Τον δρόμο για την απόσυρση του ηλεκτρικού θερμοσίφωνα (και την εξοικονόμηση σημαντικών ποσών χάρις στην αξιοποίηση του ήλιου για ζεστό νερό χρήσης), ανοίγει από αύριο, Πέμπτη, η πρεμιέρα του προγράμματος «Ανακυκλώνω - Αλλάζω θερμοσίφωνα», με την εκκίνηση υποβολής δηλώσεων συμμετοχής στην ηλεκτρονική πλατφόρμα allazothermosifona.gov.gr.
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, στελέχη του κλάδου εκτιμούν ότι με την επιλογή ενός ποιοτικού ηλιακού θερμοσίφωνα, ο οποίος θα έχει διάρκεια «ζωής» τουλάχιστον 20 χρόνια, ένα νοικοκυριό θα εξοικονομήσει από τους λογαριασμούς ηλεκτρισμού ένα ποσό περί τα 8.000 ευρώ. Μάλιστα, το ποσό αυτό έχει υπολογισθεί με μικρότερες τιμές ρεύματος σε σχέση με τα επίπεδα που καταγράφονταν μέσα στην ενεργειακή κρίση και ελαφρώς μεγαλύτερες από την εποχή πριν την ενεργειακή κρίση. Στο δυσοίωνο σενάριο, που οι τιμές παραμένουν «φουσκωμένες» τα επόμενα χρόνια, τότε η εξοικονόμηση θα υπερβεί τα 9.000 ευρώ.
Σύμφωνα με τη χθεσινή ανακοίνωση του ΥΠΕΝ, η πλατφόρμα θα ανοίγει σταδιακά για τους δικαιούχους, ανάλογα με το τελευταίο ψηφίο του ΑΦΜ. Έτσι, αύριο Πέμπτη δυνατότητα υποβολής θα έχουν οι ενδιαφερόμενοι που το ΑΦΜ τους τελειώνει σε 1,2, ενώ προοδευτικά έως την επόμενη Δευτέρα, 15 Μαΐου, θα μπορούν να καταθέσουν αίτηση όλοι οι ιδιώτες.
Έως 900 ευρώ η επιδότηση
Υπενθυμίζεται ότι προϋπόθεση για τη διεκδίκηση ένταξης στο πρόγραμμα είναι το μέσο ετήσιο εισόδημα ανά μέλος οικογένειας να μην υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ. Επίσης, ο ηλιακός θα πρέπει να προορίζεται για εγκατάσταση σε κατοικία (και όχι σε επαγγελματικό ακίνητο), με παράλληλη απόσυρση και ανακύκλωση του ηλεκτρικού θερμοσίφωνα (χωρητικότητας τουλάχιστον 40 λίτρων) που εξασφάλιζε έως τώρα ζεστό νερό χρήσης.
Η υποβολή αιτήσεων θα διαρκέσει έως τις 20 Ιουνίου 2023, ώστε στη συνέχεια να καταρτισθεί η λίστα των δικαιούχων, με την επιδότηση των οποίων θα εξαντληθεί ο αρχικός προϋπολογισμός του προγράμματος, ύψους 100 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί λίστα επιλαχόντων, ώστε στην πορεία να ανευρεθούν πρόσθετα κονδύλια και να διευρυνθεί ο αριθμός των ωφελουμένων.
Η ενίσχυση κυμαίνεται από 50% έως 60%, ενώ θα δοθεί με τη μορφή voucher που θα αφαιρεθεί από την τελική τιμή του μοντέλου που θα επιλέξει ο ωφελούμενος. Ανάλογα με το μέγεθος του ηλιακού, δηλαδή τον ωφέλιμο όγκο της δεξαμενής, η ενίσχυση (χωρίς τον ΦΠΑ) ξεκινά από 510,48 και φτάνει μέχρι τα 904,84 ευρώ, στην οποία περιλαμβάνεται και το κόστος εγκατάστασης.
Τα κριτήρια επιλογής
Σύμφωνα με τον Οδηγό του προγράμματος, επιλέξιμοι για επιδότηση είναι ηλιακοί θερμοσίφωνες με επιλεκτικούς συλλέκτες. Οι συλλέκτες της συγκεκριμένης κατηγορίας διαθέτουν επίστρωση τιτανίου, με αποτέλεσμα να έχουν πάνω από 91% απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας και
απώλειες λιγότερο από 5%. Ως συνέπεια, ακόμη και με μικρή ηλιοφάνεια τις χειμερινές ημέρες, μπορούν να εξασφαλίσουν ζεστό νερό χρήσης, χωρίς να καταναλωθεί η παραμικρή κιλοβατώρα ρεύματος.
