Στα… αζήτητα οδεύει η ιδέα της έκδοσης λαϊκών ομολόγων για τους Έλληνες μικροαποταμιευτές. Εκτός από τα πρακτικά και νομικά ζητήματα ενός τέτοιου εγχειρήματος, μάλλον απουσιάζει και πραγματικός λόγος για την έκδοσή τους, κρίνοντας από το γεγονός ότι το 72,5% των καταθέσεων των Ελλήνων αποταμιευτών εξακολουθούν να παραμένουν στο ταμιευτήριο με μηδενικές αποδόσεις, αν και προσφέρονται εναλλακτικές υψηλότερων αποδόσεων.
Το μήνυμα του «θανάτου» μιας ιδέας – αντίβαρο για τους μικρούς αποταμιευτές κόντρα στα χαμηλά επιτόκια των καταθέσεων ταμιευτηρίου στις τράπεζες, δίνει η νέα έκδοση εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, διάρκειας 52 εβδομάδων, για την οποία οι ιδιώτες μπορούν να εγγραφούν μέχρι και σήμερα σε οποιαδήποτε τράπεζα ή χρηματιστηριακή εταιρεία. Η απόδοση των τίτλων αναμένεται γύρω στο 4% (κινούμενη σε επίπεδα αντίστοιχα του Euribor 12 μηνών), ενώ το ανώτατο ποσό που μπορεί να επενδύσει κάθε φυσικό πρόσωπο διαμορφώνεται στις 15.000 ευρώ.
Όπως επεσήμανε χθες ο Υπουργός Οικονομίας & Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ, «ο ΟΔΔΗΧ, για πρώτη φορά, κρατάει κάποιο ποσό από αυτό που βγάζει για τα έντοκα γραμμάτια για μικροεπενδυτές μέχρι 15.000 ευρώ, με αποδόσεις που τεκμαίρεται ότι θα είναι πολύ παραπάνω από τις καταθέσεις ταμιευτηρίου των τραπεζών». Ο Υπουργός διευκρίνισε ότι δεν πρόκειται περί λαϊκού ομολόγου, «αλλά σίγουρα, η Ελλάδα ξεπερνώντας και τα τραύματα της προηγούμενης δεκαετίας με το PSI, κάνει ένα πρώτο άνοιγμα, το οποίο είναι στην κατεύθυνση και άλλων αντίστοιχων πολιτικών που έχουν υιοθετηθεί τους τελευταίους μήνες σε άλλες χώρες της Ευρώπης (Βέλγιο, Αυστρία κ.ά.) και με αυτόν τον τρόπο οι καταθέτες έχουν εναλλακτικά εργαλεία».
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Έρχονται νέα χαρτονομίσματα του Ευρώ – Ποια είναι η short list με τα επτά προτεινόμενα θέματα
Ο Υπουργός Οικονομίας & Οικονομικών τόνισε, μάλιστα, ότι οι τράπεζες προσφέρουν ήδη στους καταθέτες εναλλακτικές τοποθετήσεις με υψηλότερα επιτόκια, τις οποίες θα πρέπει να αναζητούν οι καταθέτες, αλλά και οι τράπεζες θα πρέπει να διαφημίσουν περισσότερο. «Μπορείς να πας σε ένα υποκατάστημα και να ρωτήσεις τι άλλα προϊόντα υπάρχουν για να βάλεις τα λεφτά σου. Σίγουρα, όμως, έρχεται και το Δημόσιο με τα έντοκα γραμμάτια, τα οποία είναι αφορολόγητα και δίνει παραπάνω δυνατότητες στους καταθέτες, πιέζοντας με αυτόν τον τρόπο εμπράκτως και τις τράπεζες», υπογράμμισε ο κ. Χατζηδάκης.
Το γεγονός ότι οι μικροκαταθέτες μπορούν να στραφούν στις εκδόσεις εντόκων γραμματίων ή και στη δευτερογενή αγορά για να βρουν τίτλους με υψηλότερες αποδόσεις από τις καταθέσεις, καθώς και το ότι οι επενδύσεις αυτές είναι πλέον αφορολόγητες, ανατρέπει το επιχείρημα για την ανάγκη έκδοσης ενός λαϊκού ομολόγου. Επικεντρώνοντας στην εναλλακτική των κρατικών τίτλων, στελέχη τραπεζών αναφέρουν στο insider.gr ότι με μίνιμουμ τοποθέτηση 1.000 ευρώ, ένας αποταμιευτής μπορεί να βρει στη δευτερογενή αγορά κρατικά ομόλογα με υψηλότερη απόδοση από τις προθεσμιακές καταθέσεις ή να επιλέξει λίγο μεγαλύτερες διάρκειες και να «κλειδώσει» υψηλές αποδόσεις, δεδομένης της προοπτικής αποκλιμάκωσης των επιτοκίων.
