Ένας νέος παράγοντας αποσταθεροποίησης στις ήδη τεταμένες σχέσεις εργαζομένων – εργοδοτών στη Γερμανία, δίπλα στις υφιστάμενες αστάθειες -δηλαδή τον πληθωρισμό ο οποίος ωθεί τις εργατικές διεκδικήσεις για αυξήσεις μισθών, εν μέσω έλλειψης εργατικού δυναμικού- είναι και το αίτημα για μείωση των ωρών εργασίας.
Συγκεκριμένα, το μεγαλύτερο εργατικό συνδικάτο της Γερμανίας (και της Ευρώπης) το οποίο ανήκει στον πρωταγωνιστικό -για τη γερμανική βιομηχανία και οικονομία- κλάδο του μετάλλου (IG Metall) ζητά όχι μόνο αυξήσεις αλλά και μείωση των ωρών εργασίας.
Σπάνια ένας γύρος συλλογικών διαπραγματεύσεων έχει προκαλέσει τέτοια αναταραχή, ακόμη και πριν από την επίσημη έναρξή τους, όπως αυτός που εκκρεμεί τώρα στη βιομηχανία χάλυβα, σχολιάζει η Handeslblatt. Όχι τόσο επειδή το πανίσχυρο γερμανικό συνδικάτο μετάλλου (IG Metall) απαιτεί 8,5% περισσότερες αποδοχές για 80.000 περίπου εργαζόμενους. Αλλά επειδή το συνδέει επίσης με το αίτημα για μείωση των ωρών εργασίας από 35 σε 32 ώρες την εβδομάδα με πλήρη αντιστάθμιση των αποδοχών, γεγονός που θα καθιστούσε δυνατή την τετραήμερη εβδομάδα.
Το συνδικάτο έχει χτυπήσει μια «χορδή» με πολλούς εργαζόμενους που λαχταρούν μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής - αλλά συναντά επίσης τη σθεναρή αντίσταση των εργοδοτών: «Δεν θα συμφωνήσουμε σε μια οριζόντια μείωση των ωρών εργασίας στις 32 ώρες για όλους», λέει ο Γκέρχαρντ Έρντμαν, διευθύνων σύμβουλος της Γερμανικής Ένωσης Εργοδοτών Χάλυβα, ενόψει του πρώτου γύρου διαπραγματεύσεων που ξεκινά τη Δευτέρα.
Αν προσθέσει κανείς τα απαιτούμενα ποσοστά μισθών και το κόστος της μείωσης των ωρών εργασίας, η oικονομική ενίσχυση ανέρχεται συνολικά στο 18%. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι η χαλυβουργία βρίσκεται στη μέση ενός μετασχηματισμού προς μια παραγωγή φιλική προς το κλίμα και ελπίζει σε κρατικές ενισχύσεις δισεκατομμυρίων.
«Τώρα που λάβαμε τις πρώτες αποφάσεις χρηματοδότησης, είναι δύσκολο να βρούμε μια ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής», προειδοποιεί ο Έρντμαν. «Αυτό θα γυρίσει μπούμερανγκ» πρόσθεσε.
Ο περιφερειακός διευθυντής του IG Metall της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, Κνουτ Γκίσλερ είχε επίσης δικαιολογήσει το αίτημα υποστηρίζοντας ότι η μείωση των ωρών εργασίας με πλήρη αμοιβή θα έκανε τις θέσεις εργασίας πιο ασφαλείς και θα αύξανε την ελκυστικότητα του κλάδου. Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι η παραγωγικότητα δεν χρειάζεται να μειωθεί ως αποτέλεσμα, αλλά μπορεί ακόμη και να αυξηθεί. Κάθε εργαζόμενος είναι απαραίτητος για τη μετάβαση στην κλιματικά ουδέτερη παραγωγή χάλυβα.
Την ίδια ώρα, μελέτη από τη Μεγάλη Βρετανία, την οποία επικαλείται η εργατική πλευρά, σύμφωνα με την οποία η παραγωγικότητας της εργασίας αυξήθηκε μέσω της υιοθέτησης του μοντέλου της 4ήμερης εργασίας, δεν έχει σχεδόν καθόλου νόημα, αναφέρει το ίδιο δημοσίευμα, καθώς, στο βρετανικό πιλοτικό πρόγραμμα δεν συμμετείχε ούτε μία βιομηχανική επιχείρηση.
