Ηλεκτρονικός «συνωστισμός» επικράτησε χθες στην πρεμιέρα υποβολής αιτήσεων για ένταξη στο πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη», με συνέπεια μέχρι αργά το απόγευμα η πλατφόρμα (https://pvstegi.gov.gr) είτε να «σέρνεται» είτε να βρίσκεται εντελώς εκτός λειτουργίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, το πρόβλημα προήλθε κατά κύριο λόγο από το γεγονός ότι υπήρχε ήδη ένα σημαντικό πρώτο «κύμα» περίπου 3.500 οικιακών καταναλωτών έτοιμων για αίτηση. Οι καταναλωτές αυτοί είχαν εξασφαλίσει σύνδεση του συστήματός τους στο δίκτυο και, όπως φαίνεται, οι περισσότεροι έσπευσαν από νωρίς χθες να χρησιμοποιήσουν το πληροφοριακό σύστημα, για να αιτηθούν επιδότηση.
Στην αυξημένη κίνηση στην πλατφόρμα (στην οποία δυσκολεύτηκε αυτή να αντεπεξέλθει) συνέβαλαν επίσης και αρκετοί καταναλωτές που ενδιαφέρονται να ενταχθούν στο πρόγραμμα και οι οποίοι θέλησαν να τη δοκιμάσουν, για να πάρουν μια ιδέα για τη διαδικασία υποβολής.
Τα όποια προβλήματα, πάντως, αναμένεται να ξεπεραστούν μέσα σε λίγα 24ωρα, όταν θα ολοκληρωθούν οι αιτήσεις αυτού του πρώτου «κύματος» υποψήφιων δικαιούχων. Στη συνέχεια, και καθώς κάθε νέος ενδιαφερόμενος θα ολοκληρώνει σε διαφορετικό χρόνο την προετοιμασία της αίτησής του, δεν πρόκειται να χρειαστεί ξανά η πλατφόρμα να «υποδεχθεί» μέσα σε μία μόλις ημέρα αρκετές χιλιάδες χρήστες. Επομένως, η κίνηση θα είναι σημαντικά μικρότερη και διαχειρίσιμη.
Κάλυψη του 12% των κονδυλίων με τις πρώτες αιτήσεις
Υπενθυμίζεται ότι δυνατότητα επιδότησης έχουν νοικοκυριά (στην περίπτωση των οποίων το φωτοβολταϊκό θα πρέπει υποχρεωτικά να συνοδεύεται από μπαταρία) καθώς και αγρότες (όπου η εγκατάσταση μπαταρίας είναι προαιρετική).
Σε σχέση με την προαναγγελία του προγράμματος από το ΥΠΕΝ, με αφορμή την προδημοσίευση του Οδηγού, μία «ευχάριστη έκπληξη» στη χθεσινή ανακοίνωση της έναρξης, από τον υπουργό ΠΕΝ Κώστα Σκρέκα, είναι η ενίσχυση του προϋπολογισμού. Έτσι, για τη στήριξη των καταναλωτών θα «επιστρατευθούν» τελικά κεφάλαια 238 εκατομμυρίων ευρώ στον 1ο κύκλο (καθώς προβλέπεται να υπάρξει επιπλέον χρηματοδότηση στο μέλλον), από 200 εκατ. που προβλεπόταν αρχικά.
Όπως αναφέρει στο Insider.gr ο κ. Στέλιος Ψωμάς (Ενεργειακός Σύμβουλος - Σύμβουλος Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών), με μία πρόχειρη προκαταρκτική εκτίμηση, ο προϋπολογισμός αυτός επαρκεί για περίπου 30.000 συστήματα φωτοβολταϊκών με μπαταρίες – και επομένως για 30.000 δικαιούχους οικιακούς καταναλωτές, αφού στην περίπτωση των αγροτικών παροχών, δεν είναι συμφέρων ο συνδυασμός με μπαταρία.
Το υπόλοιπο ποσό είναι αρκετό για την επιδότηση 5.000-6.000 «απλών» φωτοβολταϊκών (άρα για αγρότες). Επομένως, ανεβαίνει στους 35.000-36.000 ο συνολικός αριθμός των δικαιούχων και για τις δύο κατηγορίες.
