Σε ανοιχτή γραμμή βρίσκονται τα τελευταία 24ωρα υπουργείο Ανάπτυξης και σούπερ μάρκετ, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ το συντομότερο δυνατό η νέα δέσμη μέτρων για τη συγκράτηση της ακρίβειας και να γίνουν ορατές οι μειώσεις των τιμών στο ράφι προς όφελος των καταναλωτών.
Την ώρα που τα ελληνικά νοικοκυριά «στενάζουν» υπό το βάρος των ανατιμήσεων – στο επίκεντρο των οποίων βρίσκονται τα τρόφιμα – τα αρμόδια κλιμάκια του υπουργείου έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου ώστε να συγκεκριμενοποιήσουν τα νέα μέτρα που ανακοινώθηκαν την περασμένη Τετάρτη και να προχωρήσουν εκτός απροόπτου εντός της εβδομάδας στη νομοθέτησή τους, με σκοπό την άμεση εφαρμογή τους. Το πιθανότερο είναι τα νέα μέτρα να νομοθετηθούν με ειδική τροπολογία που θα ενταχθεί ως προσθήκη στο πρώτο νομοσχέδιο άλλου υπουργείου που θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.
Τα νέα μέτρα
Υπενθυμίζεται εδώ ότι τα τέσσερα νέα μέτρα που ανακοίνωσε η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης για την καταπολέμηση της ακρίβειας έχουν ως εξής:
- «Μόνιμη» μείωση της τιμής στο ράφι τουλάχιστον 5% για χρονικό διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών, στα βασικά αγαθά, πέρα και πάνω από τις προωθητικές ενέργειες που κάνουν ήδη. Ως τιμή αναφοράς για τον υπολογισμό της μείωσης θα λαμβάνεται η τιμή ραφιού πριν τις 20.9.2023 που ανακοινώθηκαν τα μέτρα. Παράλληλα, ανακοινώθηκε πως θα επιβάλλεται πρόστιμο τουλάχιστον 20.000 ευρώ ανά κωδικό προϊόντος για τυχόν παραβάσεις και συγκεκριμένα εάν μια εταιρεία δηλώσει ψευδώς ότι έχει προχωρήσει σε μείωση τιμών. Οι επιχειρήσεις που θα συμφωνήσουν, με ειδική σήμανση (ταμπέλα) θα αναδεικνύουν στο ράφι των σούπερ μάρκετ τα προϊόντα, στα οποία θα προχωρούν σε μείωση τιμής.
- Αυστηροποίηση ελέγχων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ με ετήσιο τζίρο άνω των 90 εκατ. ευρώ υποχρεούνται να κοινοποιούν στο υπουργείο Ανάπτυξης τους τιμοκαταλόγους των προμηθευτών τους και τις μεταβολές αυτών, προκειμένου να εντοπίζονται αμέσως τα προϊόντα στα οποία προωθούνται αυξήσεις και να διενεργούνται άμεσοι και εστιασμένοι έλεγχοι από τη ΔΙΜΕΑ για πιθανή παραβίαση του νόμου για την αισχροκέρδεια.
- Ενίσχυση διαφάνειας στα οπωροκηπευτικά. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ με ετήσιο τζίρο άνω των 90 εκατ. ευρώ υποχρεούνται να κοινοποιούν στο υπουργείο Ανάπτυξης τις τιμές λιανικής στα βασικά φρούτα και λαχανικά.
- Διασφάλιση της προστασίας των καταναλωτών με ενίσχυση και ταυτόχρονη αναβάθμιση του μηχανισμού καταγγελιών. Ειδικότερα, αναβαθμίζεται το σύστημα υποβολής καταγγελιών τόσο σε ό,τι αφορά την τηλεφωνική γραμμή 1520, όσο και στον ειδικό ιστότοπο για τις καταγγελίες, ενώ παράλληλα δημιουργείται ειδική εφαρμογή (app) για τη διατύπωση των καταγγελιών και μέσω του κινητού. Στόχος είναι να τεθεί σε ισχύ η νέα εφαρμογή το συντομότερο δυνατό και δη πριν τη χριστουγεννιάτικη περίοδο.
Τι ζήτησε το υπουργείο
Όπως έχει ήδη γράψει το insider.gr, η εφαρμογή των νέων μέτρων βρέθηκε στο μικροσκόπιο της συνάντησης που είχε ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, το απόγευμα της Πέμπτης με το προεδρείο της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος. «Παρών» στη συνάντηση ήταν και ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος.
Στο πλαίσιο των νέων παρεμβάσεων ο κ. Σκρέκας ζήτησε από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ:
• Να αποστείλουν πρόσφατα αρχεία τιμών προϊόντων μέχρι και τις 20/09/2023.
• Να κοινοποιούν στο υπουργείο Ανάπτυξης τους τιμοκαταλόγους των προμηθευτών όταν υπάρχει οποιαδήποτε μεταβολή στην τιμή αγοράς σε βασικά καταναλωτικά προϊόντα.
• Να κοινοποιούν ημερησίως στο υπουργείο Ανάπτυξης τις τιμές λιανικής στα βασικότερα φρούτα και λαχανικά.
Επιπρόσθετα, διευκρινίστηκε ότι τα σούπερ μάρκετ θα είναι υπεύθυνα για την τοποθέτηση της ειδικής σήμανσης στο ράφι, η οποία θα ενημερώνει τον καταναλωτή ότι το συγκεκριμένο προϊόν έχει μείωση τιμής κατά τουλάχιστον 5%, για χρονικό διάστημα κατ’ ελάχιστον 6 μηνών.