Ενδεικτικά, ομόλογο που λήγει εντός του 2024 και συγκεκριμένα σε 7 μήνες, προσφέρει απόδοση λίγο κάτω του 3%. Ομόλογο που λήγει το 2027 έχει απόδοση 3,30%, ενώ ομόλογο που λήγει το 2031 δίνει απόδοση 3,70% και διαπραγματεύεται σε τιμή 80 (που σημαίνει ότι κάποιος πληρώνει 800 ευρώ για να το αγοράσει και εισπράττει 1.000 ευρώ στη λήξη), «κλειδώνοντας» ταυτόχρονα υψηλότερο επιτόκιο από το μελλοντικό που θα υπάρχει στην αγορά (σ.σ. η αγορά βλέπει ότι την προσεχή διετία «το επιτόκιο θα γράφει μπροστά 2»).
Σημειώνεται ότι οι κρατικοί τίτλοι διαπραγματεύονται καθημερινά στην ΗΔΑΤ, ενώ ο αγοραστής επωμίζεται χρέωση από τις τράπεζες για την αγορά τους, η οποία μειώνει την τελική απόδοση κατά 10 – 20 μ.β. Η χρέωση επιβάλλεται από τις τράπεζες διότι η ελάχιστη συναλλαγή που μπορεί να γίνει στην δευτερογενή αγορά είναι 2 εκατ. ευρώ. Που σημαίνει ότι η τράπεζα θα πρέπει να αγοράσει τίτλους αξίας 2 εκατ. για να πουλήσει στον πελάτη της τίτλους π.χ. 50.000 ευρώ, διακρατώντας το υπόλοιπο ποσό και αναλαμβάνοντας το ρίσκο της διακράτησης.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τράπεζες: Βάζουν πρόσθετες δικλείδες ασφαλείας για τις απάτες στις ηλεκτρονικές συναλλαγές
Πάντως, παρά τις επιλογές που υπάρχουν για τους αποταμιευτές – επενδυτές, είναι παράδοξο ότι αυτοί διατηρούν «παρκαρισμένα» τα χρήματά τους στο ταμιευτήριο. Σύμφωνα με τον απολογισμό του έτους 2022 του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων (ΤΕΚΕ), η κατανομή των καταθετών – καταθέσεων έχει ως εξής: 72,5% είναι οι καταθέσεις μέχρι 1.000 ευρώ, 12,4% από 1.001 έως 5.000 ευρώ, 13% από 5.001 έως 50.000 ευρώ επίσης 13,1% των καταθετών, 1,4% άνω των 50.000 και μέχρι 100.000 ευρώ και άνω των 100.000 το 0,7%.
Πέραν των παραπάνω, η έκδοση λαϊκών ομολόγων «σκοντάφτει» και σε νομικά θέματα, αφού απαγορεύεται η έκδοση ομολόγου off market, το οποίο θα θεωρείτο state support (πρακτικά, δεν μπορεί να υπάρχουν δύο ομόλογα με τα ίδια χαρακτηριστικά που το ένα να τιμολογείται στη διατραπεζική αγορά για τους επενδυτές και το άλλο να έχει ορισμένη τιμολόγηση αποκλειστικά για συγκεκριμένη κατηγορία επενδυτών).
Σημειώνεται ότι στο Βέλγιο, περίπου 634.000 Βέλγοι μικροεπενδυτές συμμετείχαν στο κρατικό λαϊκό ομόλογο μαμούθ των περίπου 22 δισ. ευρώ που εκδόθηκε. Τα χρήματα που πήγαν στο λαϊκό ομόλογο ήταν σε βιβλιάρια ταμιευτηρίου με απόδοση κάτω του 0,50% και έφυγαν από τις τράπεζες. Οι Βέλγοι μικροαποταμιευτές θα πάρουν καθαρή ετήσια απόδοση 2,81%, πάνω από 5 φορές υψηλότερη από τον τόκο που δίνουν οι τράπεζες, ενώ και το βελγικό Δημόσιο έβαλε στα ταμεία του επιπλέον 9 δισ. ευρώ από τις χρηματοδοτικές του ανάγκες.
