Πλαίσιο μέτρων για τα προϊόντα ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων που θα ισχύσουν από την 1η Οκτωβρίου, όταν θα λήξει η αναστολή των ρητρών αναπροσαρμογής, αλλά και για τη «φόρμουλα» μετάβασης από τα υφιστάμενα τιμολόγια, έθεσε σε δημόσια διαβούλευση η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Αποβλήτων και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).
Στόχος της ΡΑΑΕΥ (πρώην ΡΑΕ) είναι τα μέτρα να τεθούν όσο το δυνατόν πιο σύντομα σε εφαρμογή, ενσωματώνοντας πρώτα στο πλαίσιο τυχόν παρατηρήσεις που θα το βελτιώνουν και θα κατατεθούν στη διαβούλευση, η οποία ολοκληρώνεται στις 19 Ιουνίου.
Υπενθυμίζεται ότι στις 30 Σεπτεμβρίου ολοκληρώνεται η ισχύς των έκτακτων μέτρων τόσο στη χονδρεμπορική όσο και στη λιανική αγορά ρεύματος. Όσον αφορά τα τιμολόγια ηλεκτρισμού, τα έκτακτα μέτρα «έφεραν» την αναστολή των ρητρών αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα προϊόντα. Έτσι, από τον προηγούμενο Αύγουστο, που τέθηκαν σε ισχύ, όλοι οι προμηθευτές διέθεταν τιμολόγια για τα οποία κάθε 20 του μηνός ανακοίνωναν τις χρεώσεις του επόμενου μήνα.
Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, τα τιμολόγια αυτά θα πάψουν να ισχύουν από την 1η Οκτωβρίου. Κι αυτό γιατί οι καταναλωτές δεν έχουν πληροφόρηση για τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται οι χρεώσεις τους σε μηνιαία βάση.
Χωρίς «πέναλτι» πρόωρης αποχώρησης τα κυμαινόμενα προϊόντα
Στη θέση τους, οι προμηθευτές θα μπορούν να λανσάρουν τεσσάρων ειδών τιμολόγια, μεταξύ των οποίων και δύο με κυμαινόμενες τιμές. Στα κυμαινόμενα προϊόντα, ο καθορισμός της τελικής τιμής θα γίνεται με βάση μία μαθηματική φόρμουλα, η οποία θα εξαρτάται από κάποιο μέγεθος της χονδρεμπορικής αγοράς (π.χ. την μέση μηνιαία τιμή της Αγοράς Επόμενης Ημέρας). Μία τέτοια εκδοχή είναι τα «παλιά» τιμολόγια με ρήτρα αναπροσαρμογής, που είχαν μία σταθερή χρέωση η οποία συμπληρωνόταν από μία προσαύξηση, όταν η μέση μηνιαία τιμή της αγοράς ξεπερνούσε το όριο το οποίο «ενεργοποιούσε» τη ρήτρα.
Επίσης, έχουν υπάρξει κυμαινόμενα τιμολόγια στα οποία το σύνολο της χρέωσης εξαρτάται από κάποια παράμετρο της αγοράς, με την εξάρτηση αυτή να εκφράζεται και πάλι με μαθηματικό τύπο. Επομένως, αυτά τα προϊόντα δεν έχουν σταθερό σκέλος, αλλά «ακολουθούν» σε μηνιαία βάση το χονδρεμπορικό κόστος.
Σε κάθε περίπτωση, η ΡΑΑΕΥ επισημαίνει σε όλα τα κυμαινόμενα τιμολόγια ο μαθηματικός τύπος θα πρέπει να αναγράφεται ρητά στη σύμβαση προμήθειας και να ισχύει χωρίς τροποποιήσεις για όλη τη διάρκεια του συμβολαίου. Επίσης, η Αρχή επισημαίνει πως στα κυμαινόμενα τιμολόγια δεν μπορεί να υπάρχει ρήτρα πρόωρης αποχώρησης, δηλαδή οικονομικό «πέναλτι» στην περίπτωση που ο καταναλωτής θελήσει να «σπάσει» το συμβόλαιο. «Κάθε επιβολή ρήτρας πρόωρης αποχώρησης σε πρόγραμμα κυμαινόμενης τιμής θεωρείται καταχρηστική, επισημαίνεται χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, ένα γενικό μέτρο, που ισχύει για όλους τους τύπους τιμολογίων, είναι πως η έκδοση των λογαριασμών γίνεται δωρεάν. «Χρεώσεις για αποστολή έγχαρτων λογαριασμών είναι απολύτως παράνομες», σημειώνεται.