Αν και κριτήριο υπαγωγής στο πρόγραμμα είναι η χρονική προτεραιότητα, σύμφωνα με τον κ. Ψωμά, η δυνατότητα επιδότησης 30.000 νοικοκυριών σημαίνει πως το πρώτο «κύμα» των 3.500 αιτήσεων θα καλύψει το πολύ το 10-12% των διαθέσιμων κονδυλίων. Επομένως, υπάρχει επαρκής χρόνος για την προετοιμασία πολλαπλάσιων οικιακών καταναλωτών, οι οποίοι ενδιαφέρονται να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταϊκό με μπαταρία, χωρίς όμως να έχουν ακόμη ξεκινήσει να δρομολογούν την αίτησή τους.
Κέρδος έως 89.200 ευρώ στην 25ετία
Υπενθυμίζεται ότι η επιδότηση μπορεί να φτάσει έως και το 75%, καλύπτοντας επομένως κατά ένα πολύ μεγάλο βαθμό το κόστος της επένδυσης. Ως συνέπεια, η υψηλή ενίσχυση «μεταφράζεται» σε γρήγορη απόσβεση του συστήματος και, αυτή με τη σειρά της, σε μεγάλα οικονομικά οφέλη από την οικονομία στους λογαριασμούς ρεύματος.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, με βάση παραδείγματα που έχει επεξεργαστεί ο κ. Ψωμάς, ένα νοικοκυριό με τυπική κατανάλωση (και το οποίο επομένως θα εγκαταστήσει ένα «μικρό» φωτοβολταϊκό με μπαταρία) θα αποσβέσει στα 6 έτη τα χρήματα που δαπάνησε. Στα υπόλοιπα 19 έτη της σύμβασης (οι συμβάσεις σύνδεσης στο δίκτυο είναι 25ετούς διάρκειας) το κέρδος από την εξοικονόμηση θα ανέλθει σε 18.150 ευρώ.
Στο σενάριο ενός νοικοκυριού με υψηλότερη κατανάλωση, η ίδια συμμετοχή θα είναι μεγαλύτερη, ωστόσο μεγαλύτερα θα είναι και τα ποσά εξοικονόμησης. Έτσι, η απόσβεση θα γίνει πιο γρήγορα, στα 3 χρόνια. Ως συνέπεια, στα υπόλοιπα 22 έτη η εξοικονόμηση χρημάτων από τους λογαριασμούς ρεύματος θα «μεταφραστεί» σε καθαρό κέρδος 89.200 ευρώ.
Τι θα πρέπει όμως να προσέξει ένα νοικοκυριό, ώστε να εξασφαλίσει επιδότηση μέσω του προγράμματος; Απαντήσεις θα βρείτε στις παρακάτω 10 συμβουλές.
1. Διευρυμένα κριτήρια για τους ωφελούμενους
Στο πρόγραμμα ουσιαστικά έχει τη δυνατότητα να ενταχθεί σχεδόν οποιοσδήποτε ιδιώτης (καθώς για παράδειγμα δεν υπάρχει εισοδηματικός «κόφτης») για οποιοδήποτε ακίνητό του, δηλαδή τόσο για κύρια όσο και για δευτερεύουσα κατοικία – είτε ιδιόκτητη, είτε μισθωμένη, είτε παραχωρημένη.
Από τις βασικές προϋποθέσεις είναι πως κάθε φυσικό πρόσωπο μπορεί να υποβάλει μία και μόνο αίτηση, για μία και μόνο κατοικία. Ακόμη όμως κι έτσι, ένα ζευγάρι μπορεί να αιτηθεί για επιδότηση εγκατάστασης φωτοβολταϊκού τόσο στην κύρια κατοικία του όσο και στο εξοχικό του.
2. Τα βήματα και ο χρόνος προετοιμασίας
Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει κατʼ αρχάς να βρει ένα τεχνικό γραφείο που εξειδικεύεται σε ανάλογες εφαρμογές και το οποίο θα αναλάβει τη σχετική προετοιμασία. Αφού προσδιορίσει τα τεχνικά χαρακτηριστικά του φωτοβολταϊκού και της μπαταρίας, και τις εργασίες εγκατάστασης που θα απαιτηθούν, θα επιλέξει σε συνεννόηση με τον καταναλωτή τον σχετικό εξοπλισμό, ώστε να ετοιμάσει στη συνέχεια την αίτηση σύνδεσης στον ΔΕΔΔΗΕ.
Ο μέσος χρόνος υπογραφής της σύμβασης σύνδεσης κινείται στις 2 εβδομάδες μετά την υποβολή της. Μετά θα μπορεί να υποβληθεί η αίτηση για επιδότηση, με τη συνδρομή και πάλι του τεχνικού γραφείου.