Τι ζήτησαν τα σούπερ μάρκετ
Τα σούπερ μάρκετ ζήτησαν με τη σειρά τους από τον υπουργό Ανάπτυξης τη δίκαιη και αξιόπιστη εφαρμογή των μέτρων.
«Ανταλλάξαμε πολλές απόψεις», αποκάλυψε μιλώντας στο insider.gr ο Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, Απόστολος Πεταλάς που συμμετείχε στη συνάντηση. «Σαν Ένωση προτείναμε πολλές ιδέες και συζητήσαμε πολλά διαδικαστικά ζητήματα, προκειμένου τα νέα μέτρα κατά της ακρίβειας να εφαρμοστούν με απλό, δίκαιο και αξιόπιστο τρόπο και ώστε να αποφευχθεί κάθε είδους κατάχρησή τους», εξήγησε ο κ. Πεταλάς.
Τι λέει η πλευρά των προμηθευτών
Τη δύσκολη «εξίσωση» της εφαρμογής των νέων μέτρων καλείται να επιλύσει και η βιομηχανία τροφίμων και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η δέσμη των νέων πρωτοβουλιών στη μάχη κατά της ακρίβειας είναι αρκετά περίπλοκη και χρονοβόρα. Η απόφαση του υπουργείου Ανάπτυξης να ζητήσει «μόνιμες» μειώσεις τιμών στο ράφι σε ποσοστό κατ’ ελάχιστο 5% και για χρονικό διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών, οι οποίες θα «επιβραβεύονται» με ειδική σήμανση, δεν συνιστά μια εύκολη υπόθεση. Και αυτό γιατί, όπως εξηγούν, καμία εταιρεία δεν δύναται να εγγυηθεί ότι θα διατηρήσει μια μειωμένη τιμή σε ένα προϊόν για έξι μήνες, όταν οι τιμές των πρώτων υλών και τα μεταφορικά κόστη μεταβάλλονται ταχύτατα και δη σε πολλές περιπτώσεις από τη μια μέρα στην άλλη. Επίσης, με ποια κριτήρια θα επιλεγούν συγκεκριμένοι κωδικοί και προϊόντα ώστε να φιγουράρουν στο ράφι του σούπερ μάρκετ με μειωμένη τιμή έναντι άλλων κωδικών;
Πέραν των εκκλήσεων για μειώσεις τιμών, πολλά ερωτηματικά ως προς την αποτελεσματικότητα του μέτρου γεννά και η απόφαση του υπουργείου Ανάπτυξης να υποχρεώσει τα σούπερ μάρκετ να δημοσιοποιούν τους τιμοκαταλόγους των προμηθευτών τους, δεδομένου ότι αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης και διέπονται από τις αρχές της εμπιστευτικότητας. Και γιατί ζητείται από τα σούπερ μάρκετ να δημοσιοποιούν τους τιμοκαταλόγους των προμηθευτών τους και όχι από τους ίδιους τους προμηθευτές;
Οι διαβουλεύσεις συνεχίζονται
Σε κάθε περίπτωση, όπως επισημαίνουν παράγοντες του οργανωμένου λιανεμπορίου, στην πράξη θα φανεί το πως θα εφαρμοστούν τα νέα μέτρα.
Οι εμπλεκόμενες πλευρές πάντως θα βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία και θα συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις. Πιθανότατα θα υπάρξει νέα συνάντηση - ή τηλεδιάσκεψη - μέσα στην εβδομάδα.
Στο θέμα της ακρίβειας αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην καθιερωμένη ανάρτησή του στο Facebook την Κυριακή στο πλαίσιο της τακτικής διαδικτυακής επικοινωνίας του με τους πολίτες.
«Η σταθερή και μόνιμη αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος συνιστά και λύση για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, γιατί γνωρίζω πολύ καλά ότι το σούπερ μάρκετ είναι πολύ ακριβό και αποτελεί βραχνά για τα ελληνικά νοικοκυριά. Τα βοηθήματα και τα επιδόματα ασφαλώς είναι μια ανάσα για τους ευάλωτους συμπολίτες, ωστόσο χρειάζεται ταυτόχρονα να πολεμήσουμε την αισχροκέρδεια με τη μέγιστη δυνατή αυστηρότητα και με όλα τα διαθέσιμα εργαλεία – και αυτό ακριβώς κάνουμε», ανέφερε, για να προσθέσει «Καταρχάς με ελέγχους στην αγορά. Από την αρχή του έτους έχουν διενεργηθεί σχεδόν 15.000 έλεγχοι και έχουν επιβληθεί πρόστιμα ύψους άνω των 5 εκατομμυρίων ευρώ σε εταιρείες κολοσσούς. Αλλά και με τα 4 νέα μέτρα που ανακοινώσαμε αυτήν την εβδομάδα, μεταξύ των οποίων η προσφορά φθηνότερων προϊόντων για 6 μήνες με επιβολή προστίμων εάν είναι ψευδής η μείωση της τιμής. Οι έλεγχοι επεκτείνονται και στους προμηθευτές των σούπερ μάρκετ ώστε να εντοπίσουμε πιθανές εστίες αδικαιολόγητων ανατιμήσεων σε όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας. Έτσι, τα μεγάλα σούπερ μάρκετ θα πρέπει να κοινοποιούν πλέον τους τιμοκαταλόγους τους και οι πολίτες θα μπορούν πιο εύκολα να καταγγέλλουν περιστατικά αισχροκέρδειας».
