Το μικρότερο κόστος θέρμανσης προσφέρουν και φέτος οι αντλίες θερμότητας, σε κάθε συνθήκη χρήσης, όπως δείχνει η μελέτη που διεξήγαγε το Εργαστήριο Ατμοκινητήρων και Λεβήτων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων του ΕΚΕΤΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάλογες επιδόσεις με τις αντλίες έχουν τα κλιματιστικά, τα οποία εξάλλου είναι αντλίες θερμότητας αέρα-αέρα.
Παράλληλα, την τρέχουσα χειμερινή περίοδο η θέρμανση με φυσικό αέριο είναι έως και 35% περίπου φθηνότερη σε σχέση με το πετρέλαιο κίνησης, ανατρέποντας τα δεδομένα που ίσχυαν πέρυσι. Σε σχέση και πάλι με το πετρέλαιο θέρμανσης, παραπλήσιο κόστος έχει η χρήση ενός τζακιού κλειστού θαλάμου, όπως και ενός λέβητα βιομάζας. Στον αντίποδα, «τσουχτερά» παραμένουν για μία ακόμη χρονιά τα ανοικτά τζάκια και οι συσκευές με ηλεκτρικές αντιστάσεις.
Η μελέτη του ΕΜΠ βασίστηκε σε δεδομένα (π.χ. τιμές καυσίμων και επιδοτήσεις) που αφορούν το χρονικό διάστημα από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο 2023, δηλαδή στους τρεις πρώτους από τους συνολικά έξι μήνες που αποτελούν τη χειμερινή σεζόν 2023-2024.
Ωστόσο, όπως σημειώνουν οι συντάκτες της, παρόλο που οι προβλέψεις για την εξέλιξη των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου εξακολουθούν να είναι βραχυπρόθεσμες δεδομένης της μεταβλητότητας και της αβεβαιότητας που παρατηρείται στις δύο αυτές αγορές καθώς και της αλληλεξάρτησης που υπάρχει μεταξύ τους, το ενδεχόμενο τα κόστη θέρμανσης για τις διάφορες τεχνολογίες να ανέλθουν στα πρωτοφανή επίπεδα των προηγούμενων δύο σεζόν (2021-2022 & 2022-2023, αντίστοιχα) δεν συγκεντρώνει παρά ελάχιστες πιθανότητες.
«Συνεπώς, οι τελικές τιμές που έχουν εξαχθεί στην παρούσα μελέτη εκτιμάται ότι θα είναι, στο σύνολό τους, αρκετά αντιπροσωπευτικές ως προς το επίπεδο που θα κυμανθεί, τη φετινή χειμερινή περίοδο, το κόστος θέρμανσης στην Ελλάδα (και δη στις δυο μεγαλύτερες αστικές περιοχές: Αττική & Θεσσαλονίκη)», συμπληρώνεται στη μελέτη.
Πετρέλαιο και αντλίες θερμότητας
Υπενθυμίζεται ότι οι επιστήμονες του ΕΜΠ και του ΕΚΕΤΑ πραγματοποιούν κάθε χρόνο τη συγκριτική έρευνα για το κόστος θέρμανσης, προχωρώντας μάλιστα σε δύο εκδόσεις. Η μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από λίγα 24ωρα είναι η πρώτη για τη χειμερινή περίοδο 2023-2024.
Όσον αφορά το πετρέλαιο θέρμανσης, οι επιστήμονες επισημαίνουν πως η τιμή του παρουσιάζει μικρή αύξηση σε σχέση με πέρυσι, της τάξης του 10-15%. Ως συνέπεια, η χρήση ενός λέβητα πετρελαίου κοστίζει 15,2 λεπτά του ευρώ ανά θερμική κιλοβατώρα (kWh).
Συγκριτικά με αυτή την τιμή, αισθητά χαμηλότερα κινείται η χρήση μίας αντλίας θερμότητας, με το κόστος να ξεκινά από τα 5,9 και να φτάνει μέχρι τα 9,4 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Οι διαφοροποιήσεις έχουν να κάνουν με το αν η αντλία είναι υψηλών θερμοκρασιών ή μεσαίων θερμοκρασιών (με τις πρώτες πιο κοστοβόρες).
Επίσης, ρόλο παίζει και η κλιματική ζώνη στην οποία βρίσκεται η κατοικία, με τους υπολογισμούς στην έρευνα να έχουν γίνει για την κλιματική ζώνη Γ (Θεσσαλονίκη) και Β (Αττική). Οι επιβαρύνσεις είναι μικρότερες στην Αττική, όπως είναι φυσικό, λόγω ηπιότερψν συνθηκών τον χειμώνα.
Η ανατροπή με το αέριο
Επίσης φέτος η θέρμανση με φυσικό αέριο είναι φθηνότερη από τη χρήση του πετρελαίου, ανατρέποντας τα δεδομένα που ίσχυαν πέρυσι. «Η διαμορφωθείσα αυτή συνθήκη δεν ίσχυε κατά την χειμερινή σεζόν 2022-2023 εξαιτίας των σταθερά πολύ υψηλών τιμών του TTF (Title Transfer Facility ή Ταμείο Μεταφοράς Τίτλων), που είχαν άμεση επίδραση και στην τελική τιμή χρέωσης του Φ.Α. στην Ελλάδα, το κόστος του οποίου ήταν κατά 70-80% υψηλότερο συγκριτικά με τη φετινή χειμερινή περίοδο 2023-2024», σημειώνεται στη μελέτη.
