Το εντελώς ασαφές τοπίο που δημιουργούν για την οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων ΑΠΕ οι περικοπές της «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής, τονίζουν φορείς του κλάδου στα σχόλια τα οποία υπέβαλαν στη διαβούλευση του πολυνομοσχέδιου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΕΣΗΑΠΕ), «δημιουργείται ένα ροντέο επενδύσεων εξαιρετικά υψηλών ρίσκων».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), επισημαίνει ότι προκαλείται απόλυτη επενδυτική ανασφάλεια. Η κριτική του ΣΕΦ επικεντρώνεται σε δύο από τις αιτίες που οδηγούν σε περικοπές ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, με τη μία από αυτές να αφορά τις περιπτώσεις όπου η παραγωγή ξεπερνά τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Τότε, ο ΑΔΜΗΕ προχωρά σε απορρίψεις, για να αποφευχθεί μπλακάουτ.
Η δεύτερη αιτία είναι τοπική συμφόρηση στο δίκτυο διανομής ή στο ηλεκτρικό σύστημα μεταφοράς. Σύμφωνα με το νέο νομοσχέδιο, και στις δύο αυτές αιτίες ουσιαστικά αίρεται ο προηγούμενος περιορισμός στην ποσότητα των «πράσινων» κιλοβατώρων που μπορεί να απορρίπτονται σε ετήσια βάση.
Αποζημιώσεις
Ο ΣΕΦ δηλώνει αντίθετος στη συγκεκριμένη πρόβλεψη, σημειώνοντας ότι δεν συνάδει με τους Κανονισμούς της ΕΕ. Μάλιστα, όπως συμπληρώνει, πέρα από την εφαρμογή διαφανών κριτηρίων που δεν εισάγουν διακρίσεις στις περικοπές, οι Κανονισμοί προβλέπουν αποζημιώσεις για το «ψαλίδι», υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις.
- Διαβάστε ακόμα - Έρχεται φθηνό «πράσινο» ρεύμα σε κοινωνικά ευάλωτους και Δήμους - Τα 6 βήματα του σχεδίου Απόλλων
Το ζήτημα της αποζημίωσης θέτει και ο ΕΣΗΑΠΕ, σημειώνοντας ότι θεωρεί απαραίτητο να γίνει κάθε προσπάθεια από τους Διαχειριστές, τη ΡΑΑΕΥ και το Υπουργείο, ώστε οι παραγωγοί ΑΠΕ να έχουν όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να αντισταθμίζουν την απώλεια παραγωγής (και εσόδων) για την υπηρεσία περικοπής που προσφέρουν. Σημειώνει ότι το μέτρο των περικοπών, που έχει αρχίσει να εφαρμόζεται αυθαίρετα και απροειδοποίητα, προξενεί ήδη φθορά στους εξοπλισμούς και εγείρει ζητήματα ασφάλειας των εξοπλισμών και του προσωπικού.
Δεν θα πρέπει λοιπόν να υπάρχει ως δυνατότητα και θα πρέπει να απαγορευθεί η καταχρηστική εφαρμογή του. Αποσύνδεση μπορεί να εφαρμόζεται μόνο σε εξαιρετικά έκτακτες και σπάνιες περιπτώσεις, ως ύστατο μέτρο προστασίας της ασφάλειας του Συστήματος και υπό την προϋπόθεση ότι η ανάγκη της προήλθε λόγω ξαφνικής μεταβολής των συνθηκών που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί. Επίσης, υπογραμμίζει ότι στην περίπτωση των αιολικών πάρκων -τα οποία αντίθετα από τα φωτοβολταϊκά παράγουν ηλεκτρική ενέργεια καθ΄ όλα το 24ωρο- θα πρέπει να μην υπάρχουν στατικοί περιορισμοί, καθώς και συγκεκριμένα όρια για τις περικοπές λόγω τοπικής συμφόρησης, πάνω από τα οποία θα αποζημιώνονται.
Καμία οικονομική ευθύνη του ΑΔΜΗΕ
Το θέμα της δημιουργίας μηχανισμού αποζημιώσεων για τις περικοπές θέτει και ο ΑΔΜΗΕ στην τοποθέτησή του στη δημόσια διαβούλευση, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι χωρίς ένα τέτοιο μηχανισμό, «γεννάται ανασφάλεια δικαίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και δημιουργείται η εσφαλμένη εντύπωση περί ενδεχόμενης ευθύνης του Διαχειριστή».
Ο ΑΔΜΗΕ παραθέτει τις περιπτώσεις όπου το «ψαλίδι» στην παραγωγή ΑΠΕ είναι πιθανόν να χρήζει αποζημίωσης - όπως αυτές που προβλέπουν οι ευρωπαϊκοί Κανονισμοί ή οι περικοπές για να ενταχθούν στο σύστημα οι απαραίτητες εφεδρείες συμβατικών μονάδων.
