Εποχές προ… κρίσεων έζησαν τις τελευταίες ημέρες τα εμπορικά καταστήματα, με τους καταναλωτές να σπεύδουν στα μαγαζιά για να κάνουν τις αγορές τους για την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, κόντρα στο κύμα ακρίβειας που δείχνει να έχει ριζώσει τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια στην ελληνική πραγματικότητα.
Από την έναρξη του εορταστικού ωραρίου στα μέσα Δεκεμβρίου, ο κόσμος άρχισε δειλά δειλά να επισκέπτεται τα καταστήματα προκειμένου να κάνει τις απαραίτητες έρευνες αγοράς και να δει τι χρειάζεται να αγοράσει αλλά και σε τι τιμές μπορεί να το βρει. Η κίνηση τελικά κορυφώθηκε τις τελευταίες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, με τον κόσμο να ξεχύνεται στα μαγαζιά για τα ψώνια του, όταν πια καταβλήθηκαν σε εργαζόμενους και συνταξιούχους μισθοί, συντάξεις, δώρο Χριστουγέννων και επιδόματα. Μάλιστα, η κινητικότητα θύμισε - σε πολλές περιπτώσεις - τον παλιό καλό καιρό όταν οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου έσφυζαν από πελάτες και οι καταναλωτές είχαν διάθεση να ψωνίσουν.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ο κόσμος δεν ξέχασε εν μια νυκτί το «αγκάθι» της ακρίβειας, ωστόσο η κόπωση των καταναλωτών από τις συνεχείς αυξήσεις των τιμών είναι πλέον γεγονός. «Η ακρίβεια είναι εδώ και ο κόσμος αυτό το γνωρίζει πολύ καλά. Ωστόσο, οι καταναλωτές θέλησαν να καλύψουν τις ανάγκες τους σε δώρα και όχι μόνο – προκειμένου να νιώσουν ότι είναι γιορτές», σχολίαζαν χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με μια πρώτη… αυτοψία, η πλειοψηφία των καταναλωτών κινήθηκαν κυρίως στις κεντρικές αγορές για να κάνουν τα ψώνια τους, με τη μερίδα του λέοντος να στρέφεται σε κλάδους του λιανικού εμπορίου που παραδοσιακά πρωτοστατούν στην εορταστική περίοδο, όπως η ένδυση και η υπόδηση, η αθλητική και παιδική ένδυση, τα είδη δώρων και φυσικά τα παιχνίδια.
Το τελικό ταμείο της αγοράς αναμένεται να γίνει τις αμέσως επόμενες ημέρες και αυτό που μένει να φανεί είναι αν η φετινή κίνηση στα καταστήματα αποδειχθεί καλύτερη από πέρυσι.
Οι εκτιμήσεις για τζίρο άνω των 4 δισ. ευρώ και η κυριαρχία των «μεγάλων»
«Η πρόβλεψη για τον τζίρο του λιανεμπορίου τον φετινό Δεκέμβριο πως θα ξεπεράσει τα περυσινά 3,83 δισ. ευρώ και θα κινηθεί πάνω από τα 4 δισ. ευρώ φαίνεται πως τελικά θα πραγματοποιηθεί, ενώ οι προτιμήσεις των καταναλωτών για τα δώρα παρέμειναν οι ίδιες, με την ένδυση και υπόδηση στη κορυφή, τα δώρα, τα παιχνίδια και τα καλλυντικά να ακολουθούν», δήλωσε πριν από μερικά 24ωρα στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς Βασίλης Κορκίδης.
«Το 2023 εκτιμάται πως για το ελληνικό λιανεµπόριο θα ολοκληρωθεί με µονοψήφια αύξηση, που μάλιστα σε µεγάλο βαθµό είναι πληθωριστική και δεν συνεπάγεται αντίστοιχη αύξηση της πραγµατικής κατανάλωσης», εξήγησε.
Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Κορκίδη, ο οποίος επικαλείται τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ «κερδισµένες είναι οι µεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου έναντι των μικρότερων, µε την πληθωριστική κρίση να προκαλεί στην πραγµατικότητα διεύρυνση του χάσµατος μεταξύ τους, δεδομένου ότι οι ‘μεγάλοι’ μπορούν να ασκήσουν πιο εκτεταμένη πολιτική προσφορών. Συγκεκριμένα, ο τζίρος των πολύ μικρών εμπορικών επιχειρήσεων ανά τρίμηνο αυξάνεται στα επίπεδα του 2%, ενώ των μεσαίων άνω του 4%.
Οι ανατιμήσεις «ροκανίζουν» τη μέση απόδειξη
Και μπορεί να πληθαίνουν οι φωνές εκείνες που αναφέρουν πως οι πιο δύσκολες μέρες της πληθωριστικής κρίσης είναι πίσω μας, ωστόσο οι ανατιμήσεις δεν έχουν ακόμη φρενάρει. Το «πέπλο» της ακρίβειας που εδώ και αρκετό καιρό έχει απλωθεί πάνω από την ελληνική οικονομία, έχει επιφέρει μεγάλο πλήγμα στην κατανάλωση, καθώς ο κόσμος πασχίζει να καλύψει τις βασικές του ανάγκες – τρόφιμα, λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος – κόβοντας «μαχαίρι» κάθε επιπλέον έξοδο. Όσο το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών περιορίζεται από την πληθωριστική κρίση, τόσο περισσότερο πλήττεται η κατανάλωση.