Βέβαια, για να καταλήξει σε ένα μοντέλο που θα καλύπτει τις ανάγκες του, ένα νοικοκυριό θα πρέπει να λάβει υπόψη του αρκετές ακόμη παραμέτρους. Παρακάτω, περιγράφονται οι σημαντικότερες από αυτές, με συμβουλές για να γίνει η καλύτερη επιλογή και να εξασφαλιστεί πως ο ηλιακός θα «συντροφεύει» το νοικοκυριό για πολλά χρόνια.
1. Σωστή επιλογή χωρητικότητας για τη δεξαμενή
Όπως είναι φυσικό, ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά για την επιλογή είναι η ποσότητα του ζεστού νερού που θα πρέπει να εξασφαλίζει ο ηλιακός, η οποία θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες του νοικοκυριού. Επομένως, κύρια παράμετρος είναι η δεξαμενή (boiler) του ηλιακού, όπου αποθηκεύεται το ζεστό νερό.
Ο γενικός κανόνας είναι πως κάθε άνθρωπος χρειάζεται κατά μέσο όρο 40 λίτρα ζεστού νερού την ημέρα, με εξαίρεση τα παιδιά κάτω των 4 ετών, για τα οποία η ημερήσια κατανάλωση είναι 60 λίτρα. Επομένως, ένα ζευγάρι με δύο παιδιά (άνω των 4 ετών), χρειάζεται ηλιακό με δεξαμενή 160 λίτρων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ηλιακούς που δεν είναι πιστοποιημένοι για το boiler (που δεν είναι δηλαδή πιστοποιημένοι ως σύστημα), δεν είναι απίθανο η πραγματική χωρητικότητα να είναι μικρότερη από αυτήν που αναγράφεται στις τεχνικές προδιαγραφές.
2. Οι εναλλακτικές επιλογές για το boiler
Κρίσιμη παράμετρος για τη διάρκεια «ζωής» του ηλιακού είναι το υλικό της εσωτερικής επίστρωσης της δεξαμενής. Με δεδομένο ότι το υλικό αυτό βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το νερό, όσο μεγαλύτερη αντοχή έχει στη σκουριά, τόσο περισσότερα χρόνια θα παραμείνει σε λειτουργία το boiler και, κατά συνέπεια, ο ηλιακός.
Η καλύτερη επιλογή είναι τα εσωτερικά επισμαλτωμένα (Glass) boiler, καθώς πρόκειται για υλικό στο οποίο δεν δημιουργούνται ρωγμές, με συνέπεια να απομακρύνεται το ενδεχόμενο να «τρυπήσει» η δεξαμενή. Εναλλακτικές επιλογές είναι οι δεξαμενές με ανοξείδωτο χάλυβα ή αλουμίνιο, οι οποίες είναι μεν φθηνότερες, ωστόσο έχουν μικρότερη αντοχή.
3. Εμβαδόν συλλέκτη
Με την επιλογή χωρητικότητας για το boiler, ουσιαστικά «κλειδώνει» και το εμβαδόν του συλλέκτη, αφού ο κατασκευαστής έχει υπολογίσει το μέγεθος των πάνελ που απαιτούνται, ώστε να ζεσταίνεται τόσο ποσότητα νερού, όση χωρά η δεξαμενή. Πάντως, υπάρχουν ηλιακοί που, για τα ίδια λίτρα boiler, κυκλοφορούν σε δύο παραλλαγές τετραγωνικών μέτρων συλλέκτη. Έτσι, για παράδειγμα, η ίδια εταιρεία κυκλοφορεί ένα μοντέλο με boiler 160 λίτρων και συλλέκτη είτε 2 τετ. μέτρων είτε 2,5.
Η επιλογή συλλέκτη με μεγαλύτερο εμβαδόν, όπως είναι φυσικό, αυξάνει την απόδοση του ηλιακού. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι τον χειμώνα χρειάζεται μικρότερη ηλιοφάνεια, για να εξασφαλίσει ζεστό νερό.
