πραγματικών επιτοκίων, ήτοι του ονομαστικού επιτοκίου μείον τον ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού του τελευταίου διμήνου.
Το «πραγματικό επιτόκιο» στην Ευρωζώνη είναι «αρνητικό» της τάξης του – 6,7% (!), όταν στις ΗΠΑ το αντίστοιχο «πραγματικό επιτόκιο» είναι αρνητικό μεν αλλά -2%. Πολύ χαμηλό είναι επίσης το πραγματικό επιτόκιο και στην Βρετανία στο – 7,2%.
Αντίθετα στην Κίνα με πληθωρισμό 3,65% το πραγματικό επιτόκιο είναι 1,8% και στην Ινδία με πληθωρισμό 6,25% το πραγματικό επιτόκιο είναι επίσης θετικό στο 1,25%.
Με άλλα λόγια η ΕΚΤ με αυτά τα επίπεδα βασικού ονομαστικού επιτοκίου συνεχίζει να κρατάει το «πραγματικό» κόστος του χρήματος σε πολύ αρνητικά επίπεδα, σχεδόν στα επίπεδα που ήταν με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης σε πλήρη εξέλιξη, με την διαφορά ότι τότε ο πληθωρισμός ήταν σχεδόν μηδενικός.
Με αυτά τα δεδομένα, η πορεία της αύξησης ή μη των επιτοκίων, αμέσως μετά την απόφαση της επόμενης εβδομάδας αποκτά εξαιρετική σημασία, τόσο για την ικανότητα αποπληρωμής των δανείων (που διευκολύνεται από τα αρνητικά επιτόκια) όσο και για την ελκυστικότητα στην προσέλκυση κεφαλαίων (που διευκολύνεται από τα μεγαλύτερα πραγματικά επιτόκια)... Μια αντίφαση που στις σημερινές συνθήκες «συνθλίβει» την ευρωπαϊκή οικονομία. Οι εξελίξεις στο «μέτωπο» αυτό θα αντανακλασθούν βέβαια στην συνέχεια και στην συναλλαγματική ισοτιμία του Ευρώ.
