Την περασμένη εβδομάδα, η από κάθε άποψη επιτυχής έκδοση του 15ετούς ομολόγου από τον ΟΔΔΗΧ, σε τιμές «καλύτερες» από εκείνες του αντίστοιχης διάρκειας ιταλικού 15ετούς, είχε ένα ποιοτικό χαρακτηριστικό, που ούτε λίγο ούτε πολύ, προεξόφλησε την επενδυτική βαθμίδα, όσο τίποτα άλλο μέχρι σήμερα.
Περιέργως, όμως, το χαρακτηριστικό αυτό δεν επισημάνθηκε στις σχετικές αναφορές. Ποιο είναι αυτό; Η λήξη του 15ετούς είναι το 2038, ήτοι πέντε χρόνια μετά το 2032, που έχει ορισθεί σαν έτος ορόσημο για την επανεξέταση της επάρκειας «ασφάλισης» της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Παρ' όλα αυτά, παρ' ότι δηλαδή είναι πέραν της «ασφαλούς περιόδου» που λήγει το 2032, τιμολογήθηκε σαν ομόλογο “investment grade” με αποδόσεις χαμηλότερες κατά 15 bp (μονάδες βάσης) από το ιταλικό που τιμολογείται ως “investment grade”. Να υπενθυμίσουμε ότι οι προσφορές ξεπέρασαν τα 13 δισ. ευρώ ενώ το ελληνικό δημόσιο – έχοντας εξαντλήσει ήδη την κάλυψη των δανειακών αναγκών του – δεν ζητούσε περισσότερα από 3,5 δισ. ευρώ.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η έκδοση αυτή... κάρφωσε το σημαιάκι της αναβάθμισης στην χρονική περιοχή – μετά το 2032 – που οι αγορές δεν έχουν προς το παρόν καμία «εγγύηση» από την αναδιάρθρωση του 2012 και του Ιουνίου του 2018 για το ελληνικό χρέος. Το ενδιαφέρον και ενδεικτικό της «υποδοχής» των ελληνικών εκδόσεων από την αγορά ομολόγων είναι οτι η διαφορά (καλύτερη) από τα ιταλικά είναι ακόμα μεγαλύτερη στα δέκα χρόνια, που έχει σταθεροποιηθεί πλέον στα 25 – 30 bp.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο Ηρακλής ΙΙΙ, η «αναβάθμιση» και η ουρά… της αχλάδας
H «ιστορία» της αναβάθμισης
Η συνέχεια σ' αυτό το “story”, όπως όλοι προεξοφλούν πλέον με επάρκεια βεβαιότητας, είναι η «αναβάθμιση» από τον Scoope τον Αύγουστο, ή την DBRS τον Σεπτέμβριο. Βέβαια, για να έχει νόημα η αναβάθμιση από την Scoope τον Αύγουστο θα πρέπει να της αναγνωρισθεί η επάρκεια αξιολόγησης και να της δοθεί η σχετική άδεια την επόμενη εβδομάδα από την EKT. Πράγμα, όμως, που αντιμετωπίζεται ως πολύ σοβαρή πιθανότητα στην Φρανκφούρτη.
Το γιατί οι αγορές αποδέχθηκαν να «καρφωθεί» το σημαιάκι του 15ετούς με τιμή “investment grade” στην “ανασφάλιστη” περιοχή πέραν του 2032, εξηγήθηκε πρόσφατα σε παρουσίαση αναλυτικής εικόνας του ελληνικού δημόσιου χρέους από το Bloomberg.
Οι βασικές επισημάνσεις είχαν να κάνουν με το γεγονός ότι ο δανεισμός του ελληνικού δημοσίου σε σημαντικό βαθμό γίνεται όχι πλέον για να καλύψει το ελληνικό δημόσιο ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους ή του ελλείμματος, αλλά για να διατηρηθεί η στοιχειώδης παρουσία των ελληνικών τίτλων χρέους στην αγορά.