Όπως επισημαίνεται στην τοποθέτηση, ακόμη και στις κατηγορίες έργων που τίθενται όρια στις περικοπές, τα όρια αυτά δεν θα πρέπει να αφορούν τεχνικούς περιορισμούς στις παρεμβάσεις που κάνει ο Διαχειριστής στο ηλεκτρικό σύστημα -συχνά σε πραγματικό χρόνο- για να αποσοβήσει τον κίνδυνο μπλακάουτ. Αντίθετα, τα εν λόγω πλαφόν θα πρέπει να αφορούν αποζημιώσεις, στην περίπτωση που ξεπεραστούν λόγω των περικοπών.
Αναδρομικός Μηχανισμός Αντιστάθμισης Περικοπών
Σε αυτό το πλαίσιο, υπογραμμίζεται ότι στο πολυνομοσχέδιο απουσιάζει οποιαδήποτε μνεία για μηχανισμό αποζημίωσης των περικοπών, στις εξουσιοδοτικές διατάξεις προς την Ομάδα Διοίκησης Έργου που έχει συστήσει το ΥΠΕΝ για την αντιμετώπιση των παρενεργειών που δημιουργεί η υψηλή διείσδυση ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα.
Παράλληλα, εκτός από το πλαίσιο αποζημιώσεων, ο Διαχειριστής σημειώνει ότι είναι κρίσιμο να έχει αναδρομική ισχύ ο Μηχανισμός Αντιστάθμισης Περικοπών. Υπενθυμίζεται ότι ο Μηχανισμός αυτός θα επιτρέψει έργα τα οποία δεν υφίστανται «ψαλίδι» να αποζημιώνουν για τις υπέρμετρες περικοπές τις μονάδες που δίνουν τη δυνατότητα απορρίψεων.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον Διαχειριστή, ο ΑΔΜΗΕ οφείλει να επιβάλλει τους αναγκαίους περιορισμούς για την ασφαλή λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος, ανεξαρτήτως ορίου. Για τον λόγο αυτό, ο ΑΔΜΗΕ δεν είναι υπόχρεος καταβολής οποιασδήποτε αποζημίωσης από ίδιους πόρους του, διότι οι περικοπές που επιβάλλει δεν αποσκοπούν στην κάλυψη δικών του αναγκών, αλλά στην ομαλή λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος και την αδιάλειπτη τροφοδοσία του κοινωνικού συνόλου με ηλεκτρική ενέργεια.
Παράταση προθεσμιών
Ένας σημαντικός λόγος για τις περικοπές είναι η συχνή υπερπροσφορά ενέργειας έναντι της ζήτησης, όπως προαναφέρθηκε. Μάλιστα, καθώς βρίσκονται στα σκαριά ακόμη περισσότερες μονάδες ΑΠΕ, η «ψαλίδα» αυτή αναμένεται να διευρυνθεί τα επόμενα χρόνια, με συνέπεια να αυξηθούν και οι απορρίψεις.
Όπως υπογραμμίζει ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ), τα έργα εν λειτουργία καθώς και με όρους σύνδεσης έχουν όχι μόνο ξεπεράσει τα όρια του ΕΣΕΚ για το 2030 αλλά και την ίδια τη ζήτηση ηλεκτρισμού τόσο στον πραγματικό χρόνο όσο και σε ετήσιο όγκο ελέγχου ακόμη και υπό συνθήκες τέλειας αποθήκευσης, αν μπορούσε θεωρητικά να υπάρξει. Συνεπώς, η παύση υποδοχής νέων αιτήσεων καθώς και έκδοσης όρων σύνδεσης αποτελεί αυτονόητη εξέλιξη για τους διαχειριστές.
Ο ΣΠΕΦ ζητά παράταση των προθεσμιών που θα μπουν οι «τίτλοι τέλους» στις διοικητικά οριζόμενες ταρίφες στα μικρά έργα ΑΠΕ. Το ίδιο αίτημα εκφράζει και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΠΟΣΠΗΕΦ).
Όχι στην απότομη λήξη του net-metering
Παράλληλα, συλλογικοί φορείς και ιδιώτες εκφράζουν την αντίθεσή τους στην αιφνίδια απόσυρση του ενεργειακού συμψηφισμού (net-metering) σε αρκετές κατηγορίες καταναλωτών – όπως τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο ΣΕΦ, η διαφωνία αφορά τον «ξαφνικό θάνατο» αυτού του θεσμικού εργαλείου, την ώρα μάλιστα που ακόμη δεν έχει προετοιμαστεί το διάδοχο μοντέλο αυτοπαραγωγής (net-billing).
Τέλος, αρκετοί Σύνδεσμοι εγκαταστατών ηλεκτρολόγων (μεταξύ άλλων των νομών Ροδόπης, Σερρών και Καβάλας) καταθέτουν αντιρρήσεις στην πρόβλεψη έκδοσης νέας Υπεύθυνης Δήλωσης Εγκαταστάτη κατά την αλλαγή χρήστη επαγγελματικής παροχής ρεύματος, όπου μεταξύ άλλων ο ηλεκτρολόγος θα βεβαιώνει και τη μη παραβίαση του «ρολογιού». Όπως επισημαίνουν, τα «ρολόγια» είναι σφραγισμένα, με συνέπεια ο ηλεκτρολόγος να μην έχει πρόσβαση ώστε να ελέγξει αν έχουν υποστεί κάποια παρέμβαση ή όχι.
