Με ληξιπρόθεσμα χρέη αυξημένα κατά 412 εκατ. ευρώ, «έκλεισε» το 2023 για τα νοσοκομεία, σε σχέση με το 2022, σημειώνοντας άνοδο της τάξης του 45%. Ειδικότερα, σύμφωνα με το Δελτίο Μηνιαίων Στοιχείων της Γενικής Κυβέρνησης, κατά το μήνα Δεκέμβριο, τα «φέσια» των νοσοκομείων -αν και ελαφρώς μειωμένα συγκριτικά με το Νοέμβριο (1.365 εκατ. ευρώ)- ανήλθαν σε 1.319 εκατ. ευρώ, έναντι των 907 εκατ. ευρώ, τον ίδιο μήνα του αμέσως προηγούμενου έτους.
Κατά το 2023 οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων κινήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας, με την κορύφωση να καταγράφεται τον Οκτώβριο, όταν για πρώτη φορά ξεπέρασαν τα 1.400 εκατ. ευρώ. Σε μηνιαία βάση, το προηγούμενο έτος διαμορφώθηκαν στα 1.277 εκατ. ευρώ, κατά μέσο όρο, από 1.033 εκατ. ευρώ το 2022, σημειώνοντας αύξηση 24%.
Όπως επισημαίνει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στα ποσά συμπεριλαμβάνονται τα rebate (υποχρεωτικές εκπτώσεις) και clawbak (υποχρεωτικές επιστροφές) από την πλευρά των προμηθευτών, τα οποία δεν έχουν ακόμα συμψηφιστεί.
Τα ληξιπρόθεσμα χρέη των νοσοκομείων συνιστούν έναν χρόνιο βραχνά για την Πολιτεία, με δεδομένες και τις δεσμεύσεις απέναντι στους Θεσμούς, τον καιρό των μνημονίων και της ενισχυμένης εποπτείας που ακολούθησε. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πρόσφατη έκθεση μεταπρογραμματικής εποπτείας για την Ελλάδα εξέφρασε αυξημένη ανησυχία για το ζήτημα, για το οποίο έχει παραπέμψει τη χώρα μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Προοπτικές βελτίωσης για το 2024
Η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να βάλει τάξη στα οικονομικά των νοσοκομείων και της υγείας, γενικότερα, έχοντας προχωρήσει σε μία σειρά παρεμβάσεων, που δημιουργούν προσδοκίες για βελτιώσεις κατά το τρέχον έτος.
Τα υπουργεία Υγείας και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ανακοίνωσαν τον Ιανουάριο ότι προχωρούν στη σύσταση Ειδικής Μικτής Επιτροπής Συνεργασίας, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Ειδικότερα, σκοπός της Επιτροπής είναι αφενός η καταγραφή των αναγκών χρηματοδότησης των υποδομών υγείας, αφετέρου η μέριμνα για ορθή διαχείριση των διαθέσιμων πόρων.
Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο συγκροτήθηκε στο υπουργείο Υγείας ομάδα εργασίας, με έργο την εξέταση θεμάτων οικονομικής φύσεως των νοσοκομείων και των Υγειονομικών Περιφερειών και τη σύνταξη σχετικών προτάσεων/εισηγήσεων. Επιπλέον, πρόκειται να εξετάσει όλα τα ζητήματα που θα ανακύψουν για την καλύτερη μετάβαση στην πλήρη εφαρμογή του συστήματος κοστολόγησης των νοσοκομειακών υπηρεσιών όλων των νοσοκομείων της Ελλάδας (DRG), το οποίο αναμένεται να συμβάλει στο «νοικοκύρεμα» των οικονομικών τους.
Το 2024, πάντως, ξεκίνησε με θετικές προοπτικές, με την κατάρτιση των προϋπολογισμών τους στην αρχή της χρονιάς, αντί Μαρτίου – Απριλίου και ενώ είχε ήδη ξεκινήσει η χρήση, η οποία για πρώτη φορά μετά από περισσότερο από μία 15ετία εφαρμόστηκε εφέτος.
Σε κάθε περίπτωση, ένα από τα δυνατά «χαρτιά» για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των πόρων στα νοσοκομεία παραμένει η Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ). Η ΕΚΑΠΥ έχει αναλάβει τις διαδικασίες προμήθειας φαρμάκων, που διενεργούνται κατόπιν διαγωνιστικών διαδικασιών τις οποίες η ίδια υλοποιεί καθώς και συμφωνιών που συνάπτει η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών Φαρμάκων, για τον εφοδιασμό των δημόσιων νοσοκομείων της χώρας. Σύμφωνα με στελέχη της, ήδη έχει επιτευχθεί επιτάχυνση στις πληρωμές καθώς και σημαντικές εξοικονομήσεις.
