Μια ακόμη αρνητική πρωτιά θα κατακτήσει η Ελλάδα, καθώς από την 1η Ιανουαρίου ο φόρος στα τσιγάρα θα είναι μακράν η υψηλότερη σε ολόκληρη την Ευρώπη, φτάνοντας στο 90% της τιμής που θα πληρώνει ο καταναλωτής.
Μια εξέλιξη, που όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς θα δυναμιτίσει τα σχέδια της κυβέρνησης για περιορισμό του λαθρεμπορίου και αύξηση των εσόδων κατά 120 εκατ. ευρώ. Και αυτό γιατί, με βάση την εμπειρία των προηγούμενων ετών, κάθε φορά που ανεβαίνει η τιμή των τσιγάρων αυξάνεται το λαθρεμπόριο εκτροχιάζοντας τους φορολογικούς στόχους του προϋπολογισμού.
Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2016 η Ελλάδα έχει την 5η υψηλότερη φορολόγηση στα τσιγάρα, μεταξύ των 28 κρατών της ΕΕ, με 84% επί της λιανικής τιμής. Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Εσθονία (84,5%) ακολουθούμενη από τη Βουλγαρία, την Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος διαμορφώνεται αρκετά χαμηλότερα στο 79,3%.
Με βάση όμως τον πρόσφατα ψηφισμένο νόμο, που θα τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου, το ποσοστό φορολογίας θα εκτιναχθεί στο 90%, φέρνοντας την Ελλάδα στην πρώτη θέση με διαφορά.
Πρόκειται για την 9η διαδοχική αύξηση της φορολογίας των καπνικών προϊόντων από το 2010, η οποία και θα ανεβάσει τις τιμές κατά 40 – 50 λεπτά το πακέτο. Μάλιστα, ήδη σε κάποιες περιπτώσεις έχουν γίνει αυξήσεις, καθώς οι εταιρείες θέλουν να επιμερίσουν χρονικά τις συνέπειες από την αύξηση της φορολογίας, η οποία - ειρήσθω εν παρόδω – θα είναι η μεγαλύτερη των τελευταίων ετών.
«Μαύρη τρύπα» στα έσοδα
Στην πράξη, οι συνεχόμενες αυξήσεις φόρου των προηγούμενων ετών όχι μόνο δεν έφεραν την αναμενόμενη αύξηση εσόδων στα ταμεία του κράτους αλλά οδήγησαν σε σημαντικότατη πτώση, προκαλώντας τεράστια «μαύρη τρύπα» στον προϋπολογισμό.
Ενδεικτικό είναι ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από τα 3,9 δισ. ευρώ συνολικών φορολογικών εσόδων από τα καπνικά προϊόντα το 2011, το 2015 στα ταμεία του κράτους μπήκαν 3,0 δισ. ευρώ, δηλαδή 900 εκατομμύρια λιγότερα. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην εκτίναξη του λαθρεμπορίου, το οποίο πλέον διαμορφώνεται σε ποσοστό 20% επί της συνολικής κατανάλωσης και είναι το υψηλότερο των τελευταίων ετών. Έτσι, πέραν των άλλων προβλημάτων που εγείρει η αύξηση του παράνομου εμπορίου, απειλεί να «τινάξει στον αέρα» τα έσοδα του προϋπολογισμού.
Αντίθετα, η μόνη περίοδος κατά την οποία τα φορολογικά έσοδα από τα καπνικά προϊόντα έμειναν σχετικά σταθερά (και κοντά στα ποσά που προέβλεπε ο προϋπολογισμός) ήταν το διάστημα 2013-2016, όταν με εξαίρεση την μικρή αύξηση του Ιανουαρίου του 2014, υπήρξε φορολογική σταθερότητα με μικρές αυξήσεις τιμών.
Οι πιο απαισιόδοξοι (ή έμπειροι) αναφέρουν πως όχι μόνο δεν θα επιτευχθεί ο στόχος των πρόσθετων 120 εκατ. ευρώ, αλλά υπάρχει ορατός κίνδυνος η αύξηση του λαθρεμπορίου να είναι τέτοια ώστε να στερήσει τελικά πολλαπλάσια ποσά, ανοίγοντας νέο κύκλο ελλειμάτων και έκτακτων μέτρων.