3. Κρίσιμη παράμετρος το σωστό μέγεθος του συστήματος
Σημαντικό είναι το φωτοβολταϊκό να μην έχει μεγαλύτερη ισχύ από αυτήν που πραγματικά χρειάζεται το νοικοκυριό, καθώς σε μία τέτοια περίπτωση θα είναι αδικαιολόγητα αυξημένο το κόστος του εξοπλισμού, ενώ μέρος της ενέργειας που θα παράγει ουσιαστικά θα χαρίζεται στο σύστημα. Για ένα νοικοκυριό με τυπικές καταναλώσεις (4.500 kWh ετησίως), το οποίο χρησιμοποιεί ηλεκτρικό θερμοσίφωνα για ζεστό νερό χρήσης, η ιδανική λύση είναι ένα φωτοβολταϊκό 3 kW (κιλοβάτ).
Μεγαλύτερες ανάγκες θα έχει ένας οικιακός καταναλωτές που έχει αντλία θερμότητας ή ηλεκτρικό αυτοκίνητο, αφού η κατανάλωσή του αγγίζει τις τις 15.000 kWh. Τότε αυτό θα πρέπει να επιλέξει ένα φωτοβολταϊκό 10 kW (στο πλαφόν της ισχύος παραγωγής που επιδοτεί το πρόγραμμα). Το ίδιο ισχύει προφανώς και για τα νοικοκυριά που σχεδιάζουν να προμηθευτούν αντλία θερμότητας ή ηλεκτρικό αυτοκίνητο.
Όσον αφορά την μπαταρία, στην πρώτη περίπτωση καλό είναι η χωρητικότητά της να μην κινείται κάτω από τις 5 kWh (κιλοβατώρες) για ενίσχυση του ταυτοχρονισμού και της εξοικονόμησης. Στη δεύτερη περίπτωση, είναι μονόδρομος η επιλογή μπαταρίας χωρητικότητας 10 kWh.
4. Προσοχή στην επιλογή και εγκατάσταση της μπαταρίας
Δεδομένο θεωρείται επίσης ότι θα πρέπει να επιλεγεί μπαταρία ιόντων λιθίου και όχι μολύβδου. Βασικός λόγος είναι ο χρόνος «ζωής», με τις επώνυμες μπαταρίες λιθίου να έχουν διάρκεια 6.000 κύκλων φορτίσεων-εκφορτίσεων. Το νούμερο αυτό, για μία τυπική οικιακή χρήση, «μεταφράζεται» σε διάρκεια «ζωής» 15-20 χρόνια.
Αντίθετα, οι μπαταρίες μολύβδου έχουν πολύ πιο περιορισμένη αντοχή, με συνέπεια να πρέπει να αντικατασταθούν σε μόλις 5 χρόνια.
Όσον αφορά το σημείο εγκατάστασης της μπαταρίας, θα πρέπει να επιλεγεί ένα σημείο σε εξωτερικό χώρο, το οποίο θα είναι σκιερό και προστατευμένο.
5. Υπάρχει δυνατότητα για τροποποίηση της αίτησης;
Επιτρέπεται να ακυρωθεί η αίτηση και να υποβληθεί εκ νέου. Μάλιστα, το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που το έχει απορριφθεί το αίτημα επιδότησης.
Ωστόσο, δεν είναι δυνατή η ακύρωση αίτησης πάνω από δύο φορές από τον ίδιο αιτούντα.
6. Προϋπόθεση για εγκατάσταση στην ταράτσα πολυκατοικίας
Στην περίπτωση που το φωτοβολταϊκό (με την μπαταρία) προορίζεται για διαμέρισμα, και επομένως θα εγκατασταθεί στην ταράτσα, χρειάζεται η συναίνεση του συνόλου (100%) των υπόλοιπων ιδιοκτητών.
7. Όλα τα νησιά στο πρόγραμμα
Το πρόγραμμα καλύπτει όλη την επικράτεια, συμπεριλαμβανομένων και των νησιών – ανεξάρτητα από το αν αυτά διασυνδέονται ή όχι στο ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα. Μάλιστα, ακριβώς για να καλυφθεί όλη η χώρα, σε πρόσφατο νόμο το ΥΠΕΝ αύξησε τον διαθέσιμο ηλεκτρικό «χώρο» στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, ώστε αυτός να αξιοποιηθεί για τη σύνδεση μικρών οικιακών (και αγροτικών) φωτοβολταϊκών.