Ως συνέπεια, χρησιμοποιώντας έναν σύγχρονο λέβητα αερίου (συμπύκνωσης), μία κατοικία στην Αττική με αυτονομία θα επιβαρυνθεί με 9,8 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα. Λίγο υψηλότερο θα είναι το κόστος στην περίπτωση διαμερίσματος σε πολυκατοικία, με κεντρικό λέβητα αερίου, το οποίο διαμορφώνεται στα 11,1 λεπτά ανά θερμική κιλοβατώρα.
Από την άλλη πλευρά, σε σχέση με το πετρέλαιο θέρμανσης, ελαφρώς φθηνότερη είναι η χρήση ενός λέβητα βιομάζας (που καίει πέλετ ξύλου), στα 13,7 λεπτά ανά θερμική KWh. Αντίθετα, λίγο υψηλότερο είναι το κόστος ενός ενεργειακού τζακιού, στα 15,5 λεπτά ανά θερμική KWh.
Οι πιο ακριβές λύσεις
«Σε ό,τι αφορά τα συμβατικά στερεά καύσιμα, όπως είναι τα καυσόξυλα και τα πέλετ ξύλου, οι τιμές πώλησής τους μπορεί να παρουσιάζουν μια μείωση της τάξης του 10% και 25%, συγκριτικά με τη σεζόν 2022-2023, ωστόσο παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με τις τιμές που ίσχυαν πριν ξεσπάσει η ενεργειακή κρίση», σημειώνεται.
Στον αντίποδα, στις πιο ακριβές λύσεις συγκαταλέγονται για μία ακόμη χρονιά τα ανοικτά τζάκια καθώς και οι συσκευές με ηλεκτρικές αντιστάσεις (π.χ. σόμπες, ηλεκτρικά καλοριφέρ, αερόθερμα). Έτσι, στα τζάκια ανοικτού θαλάμου το κόστος ανέρχεται στα 30,9 λεπτά ανά θερμική κιλοβατώρα. Σε παραπλήσια υψηλά επίπεδα κινούνται οι συσκευές με τις ηλεκτρικές αντιστάσεις, με το κόστος τους να φτάνει τα 29,2 λεπτά ανά θερμική KWh.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως και στις προηγούμενες συγκριτικές μελέτες, όλοι οι παραπάνω υπολογισμοί έγιναν από τους ερευνητές με σημείο αναφοράς την τετραμηνιαία κατανάλωση καυσίμου ή ηλεκτρικής ενέργειας ενός μέσου νοικοκυριού, με θερμικές ανάγκες που προσεγγίζουν τις 3.000 κιλοβατώρας ανά 4μηνο.
Οι επιδοτήσεις
Όσον αφορά την τιμή του ρεύματος, οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τις επιδοτήσεις που δόθηκαν από την πολιτεία από τον Οκτώβριο έως τον Δεκέμβριο 2023. Στη μελέτη γίνεται επίσης σύγκριση των κυριότερων μέσω θέρμανσης που δικαιούνται επίδομα. Σε αυτή την περίπτωση, έχει συνυπολογιστεί η κρατική ενίσχυση σε ένα μέσο νοικοκυριό (οικογένεια με 2 τέκνα) που είναι δικαιούχος.
Με το επίδομα, το κόστος θέρμανσης με πετρέλαιο μειώνεται αισθητά και περιορίζεται στα 10,6 λεπτά ανά θερμική KWh στην κλιματική ζώνη Β (Αττική) και στα 7,5 λεπτά ανά θερμική KWh στη Γ (Θεσσαλονίκη). Επομένως, μία οικογένεια στη Θεσσαλονίκη, που είναι δικαιούχος, θα ζεσταθεί φθηνότερα απ' ό,τι αν χρησιμοποιούσε φυσικό αέριο (και δεν ήταν σε αυτή την περίπτωση δικαιούχος επιδόματος). Ωστόσο, και πάλι το κόστος χρήσης πετρελαίου δεν θα αποκλιμακωνόταν στα επίπεδα μίας αντλίας θερμότητας.
Για την ίδια περίπτωση, δηλαδή για μία οικογένεια με δύο παιδιά, οι ερευνητές έχουν υπολογίσει και το κόστος χρήσης αερίου, αν λάμβανε επίδομα θέρμανσης για τη χρήση φυσικού αερίου. Και πάλι οι πιο ανταγωνιστικές τιμές αφορούν αυτόνομες θέρμανσης. Αν το νοικοκυριό ζει στη Θεσσαλονίκη, θα πλήρωνε 4 λεπτά ανά θερμική KWh, χαμηλότερα και από τη χρήση αντλίας θερμότητας. Αν η κατοικία βρίσκεται στην Αττική, το κόστος θέρμανσης με αέριο «κουρεύεται» στα 5,1 λεπτά ανά θερμική KWh.
Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, το επίδομα θέρμανσης για τη σεζόν 2023-2024 αφορά και στους καταναλωτές καυσόξυλων και βιομάζας (πέλετ ξύλου). «Ωστόσο, τίθεται ως επιπρόσθετη προϋπόθεση το ακίνητο (κύρια κατοικία) να βρίσκεται σε οικισμό με πληθυσμό ίσο ή κατώτερο των 10.000 κατοίκων και ο αντίστοιχος συντελεστής επιδότησης να είναι ίσος ή μεγαλύτερος του 0,8. Στην παρούσα μελέτη, δεν έχει εξεταστεί μια τέτοιου είδους υποπερίπτωση».
