Η σημερινή συνάντηση των υπουργών Οικονομικών στις Βρυξέλλες έχει την επίσημη ατζέντα – κύριο θέμα η διαδικασία των νέων δημοσιονομικών κανόνων – έχει και την ανεπίσημη, ήτοι την τραπεζική κρίση που έχει ξεσπάσει στις ΗΠΑ.
Το χρεοστάσιο της SVB και της Signature Bank απειλεί να ανατρέψει το τοπίο που η Fed αλλά και η ΕΚΤ επιχειρούν εδώ και οκτώ μηνές να οικοδομήσουν, ενα τοπίο καταστολής του πληθωρισμού μέσα από την κατακόρυφη αύξηση των επιτοκίων.
Η Ευρωζώνη με την ΕΚΤ έχει ακολουθήσει στο ίδιο μονοπάτι και παρά τις διαβεβαιώσεις οτι αυτή η κρίση αφορά μόνο τις ΗΠΑ, η ανησυχία στις Βρυξέλλες είναι διάχυτη.
Γιατί; Γιατί η ίδια αιτία που προκάλεσε την κρίση στις ΗΠΑ είναι παρούσα και στην Ευρώπη.
Και στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, όπως και στο αμερικάνικο, η αύξηση των επιτοκίων από τις Κεντρικές τράπεζες έχει προκαλέσει μια χωρίς προηγούμενο απαξίωση των ομολογιακών περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών διογκώνοντας τις «μη πραγματοποιημένες ζημιές», που λειτουργούν πλέον σαν ναρκοπέδιο στις σχέσεις των τραπεζών και των «καταθετών».
Όλες οι τράπεζες έχουν για διάφορους λόγους αυξημένες τοποθετήσεις σε ομολογιακούς τίτλους.
Οι τράπεζες «μαζεύουν» καταθέσεις και τις καταθέσεις αυτές είτε τις δίνουν σε δάνεια είτε αγοράζουν ομόλογα όταν η παροχή δανείων δεν ενδείκνυται λόγω επικινδυνότητας. Συνήθως κάνουν και τα δύο σε αναλογίες που κρίνονται από τις διοικήσεις τους ως αναγκαίες για την διασφάλιση των κεφαλαίων τους, την ενίσχυση της κερδοφορίας τους και βέβαια την άντληση ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες.
Την διετία της πανδημίας η πίεση στην κατεύθυνση αυτή αυξήθηκε κατακόρυφα. Τώρα όμως με την ταχεία αύξηση των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες οι αξίες των χαρτοφυλακίων αυτών έχουν συμπιεστεί καθώς οι τιμές των «παλιών» ομολόγων τους έχουν πέσει δραματικά.
Τα ομόλογα που διατηρούν στην κατηγορία των συναλλαγών έχουν άμεσα χάσει αξία ενώ τα ομόλογα που διακρατούν μέχρι τη λήξη τους έχουν δυνητικές ζημιές.
Το ακόλουθο διάγραμμα που είδε το φως της δημοσιότητας στο bloomberg «οπτικοποιεί» τον όγκο αυτής της ζημιάς. Της ζημιάς που έχει συμπαρασύρει την SVB, την Signature Bank, και πολλές – πολλές άλλες των οποίων τα ομόλογα και των δύο κατηγοριών έχουν απαξιωθεί και μαζί τους η φερεγγυότητα των τραπεζών που δεν μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για την άντληση επαρκούς ρευστότητας.
Η παρέμβαση της κυβέρνησης Μπάιντεν σε συνεργασία με την Fed και την FDIC μέσα στο Σαββατοκύριακο έχει σαν στόχο να ανακόψει το κύμα των χρεοκοπιών που απειλούνται καθώς οι καταθέτες «τρέχουν» όλοι μαζί να αποσύρουν τις καταθέσεις τους. Η κυβέρνηση εγγυήθηκε στους καταθέτες της SVB οτι θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα χρήματά τους.
Ποιος θα τα δώσει αυτά; Προς το παρόν υπάρχει η εγγύηση της κυβέρνησης, τα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών και επιπλέον ενα νέο εργαλείο εγγύησης δανεισμού από την Fed για όσες τράπεζες χρειαστούν ρευστότητα.
Μετά από αυτό αναζητείται φερέγγυος αγοραστής για τα υπολείμματα της SVB και της Signature Bank. Και όσων ακολουθήσουν...
Πώς θα αντιμετωπίσει η Ευρωζώνη την κρίση
Παρά τις διαβεβαιώσεις για τη σταθερότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών η ανησυχία είναι διάχυτη τόσο στην Φρανκφούρτη όσο και στις Βρυξέλλες.
Στην Φρανκφούρτη υπήρξαν έκτακτες συναντήσεις μέσα στο Σαββατοκύριακο και ετοιμάστηκε “ενημερωτικό” για την συνάντηση του Eurogroup σήμερα από την ΕΚΤ.
Ταυτόχρονα στην έδρα της Βundesbank κλήθηκε για σήμερα σε έκτακτη συνεδρίαση η Επιτροπή διαχείρισης κρίσεων.
Παράγοντας στον οποίο απευθύνθηκε το Insider.gr, επιβεβαίωσε οτι η ανησυχία είναι βάσιμη καθώς δοκιμάζονται οι αντοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών από το μαζικό φαινόμενο απαξίωσης των ομολογιακών χαρτοφυλακίων τους και έχουν δοθεί έγκαιρα εντολές για την αξιολόγηση του εύρους των «μη πραγματοποιημένων ζημιών» από την αύξηση των επιτοκίων.
Υπενθυμίζεται όμως οτι στην Ευρωζώνη εξακολουθεί να βρίσκεται σε ετοιμότητα πέραν του σχετικού Ταμείου για την διάσωση/αναδιάρθρωση τραπεζών και το Ταμείο του ESM με δεκάδες δισ. ευρώ εν ενεργεία έτοιμα για οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη που θα ξεπερνά τα όρια και τις δυνατότητες του Ταμείου Αναδιάρθρωσης.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Πηγές ΕΚΤ: Δεν βλέπουμε άμεση επίπτωση στις τράπεζες από την κατάρρευση της SVB -Παρακολουθεί η Κομισιόν
Σε σχετικό ερώτημα του Insider.gr αν η τρέχουσα κρίση μπορεί να οδηγήσει σε αναβάθμιση του ρόλου του ESM στην κατεύθυνση αυτή, η απάντηση είναι οτι καμία «ώριμη» τετοια πρόταση δεν υφίσταται στο τραπέζι προς το παρόν.
Είναι βέβαιο όμως, όπως παραδέχθηκε, ο ίδιος παράγοντας στο Insider.gr, οτι το Συμβούλιο της ΕΚΤ στις 16 Μάρτη είναι υποχρεωμένο να επανεξετάσει στο φως των νέων δεδομένων τα επόμενα βήματα της νομισματικής σύσφιξης, ενώ παράλληλα οι Υπουργοί Οικονομικών θα πρέπει να είναι έτοιμοι για ριζοσπαστικές λύσεις αν αυτό χρειαστεί.