8. Αξίζει να εγκατασταθεί φωτοβολταϊκό στο εξοχικό;
Αν και υπάρχει αυτή η δυνατότητα, όπως προαναφέρθηκε, στην πράξη είναι οικονομικά ασύμφορο, αφού θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για την απόσβεση του συστήματος. Επομένως, θα περιορισθεί σημαντικά το καθαρό «κέρδος» από την οικονομία στους λογαριασμούς ρεύματος.
Καθώς το φωτοβολταϊκό (με την μπαταρία) θα λειτουργεί με το καθεστώς του ενεργειακού συμψηφισμού (net-metering), η λογική είναι πως το ακίνητο θα πρέπει να έχει τουλάχιστον τυπική κατανάλωση, καλύπτοντάς την πλέον σε μεγάλο βαθμό με δωρεάν (και «πράσινες») κιλοβατώρες. Οι ετήσιοι λογαριασμοί ενός εξοχικού είναι σαφώς μικρότεροι απʼ ό,τι μίας κύριας κατοικίας, αφού δεν χρησιμοποιείται σε καθημερινή βάση. Επομένως, είναι επίσης μικρότερα τα περιθώρια εξοικονόμησης.
9. Τα δεδομένα για δάνειο από τράπεζα
Η καλύτερη λύση είναι να καλυφθεί με ίδια κεφάλαια η συμμετοχή στο κόστος του συστήματος, καθώς το επιτόκιο του δανείου θα «ροκανίσει» σημαντικό μέρος από το οικονομικό όφελος. Αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, τότε το δάνειο δεν θα πρέπει να ξεπεράσει το 50% της ίδιας συμμετοχής.
Ενδεικτικά, για ένα μικρό σύστημα (φωτοβολταϊκό 3 kW και μπαταρία 5 kWh), η ίδια συμμετοχή κινείται στα 5.000 ευρώ. Αν καλυφθεί πλήρως με δαπάνη του νοικοκυριού, τότε το καθαρό κέρδος στην 25ετία θα κινηθεί στα 18.000 ευρώ. Στην περίπτωση που αντίθετα τα 2.500 ευρώ έχουν προέλθει από δάνειο, τότε το κέρδος θα μειωθεί περίπου στα 12.000 στην 25ετία, αφού τα 5 πρώτα χρόνια θα χρειαστεί να αποπληρωθεί η τράπεζα.
Διαφορετικά βέβαια είναι τα δεδομένα για τα ευάλωτα νοικοκυριά, τα συντριπτικά περισσότερα από τα οποία όχι μόνο δεν θα μπορέσουν να συνεισφέρουν έστω και σε κάποιο βαθμό στην ίδια συμμετοχή, αλλά το πιθανότερο είναι να χρειαστεί να καλύψουν μέσω δανείου το 100% το ποσό που απομένει από την επιδότηση.
Όμως, καθώς στους δικαιούχους Κοινωνικού Τιμολογίου προβλέπεται η μέγιστη επιδότηση, ακόμη και στο παραπάνω σενάριο το οικονομικό όφελος «θα ξεκινήσει να μετρά» μετά από μόλις 4-5 χρόνια – όσο θα χρειαστεί για να εξοφληθεί το δάνειο. Κάτι που σημαίνει πως, χωρίς να συμμετάσχουν καθόλου στο κόστος του εξοπλισμού, θα τους απομείνει ένα σημαντικό χρονικό διάστημα (20 με 21 χρόνια), που θα έχουν θετική επίπτωση στους λογαριασμούς τους.
10. Συμφέρει να αντικατασταθεί η μπαταρία όταν λήξει η διάρκεια «ζωής» της;
Όπως προαναφέρθηκε, μία μπαταρία λιθίου σε οικιακό σύστημα θα έχει «ζωή» 15-20 χρόνια, κάτι που σημαίνει πως η ερώτηση θα τεθεί για τα υπόλοιπα 5-10 χρόνια της σύμβασης. Ο γενικός κανόνας είναι πως υπάρχει όφελος από τη λειτουργία της μπαταρίας, καθώς αυξάνει τον ταυτοχρονισμό, «ξεφουσκώνοντας» έτσι ακόμη περισσότερο τους λογαριασμούς ρεύματος.
Οι εκτιμήσεις είναι πως σε 15-20 χρόνια από σήμερα, το κόστος της θα έχει μειωθεί στο 25% από τα τρέχοντα επίπεδα. Επομένως, αν έχουν επιβεβαιωθεί αυτές οι εκτιμήσεις, τότε θα είναι συμφέρον να αντικατασταθεί.