«Αν το δικό σας επιχείρημα είναι ιδιαίτερα αδύναμο, πρέπει να χτυπήσετε το τραπέζι ιδιαίτερα δυνατά», επικρίνει ο Έρνμαν το συνδικάτο. Η IG Metall επισημαίνει τον κύκλο εργασιών ρεκόρ της βιομηχανίας πέρυσι και το γεγονός ότι το μερίδιο του μισθολογικού κόστους στην παραγωγή χάλυβα, στο 9%, έχει μικρή σημασία. Κατά την άποψή τους, το ενεργειακό κόστος είναι πολύ πιο σημαντικό. Ωστόσο, η γερμανική κυβέρνηση μόλις συμφώνησε σε μαζικές ελαφρύνσεις για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις - αν και όχι για τη βιομηχανική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος που απαιτεί το IG Metall.
O γύρος των συλλογικών διαπραγματεύσεων είναι επίσης φορτισμένος επειδή οι εργοδότες φοβούνται ότι η 4μερη εβδομάδα θα μπορούσε να είναι στην ημερήσια διάταξη και σε άλλους τομείς μετά τη χαλυβουργία, αναφέρει η Handelsblatt. Oι εργοδότες συμπεριφέρονται σαν η επιθυμία των εργαζομένων για μικρότερο ωράριο εργασίας να αφορά κυρίως χρόνο για χαλάρωση, δήλωσε η νεοεκλεγείσα πρόεδρος του IG Metall, Kριστιάνε Μπένερ, στο συνέδριο του συνδικάτου στη Φρανκφούρτη τον Οκτώβριο.
Μια ολόκληρη γενιά χαρακτηρίζεται ως απρόθυμη να εργαστεί σκληρά, τονίζει το ίδιο δημοσίευμα. Και αυτό γιατί χρειάζεται χρόνο για τα παιδιά, την οικογένεια, τους φίλους, την εθελοντική εργασία ή την περαιτέρω κατάρτιση, και αυτό δεν είναι πολυτέλεια.
Ο Μπένερ ανακοίνωσε ότι μένει να δει κανείς αν η μείωση των ωρών εργασίας είναι κατάλληλη και για άλλους τομείς μετά τη χαλυβουργία, με ποια μορφή και με ποια μοντέλα. Στη βιομηχανία μετάλλων και ηλεκτρολογικού υλικού, το συνδικάτο διαπραγματεύτηκε ένα «συλλογικά συμφωνημένο πρόσθετο επίδομα» (T-Zug) στον γύρο συλλογικών διαπραγματεύσεων του 2018, το οποίο οι εργαζόμενοι με βάρδιες ή οι εργαζόμενοι που φροντίζουν παιδιά ή συγγενείς που χρήζουν φροντίδας μπορούν να μετατρέψουν εν μέρει σε ελεύθερο χρόνο. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης στον κλάδο μπορούν να υποβάλουν αίτηση για μείωση του ωραρίου εργασίας τους σε έως και 28 ώρες την εβδομάδα για έξι έως 24 μήνες.
Το ωράριο εργασίας παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο στις τρέχουσες μισθολογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ του συνδικάτου μηχανοδηγών (GDL) και της Deutsche Bahn. Εκτός από την αύξηση των μισθών κατά 555 ευρώ μηνιαίως, η GDL απαιτεί να μειωθεί ο αριθμός των εβδομαδιαίων ωρών για τους εργαζόμενους σε βάρδιες από 38 σε 35 χωρίς καμία απώλεια αποδοχών.
«Δεν θα υπάρξει συλλογική σύμβαση χωρίς μείωση των ωρών εργασίας», τόνισε ο επικεφαλής της GDL Κλάους Βεσέλσκι. Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Ερευνών για την Απασχόληση (IAB), η επιθυμία για λιγότερες ώρες εργασίας μεταξύ των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης είναι σήμερα κάπως πιο έντονη από ό,τι πριν από την πανδημία του κοροναϊού. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν στοιχεία από τη γερμανική μελέτη κοινωνικοοικονομικού πάνελ (SOEP), τα οποία είναι διαθέσιμα μόνο με χρονική υστέρηση.
Σύμφωνα με την έρευνα, οι γυναίκες πλήρους απασχόλησης εργάζονταν κατά μέσο όρο 40,9 ώρες την εβδομάδα το 2021, αλλά θα ήθελαν να μειώσουν τις ώρες αυτές σε 34,7 ώρες. Οι άνδρες πλήρους απασχόλησης επιθυμούσαν 36,8 ώρες την εβδομάδα, αλλά στην πραγματικότητα εργάζονταν 42,3 ώρες. Ωστόσο, οι ερευνητές του IAB διαπίστωσαν ότι, σε γενικές γραμμές, οι προτιμήσεις για τον χρόνο εργασίας ήταν λιγότερο προς την κατεύθυνση γενικών μοντέλων εργασίας, όπως η τετραήμερη εβδομάδα, και περισσότερο προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης ευελιξίας και της περαιτέρω διαφοροποίησης.