Τα 4 είδη προϊόντων
Ως συνέπεια, με βάση τον τρόπο καθορισμού της χρέωσης, μετά την 1η Οκτωβρίου μπορούν να υπάρξουν τα παρακάτω τιμολόγια:
1. Προϊόντα Ορισμένου Χρόνου και Σταθερής Τιμολόγησης
Πρόκειται για Προϊόντα τα οποία προσφέρουν μία σταθερή τιμή προμήθειας (€/KWh) για όλη την περίοδο ισχύος της Σύμβασης Προμήθειας. Προφανώς, σε αυτά μπορεί να υπάρξει «πέναλτι» πρόωρης αποχώρησης.
2. Προϊόντα Κυμαινόμενης Τιμολόγησης με Ανακοίνωση Τιμής την 1η κάθε μήνα
Τιμολόγια με κυμαινόμενη χρέωση, για όλη την περίοδο ισχύος της σύμβασης. Ο μαθηματικός τύπος εξαρτάται από παράμετρο (ή παραμέτρους) της χονδρεμπορικής αγοράς που έχει «κλειδώσει» πριν την έναρξη του μήνα τιμολόγησης (της 1ης μέρας κάθε μήνα). Για παράδειγμα, η παράμετρος αυτή μπορεί να είναι η μέση τιμή της αγοράς Επόμενης ημέρας του προηγούμενου διμήνου. Επομένως, η τιμή αυτή είναι ανακοινώσιμη την 1η του μήνα.
3. Προϊόντα Κυμαινόμενης Τιμολόγησης με Ανακοίνωση Τιμής μετά τον μήνα εφαρμογής
Τιμολόγια με κυμαινόμενη χρέωση, για όλη την περίοδο ισχύος της σύμβασης. Σε αυτή την περίπτωση, όμως, ο μαθηματικός τύπος εξαρτάται από παράμετρο (ή παραμέτρους) της χονδρεμπορικής αγοράς που δεν έχει «κλειδώσει» πριν την έναρξη του μήνα τιμολόγησης (της 1ης μέρας κάθε μήνα).
Για παράδειγμα, η παράμετρος αυτή μπορεί να είναι η μέση τιμή της αγοράς Επόμενης ημέρας για τον μήνα που θα ισχύσει η χρέωση (δηλαδή η χρέωση π.χ. του τιμολογίου Ιουνίου να εξαρτάται από την τιμή στην οποία θα «κλείσει» τον Ιούνιο η χονδρεμπορική αγορά).
Πάντως, η παράμετρος αυτή δεν θα πρέπει να «κλειδώνει» αργότερα από ένα δίμηνο, από τον μήνα ισχύος της χρέωσης.
4. Προϊόντα Δυναμικής Τιμολόγησης
Πρόκειται για τιμολόγια τα οποία προσφέρουν κυμαινόμενη χρέωση και προσφέρονται σε καταναλωτές που έχουν εγκατεστημένο «έξυπνο» μετρητή ρεύματος.
Πώς θα γίνει η μετάβαση
Το πλαίσιο της ΡΑΑΕΥ περιλαμβάνει επίσης ένα πλέγμα ρυθμίσεων για τον τρόπο ώστε οι καταναλωτές να «μεταφερθούν» στα νέα είδη τιμολογίων με τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια και πληροφόρηση.
1. Μόνο «ξεπάγωμα» της ρήτρας
Η περίπτωση αυτή αφορά πελάτες προμηθευτών που με την αναστολή των ρητρών αναπροσαρμογής, διατήρησαν τους καταναλωτές στα ίδια τιμολόγια, απλώς «παγώνοντας» τις ρήτρες. Σε αυτό το ενδεχόμενο, αν απλώς ο προμηθευτής επανενεργοποιήσει τη ρήτρα, χωρίς να καμία τροποποίηση στους όρους της σύμβασης, δεν χρειάζεται να προχωρήσει σε ενημέρωση προς τους πελάτες του.
Ο λόγος είναι πως ουσιαστικά από την 1η Οκτωβρίου ο καταναλωτές θα χρεώνεται εκ νέου με τον τρόπο που ίσχυε πριν από την εφαρμογή των έκτακτων μέτρων.