4. Διπλής και τριπλής ενέργειας
Ένας ηλιακός διπλής ενέργειας διαθέτει ηλεκτρική αντίσταση στο boiler, η οποία μπορεί να επιστρατευθεί σε περίπτωση παρατεταμένης συννεφιάς για να εξασφαλίσει ζεστό νερό. Από την άλλη πλευρά, ένας ηλιακός τριπλής ενέργειας μπορεί να αξιοποιήσει ως θερμαντικό μέσο και το ζεστό νερό της θέρμανσης.
Προφανώς, τα μοντέλα τριπλής ενέργειας προορίζονται για κατοικίες με αυτόνομα συστήματα θέρμανσης και με συστήματα σωληνώσεων για τη σύνδεση του ηλιακού με τη θέρμανση. Επίσης, τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει και ηλιακοί που συνδέονται με αντλίες θερμότητας.
5. Εγκατάσταση στην ταράτσα ή τη σκεπή
Τα μοντέλα διαφοροποιούνται επίσης με κριτήριο το αν προορίζονται να εγκατασταθούν σε σκεπές ή σε ταράτσες. Στην δεύτερη περίπτωση, μάλιστα, υπάρχουν και ηλιακοί οριζόντιας τοποθέτησης (ή οριζόντιου συλλέκτη), οι οποίοι έχουν μικρότερο ύψος. Η επιλογή ενός τέτοιου μοντέλου, όπως είναι φυσικό, εξαρτάται από τον διαθέσιμο (και μη σκιερό) χώρο στο σημείο εγκατάστασης.
6. Πιστοποίηση
Επιλέξιμοι για το πρόγραμμα είναι ηλιακοί που συνοδεύονται κατ’ αρχάς από το σήμα CE,
κάτι που σημαίνει πως το ηλεκτρικό τμήμα τους (αντίσταση στο boiler) πληροί τα πρότυπα ασφάλειας της Ε.Ε. Επίσης, προϋπόθεση αποτελεί η ύπαρξη πιστοποίησης Solar Keymark, η οποία θα καλύπτει είτε αποκλειστικά στους συλλέκτες (τα πάνελ του ηλιακού), είτε ολόκληρο το σύστημα.
Άνθρωποι του κλάδου συνιστούν την επιλογή ενός προϊόντος με πιστοποίηση για όλο το σύστημα, καθώς αυτό σημαίνει ότι έχουν ακολουθηθεί κάποιο μίνιμουμ στάνταρ προδιαγραφών για όλα τα τμήματα του εξοπλισμού (όπως π.χ. και για το boiler), τα οποία όπως είναι φυσικό επηρεάζουν την αντοχή και τη λειτουργία του ηλιακού.
7. Εγγύηση
Το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα επιδότησης ηλιακών με εγγύηση τουλάχιστον δύο χρόνια για το σύνολο του ηλιακού συστήματος (όπως το boiler και τους συλλέκτες). Κυκλοφορούν προϊόντα στην αγορά με διαφορετική διάρκεια εγγύησης για το boiler και του συλλέκτες – π.χ. 5 χρόνια για τη δεξαμενή και 8 χρόνια για τα πάνελ.
Πάντως, υπάρχουν εταιρείες οι οποίες προσφέρουν εγγύηση μεγαλύτερης διάρκειας (12 έτη), καλύπτοντας για το ίδιο χρονικό διάστημα και το δοχείο και τον συλλέκτη.
8. Συντήρηση & φροντίδα
Ακόμη και το πιο ανθεκτικό μοντέλο θα αποδειχθεί στην πράξη βραχύβιο, αν δεν τηρούνται ορισμένοι κανόνες για τη φροντίδα του. Πρώτος και βασικός κανόνας είναι η τήρηση της συχνότητας των προγραμματισμένων σέρβις που συστήνει ο κατασκευαστής του ηλιακού. Παράλληλα, το αργότερο ανά τριετία πρέπει να αντικαθίσταται η ράβδος μαγνησίου (ανόδιο) που προστατεύει από διάβρωση τα υλικά του boiler.
Σημαντικό είναι επίσης να αποτρέπεται η ανάπτυξη υψηλών θερμοκρασιών στον ηλιακό – κάτι που συμβαίνει το καλοκαίρι, όταν δεν υπάρχει κανείς στο σπίτι για τρία ή περισσότερα 24ωρα, με συνέπεια να μην καταναλώνεται το ζεστό νερό. Για αυτό και θα πρέπει κανείς να έχει προμηθευτεί ένα ειδικό κάλυμμα, με το οποίο θα καλύπτει τους συλλέκτες όταν φεύγει για εκδρομή ή για διακοπές.