«Μπορεί ο κόσμος να επισκέφτηκε μαζικά τα καταστήματα, ωστόσο οι αγορές του ήταν συγκρατημένες. Κάποιος που έπρεπε να κάνει για παράδειγμα πέντε δώρα, αποφάσισε να επιλέξει τις πιο οικονομικές λύσεις που προσφέρει η αγορά», εξηγούσαν επιχειρηματίες του λιανεμπορίου.
Άλλωστε, οι σύγχρονοι καταναλωτές είναι πλέον καλά εκπαιδευμένοι και γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στη σκιά της ακρίβειας και η οποία απαιτεί μια πιο προσεκτική ιεράρχηση των αναγκών τους.
Ο… σάκος του Άη Βασίλη
Σε ό,τι αφορά τα καταστήματα παιχνιδιών που παραδοσιακά «ξεχειλίζουν» από κόσμο τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, φέτος – και για δεύτερη διαδοχική χρονιά – λειτούργησαν και με τη συνδρομή της πρωτοβουλίας του υπουργείου Ανάπτυξης για το «καλάθι του Αη Βασίλη».
Το «καλάθι του Αη Βασίλη» έκανε πρεμιέρα στις 15 Δεκεμβρίου, με στόχο να συγκρατηθούν οι ανατιμήσεις σε μια ευρεία γκάμα παιχνιδιών, ώστε να ανακουφιστούν τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν αναρτηθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e-katanalotis , στο «καλάθι του Άη Βασίλη» συμμετέχουν 26 καταστήματα παιχνιδιών.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι η σχετική λίστα με τις τιμές των παιχνιδιών αποστέλλεται στο υπουργείο Ανάπτυξης και ελέγχεται για να διαπιστωθεί αν τηρείται ο νόμος περί αθέμιτης κερδοφορίας.
Οι γιορτές φεύγουν, οι εκπτώσεις έρχονται
Με τον χρόνο να τρέχει… αμείλικτος οι επιχειρηματίες του λιανικού εμπορίου ετοιμάζονται να αφήσουν πίσω τους τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Το εορταστικό ωράριο ολοκληρώθηκε στις 31 Δεκεμβρίου, ενώ το διήμερο 1η και 2 Ιανουαρίου τα καταστήματα είναι κλειστά. Από τις 3 Ιανουαρίου 2024 τα καταστήματα επανέρχονται στο κανονικό τους ωράριο.
Το λιανικό εμπόριο έχει ήδη στρέψει το βλέμμα του στις χειμερινές εκπτώσεις, οι οποίες αναμένεται να ξεκινήσουν την ερχόμενη Δευτέρα 8 Ιανουαρίου και να διαρκέσουν μέχρι και τις 29 Φεβρουαρίου 2024, ενώ τα καταστήματα θα ανοίξουν ξανά την πρώτη Κυριακή των εκπτώσεων, δηλαδή στις 14 Ιανουαρίου, με προτεινόμενο ωράριο 11:00-18:00.
Φέτος, δε, η περίοδος των εκπτώσεων αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, καθώς το υπουργείο Ανάπτυξης έχει σκληρύνει τη ρητορική του απέναντι σε εμπορικές τακτικές πλασματικών εκπτώσεων και παραπλανητικών προσφορών, ενώ έχει μάλιστα προαναγγείλει σχετική νομοθετική ρύθμιση για το πλαίσιο που θα διέπει τις προσφορές στην αγορά, προκειμένου να μπει φρένο σε παραπλανητικές ενέργειες και να γίνουν ορατές οι «καθαρές» χαμηλές τιμές στο ράφι. Στόχος είναι η νομοθετική ρύθμιση να είναι έτοιμη το συντομότερο δυνατό ώστε να τεθεί σε ισχύ μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024.
Όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας, σε συνέντευξή του στο libre, στον πυρήνα της νομοθετικής πρωτοβουλίας θα περιλαμβάνεται η απαγόρευση των εκπτώσεων, οι οποίες προσφέρονται σε προϊόντα τα οποία πριν από την έκπτωση έχουν ανατιμηθεί.
«Η προβληματική και εν πολλοίς παραπλανητική προβολή και επικοινωνία των προσφορών είναι διαχρονικό πρόβλημα, το οποίο η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει», σημείωσε ο υπουργός και πρόσθεσε πως «το επόμενο διάστημα θα προχωρήσουμε σε μια σοβαρή νομοθετική μεταρρύθμιση που θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι εταιρείες ενημερώνουν τους καταναλωτές για τις προσφορές. Για παράδειγμα, δεν θα επιτρέπονται εκπτώσεις οι οποίες προσφέρονται σε προϊόντα τα οποία πριν από την έκπτωση έχουν ανατιμηθεί και άρα δεν είναι πραγματικές εκπτώσεις».