2. Ενεργοποίηση της ρήτρας και αλλαγή στους όρους
Η εκδοχή αυτή «αγγίζει» πελάτες προμηθευτών που αν και με την αναστολή των ρητρών αναπροσαρμογής διατήρησαν τους καταναλωτές στα ίδια τιμολόγια, πρόκειται να αλλάξουν κάποιον (ή κάποιους) όρο της σύμβασης – για παράδειγμα, τον μαθηματικό τύπο της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Σε αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, οι πάροχοι θα πρέπει ενημερώσουν το αργότερο έως τις 31 Ιουλίου 2023 για τις σχετικές αλλαγές. Μάλιστα, καθώς είναι υποχρεωτική η ατομική ενημέρωση του πελάτη, αυτή θα πρέπει να γίνει με επιστολή.
Οι προμηθευτές μπορούν να συμπεριλάβουν την επιστολή στον ίδιο φάκελο μαζί με τον λογαριασμό κατανάλωσης που θα σταλεί προς τους καταναλωτές κατά τον μήνα Ιούλιο (και αφορά σε τιμολόγηση προηγούμενου μήνα), αλλά η επιστολή ενημέρωσης της τροποποίησης των όρων της σύμβασης θα πρέπει να είναι σε ξεχωριστό έγγραφο από εκείνο του λογαριασμού. «Περιπτώσεις ενημέρωσης των καταναλωτών μέσω του λογαριασμού δεν θα θεωρηθούν σύννομες», σημειώνει η ΡΑΑΕΥ.
3. «Μεταφορά» σε νέο ή διαφορετικό τιμολόγιο
Στην περίπτωση που ένας προμηθευτής, στοχεύει να «μεταφέρει» πελάτες του σε νέο τιμολόγιο, ή διαφορετικό από αυτό που ήταν συμβεβλημένοι πριν από τα έκτακτα μέτρα, θα πρέπει υποχρεωτικά να υπογράψει μαζί τους νέα σύμβαση προμήθειας. Μάλιστα, στη νέα σύμβαση θα πρέπει να αναγράφεται σε ευδιάκριτο σημείο η συναίνεση του καταναλωτή στον τύπο του τιμολογίου που πρόκειται να «μεταφερθεί», από τις τέσσερις κατηγορίες προϊόντων.
Το ίδιο ισχύει και στις περιπτώσεις εταιρειών που, για τον χρόνο εφαρμογής των έκτακτων μέτρων, «μετέφεραν» όλους τους πελάτες τους σε ένα προϊόντα (τα οποία χαρακτηρίζονται «προϊόντα μετάπτωσης»). Επομένως, οι συγκεκριμένοι πάροχοι θα πρέπει να υπογράψουν καινούργιες συμβάσεις με το σύνολο του πελατολογίου τους.
Δημοσιοποίηση στοιχείων σε μηνιαία βάση
Σκοπός της ΡΑΑΕΥ είναι να συνεχιστεί η δημοσιοποίηση των στοιχείων όλων των τιμολογίων σε μηνιαία βάση, όπως συμβαίνει όσο ισχύουν τα έκτακτα μέτρα. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως για τα σταθερά τιμολόγια και τα κυμαινόμενα τιμολόγια με ανακοίνωση χρέωσης την 1η κάθε μήνα, θα δημοσιεύεται η τελική επιβάρυνση του καταναλωτή.
Στην περίπτωση των κυμαινόμενων τιμολογίων με ανακοίνωση τιμής μετά τον μήνα εφαρμογής, και των δυναμικών τιμολογίων, θα ανακοινώνεται η μεθοδολογία υπολογισμού της χρέωσης – αφού την 1η μήνα δεν θα έχει «κλειδώσει» η τιμή. Πάντως, στα κυμαινόμενα τιμολόγια με ανακοίνωση τιμής μετά τον μήνα εφαρμογής, θα προστίθεται εκ των υστέρων η τελική επιβάρυνση, όταν αυτή οριστικοποιηθεί.
Οι πάροχοι οφείλουν να κοινοποιούν στη ΡΑΑΕΥ τις τιμές ή μεθοδολογίες των προϊόντων που θα είναι ενεργά κατά τον μήνα τιμολόγησης, μέχρι τις 16.00 της 1ης ημέρας του, τις οποίες η Αρχή θα αναρτά στην ιστοσελίδα της, στο Εργαλείο Σύγκρισης τιμών και στην πλατφόρμα e-katanalotis. Επίσης, μέχρι την ίδια ημέρα και ώρα, οφείλουν να αναρτούν στα στοιχεία και στις ιστοσελίδες τους.
Στην περίπτωση που οι τιμές ή μεθοδολογίες δεν έχουν κοινοποιηθεί στη ΡΑΑΕΥ και δεν έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του προμηθευτή μαζί με τους όρους της σύμβασης, το προϊόν θα αποκλείεται από τις ανακοινώσεις της Ρυθμιστικής Αρχής.
