Όλοι τείνουν να «ξεχάσουν» τι συνέβη πριν από 15 χρόνια τον Σεπτέμβρη του 2008, αλλά η πραγματικότητα και μάλιστα η εξαιρετικά πρόσφατη (Μάρτης 2023), δεν φαίνεται να το επιτρέπει...
Η κατάρρευση της Lehman Brothers στα μέσα του 2008, μετά την (ανώφελη) προειδοποίηση της πτώχευσης της Βear Sterns, ένα χρόνο νωρίτερα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι φέτος τον Μάρτη, έστειλε μετά από 15 χρόνια, μια νέα προειδοποίηση: την κατάρρευση των μικρομεσαίων τραπεζών στις ΗΠΑ αλλά και της Credit Suisse στην Ευρώπη.
Αιτία -αυτή την φορά- ήταν η κατακόρυφη άνοδος των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες και η συνακόλουθη χρεοκοπία, λόγω της συρρίκνωσης αξιών των ομολογιακών τους χαρτοφυλακίων και ιδίων κεφαλαίων.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το τρίτο τρίμηνο τελειώνει και τα νέα δεν είναι καλά
Πόσο είχαν φτάσει οι αποδόσεις των δεκαετών αμερικανικών ομολόγων τον Μάρτιο για να προκαλέσουν εκείνο το σεισμό; Μόλις στο 4,2%.
Πόσο έχουν φτάσει σήμερα; Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία έχουν ξεπεράσει το 4,63%, ήτοι βρίσκονται σε ύψη που είχαν να δουν από την (σημαδιακή) χρονιά της κατάρρευσης της Bear Sterns το 2007...
Και γιατί, θα ρωτήσει κανείς δεν έχει συμβεί ακόμα ο μεγάλος σεισμός με τις τράπεζες; Η απάντηση βρίσκεται στα στοιχεία της Fed.
Αυτές οι τράπεζες διασώθηκαν τότε και εξακολουθούν να κρατιούνται «ανοικτές» και σήμερα μέσα από ειδικές πιστωτικές διευκολύνσεις της Fed και από δημόσιους πόρους μέσω της Ομοσπονδιακής Εταιρείας Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC). Μερικές εκατοντάδες δισ. από την Fed κρατάνε ανοιχτούς τους γκισέδες αυτών των τραπεζών, ενώ οι καταθέσεις τους «φεύγουν» προς τις μεγάλες επενδυτικές τράπεζες.
Η μεγάλη ανατροπή
Τώρα, με τις αποδόσεις των ομολόγων στα χαρτοφυλάκια ιδίων κεφαλαίων να συρρικνώνονται εκ νέου, την ίδια ώρα που οι καταθέσεις τους φεύγουν για... αλλού, η Fed είναι ο μοναδικός παράγοντας που τις κρατάει ανοιχτές. Και το ερώτημα για την Fed είναι πλέον «μέχρι πότε»;
Τον Σεπτέμβριο του 2008 είχε κρίνει ότι η στιγμή είχε φτάσει για να πει "stop" στην διάσωση της Lehman Brothers για να γλιτώσει το τραπεζικό σύστημα. Σήμερα, με τις αποδόσεις των ομολόγων να αυξάνονται, συρρικνώνοντας τις αξίες των κεφαλαίων αυτών των τραπεζών, τις τιμές των (εμπορικών) ακινήτων που έχουν χρηματοδοτήσει να πέφτουν, και την συνολική νομισματική πολιτική της Fed να «σφίγγει» για όσο διάστημα χρειαστεί, τι μέλλει γενέσθαι;
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ξανά με γραμμή... «λιτότητας»
Τον Μάρτιο φέτος, η κρίση είχε υποχωρήσει με την επέμβαση της Fed, αλλά δεν λύθηκε.
Είναι παρούσα σήμερα και μάλιστα με ισχυρότερες δυνάμεις να την τροφοδοτούν, καθώς οι καταθέσεις πελατών τους συνεχίζουν να ρέουν από τις μικρές τράπεζες στις μεγάλες ή/και στα αμοιβαία κεφάλαια της χρηματαγοράς.
Η Fed τις κρατάει ακόμα στα πόδια τους ξοδεύοντας πάνω από 108 δισ. δολ. σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, αλλά ταυτόχρονα, τις υποχρεώνει να πληρώνουν επιτόκιο 5,5% για αυτά τα δάνεια. Ήτοι, περίπου μια μονάδα περισσότερο από όσο οι ΗΠΑ πληρώνουν για να δανεισθούν για δέκα χρόνια.
Η εικόνα μοιάζει με αδιέξοδο καθώς οι τράπεζες αυτές χάνουν τις καταθέσεις, δανείζονται – κατ' εξαίρεση - ακριβότερα για να μην πτωχεύσουν και την ίδια στιγμή οι ισολογισμοί τους που στηρίζονται σε δάνεια που έχουν κάνει σε κατασκευαστές εμπορικών ακινήτων σε ύψος 1,9 τρισ. δολαρίων μετατρέπονται σε Npes και Npls καθώς οι τιμές των ακινήτων έχουν μειωθεί κατά 20%.
Υπολογίζεται ότι πάνω από 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια από αυτά τα δάνεια «πρέπει» να αναχρηματοδοτηθούν μέχρι το 2025 με τα επιτόκια να έχουν υπερδιπλασιαστεί.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η συζήτηση για τη «νομιμοποίηση» του πληθωρισμού... άρχισε
Πού μπορούν να στηριχθούν οι τράπεζες αυτές; Πουθενά πέρα από την άμεση χρηματοδότηση/διάσωση από τον Fed, αφού βέβαια έχουν επενδύσει – για σιγουριά τότε - σε μεγάλο βαθμό σε κρατικά ομόλογα. Σε αυτά, των οποίων, οι τιμές έχουν πέσει κατακόρυφα, καθώς η Fed αύξησε τα επιτόκια και τα οποία σύμφωνα με τον Πάουελ θα κρατηθούν για αρκετό καιρό σε αυτά τα ύψη.
Με άλλα λόγια, όπως το 2007, το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε τον περασμένο Μάρτιο, αλλά δεν λύθηκε. Και τώρα γίνεται ακόμα χειρότερο...
Μια ιδέα για τα μεγέθη που «παίζονται» σ' αυτή την πίστα αποτυπώνεται στις ήδη ζωντανές ζημιές τους. Οι «μη πραγματοποιηθείσες» απώλειες αυτών των τίτλων δηλαδή η «αόρατη» αλλά «υπαρκτή» ήδη ζημιά στους ισολογισμούς τους, έχει αυξηθεί και είναι ήδη 558 δισεκατομμύρια δολάρια. Και συνεχίζει να αυξάνεται.
Όλα αυτά 15 χρόνια μετά την Lehman Brothers, πριν κλείσει το 2023. Στις ΗΠΑ οι οικονομικοί σχολιαστές ήδη αναφέρουν και το όνομα της Bank of America στον κύκλο αυτής της... ιστορίας.