Οι ανάγκες αναχρηματοδότησης για το 2024 κυμαίνονται μόλις στα 9 δισ. ευρώ, και οι λήξεις ελληνικών τίτλων μέσα στην επόμενη πενταετία δεν ξεπερνούν τα 21 δισ. ευρώ. Η ΤτΕ έχει στην κατοχή της σχεδόν το 50% των τίτλων που έχουν εκδοθεί λόγω των παρεμβάσεων μέσω του PEPP.
Χρέος εκτός... αγοράς
Όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία που έχει δημοσιεύσει το ΔΝΤ, οι ξένοι επενδυτές κατείχαν τα τρία τέταρτα του υπολοίπου του χρέους των 356 δισεκατομμυρίων ευρώ της ελληνικής κυβέρνησης στις 31 Δεκεμβρίου 2022.
Αλλά από αυτά τα 356 δισ. ευρώ χρέους ο EFSF έχει τα 130 δισ. ευρώ, ο ESM τα 60 δισ. ευρώ, ενώ το διακρατικό δάνειο GLF (Πρώτο μνημόνιο) έχει τα 45 δισ. ευρώ. Η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) στα τέλη του 2022 κατείχε το 12% του συνόλου του εκκρεμούς ελληνικού χρέους, ενώ άλλες ελληνικές τράπεζες αποτελούσαν περίπου το 8% των κατόχων. Ο λοιπός δανεισμός που βρίσκεται στα χέρια της ΕΕ ανέρχεται συνολικά σε περίπου 11,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Η ΕΤΕπ και η ΕΚΤ που είχαν απαλλαγεί από την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους το 2012 και εξακολουθούν να κατέχουν 10,25 δισ. ευρώ ελληνικού χρέους.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γιατί ο χρυσός δεν «λάμπει» όσο ο πληθωρισμός επιβάλλει
Με άλλα λόγια, από τα 356 δισ. ευρώ του χρέους μόνο τα 80 δισ. ευρώ είναι σε ομόλογα και από αυτά το 43% το κατέχει η ΤτΕ με τις ελληνικές τράπεζες να κατέχουν το 29%. Όπως καταγράφει το Βloomberg: «Oι αλλοδαποί κάτοχοι ελληνικών ομολόγων κατέχουν μόλις 8,7 δισεκατομμύρια ευρώ, ωστόσο με το Πρόγραμμα Τίτλων και Αγορών (SMP) της ΕΚΤ να αντιπροσωπεύει τα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ από αυτά, περιορίζοντας τις πραγματικές ξένες κατοχές σε περίπου 7 δισεκατομμύρια ευρώ. Το ποσό ελληνικού χρέους σε ξένα ιδιωτικά χέρια μειώνεται ακόμη περισσότερο στα περίπου 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ, με τη μη τραπεζική έκθεση να αποτελεί ακόμη μικρότερο μέρος της συγκεκριμένης πίτας...».
Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ στα τέλη Δεκεμβρίου διαμορφώθηκε στο 171% ήτοι 27 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τον αντίστοιχο της Ιταλίας και αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη πτώση το 2023. Αν σ' αυτά προσθέσει κανείς τα ταμειακά αποθέματα που ξεπερνούν τα 30 – 34 δισ. ευρώ, υπερκαλύπτονται οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες των τριών επόμενων ετών.
Μόνο το 2026 και το 2028 σημειώνεται μία «απότομη» αύξηση με έως και 8 - 8,5 δισεκατομμύρια ευρώ να λήγουν αυτά τα έτη, αντίστοιχα συν ότι άλλο προστεθεί. Όπως επισημαίνει βέβαια το Βloomberg: «η ιστορία αρχίζει να αλλάζει όταν συμπεριληφθεί το χρέος που λήγει από τα επίσημα προγράμματα βοήθειας που δόθηκαν στην Ελλάδα από το 2010 και εξής. Αυτό σημαίνει ότι το χρέος -εξαιρουμένων των χρεογράφων- που ωριμάζει την περίοδο 2024-2027 υπερδιπλασιάζεται σε περίπου 44 δισεκατομμύρια ευρώ...».
