Περισσότερο από βέβαιη θεωρείται η πρώτη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ στη συνεδρίαση της Πέμπτης, σε μία απόφαση ορόσημο μετά από δύο περίπου χρόνια σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής και στην πρώτη επιτοκιακή μείωση από το 2019. Ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει σημαντικά τους τελευταίους μήνες και παραμένει σταθερά κάτω από το 3% εδώ και ένα εξάμηνο, δημιουργώντας το κατάλληλο έδαφος για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, παρότι «τσίμπησε» ελαφρώς το Μάιο.
Η προσμονή αυτή δημιούργησε ευφορία στις αγορές με άνοδο των ευρωπαϊκών μετοχών και περαιτέρω αποκλιμάκωση των ομολογιακών αποδόσεων και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Όλοι «κρέμονται» πλέον από τα χείλη της προέδρου της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, για τις δηλώσεις που θα κάνει σχετικά με τη μελλοντική πορεία της νομισματικής πολιτικής και κατά πόσο θα ξεκαθαρίσει κάτι παραπάνω για την επόμενη συνεδρίαση του Ιουλίου. Ιδιαίτερη βαρύτητα θα έχουν επίσης και οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ για την πορεία της οικονομίας και του πληθωρισμού, εν μέσω φημολογιών ότι ενδεχομένως να υπάρξει μία μικρή ανοδική αναθεώρηση, ενώ ενδιαφέρον θα έχει και οιαδήποτε αναφορά στο πρόγραμμα ποσοτικής σύσφιγξης.
Στη συνεδρίαση του Απριλίου, το ανακοινωθέν ανέφερε ότι η ΕΚΤ δεν θα επανεπενδύει τους τίτλους που λήγουν στο πλαίσιο του ΑΡΡ, ενώ στο δεύτερο εξάμηνο θα μειώσει το μέγεθος του χαρτοφυλακίου PEPP κατά 7,5 δισ. ευρώ μηνιαίως, τερματίζοντας τις επανεπενδύσεις στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος στο τέλος του 2024.
Το βασικό σενάριο της ΕΚΤ
Το βασικό σενάριο της ΕΚΤ είναι τρεις μειώσεις των επιτοκίων για φέτος, παρότι τον τελευταίο διάστημα οι αγορές είχαν περιορίσει τα στοιχήματά τους σε δύο μειώσεις, ενώ δεν αποκλείονται και οι τέσσερις μειώσεις. Όλοι οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ, με βάση πρόσφατες δηλώσεις τους, συμφωνούν ότι είναι πλέον κατάλληλες οι συνθήκες για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, απλώς υπάρχουν αποκλίσεις ως προς την ταχύτητα και το μέγεθος των επιτοκιακών μειώσεων.
Τα «γεράκια» προσπαθούν να βγάλουν από το πλάνο τη μείωση των επιτοκίων τον Ιούλιο, ενώ άλλοι, όπως ο Γάλλος κεντρικός τραπεζίτης Βιλερουά ντε Γκαλό, δεν θέλουν να κλείσουν την πόρτα σε αυτή την προοπτική. Ο Φίλιπ Λέιν, ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, έχει τονίσει ότι ο ρυθμός αύξησης των τιμών ακολουθεί καθοδική τάση, παρότι η επιστροφή στην κανονικότητα θα είναι ανώμαλη και σταδιακή, που σημαίνει ότι τα επιτόκια θα μειώνονται μόνο σε μικρά βήματα και πάντα ανάλογα με τα εκάστοτε στοιχεία. Ο Αυστριακός κεντρικός τραπεζίτης Χόλτσμαν, δηλωμένο «γεράκι», είχε πει ότι δεν υπάρχει βιασύνη για τις μειώσεις, χαρακτηρίζοντας τις δύο για φέτος αρκετές.
Την ίδια στιγμή, έρευνες της ίδιας της ΕΚΤ για τις πληθωριστικές προσδοκίες δείχνουν ότι παραμένουν υψηλές με τους κατοίκους της Ευρωζώνης να εκτιμούν ότι οι τιμές θα παραμείνουν πολύ πάνω από τον στόχο του 2%, καθώς δεν φαίνεται να έχουν πειστεί πλήρως από τις προβλέψεις της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό. Υπό αυτό το πρίσμα, παραμένουν ανοικτά τα δύο μεγάλα ερωτήματα: τι μέλλει γενέσθαι μετά τη συνεδρίαση του Ιουνίου και εάν έχει τελικά νικηθεί ο πληθωρισμός.
Οικονομολόγοι της Morgan Stanley σημειώνουν ότι η μείωση αυτή καθαυτή δεν είναι το σημαντικό νέο, αλλά το μήνυμα που θα στείλει η ΕΚΤ, καθώς ο πληθωρισμός κινείται σε επίπεδα υψηλότερου του αναμενομένου, η οικονομία ανακάμπτει και η αγορά εργασίας παραμένει σφιχτή. Ο Πολ Χολινγκσγουόρθ, επικεφαλής οικονομολόγος της BNP Paribas, λέει ότι η λεκτική του ανακοινωθέντος στην αυριανή συνεδρίαση θα είναι μία επανάληψη αυτής του Απριλίου και ότι η μεγάλη εικόνα ως προς τις προβλέψεις θα παραμείνει ίδια με αυτή του Μαρτίου, την τελευταία φορά που η ΕΚΤ δημοσιοποίησε τις εκτιμήσεις της. Υπό αυτή τη λογική, η Κριστίν Λαγκάρντ εκτιμάται ότι δεν θα δώσει κάποια καθοδήγηση για τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ επαναλαμβάνοντας το γνωστό δόγμα, ότι η κεντρική τράπεζα θα κινηθεί ανάλογα με τα στοιχεία.
Πληθωρισμός όπως στην Αμερική;
Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη αρχίζει να έχει ολοένα και περισσότερα κοινά στοιχεία με αυτόν στις ΗΠΑ, γεγονός που πυροδοτεί ανησυχίες ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αντίστοιχα εμπόδια στη μείωση των επιτοκίων. Παρότι υπάρχουν σαφείς διαφορές στις κινητήριες δυνάμεις της ανάπτυξης στις δύο πλευρές του Ατλαντικού - σημείο που ανησυχεί τους αξιωματούχους της ΕΚΤ - ορισμένοι οικονομολόγοι προειδοποιούν να μην υποτιμηθεί ο κίνδυνος πιο μόνιμων πληθωριστικών πιέσεων στην Ευρωζώνη.
Η μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης στην αυριανή συνεδρίαση δεν αποτελεί πλέον ερωτηματικό, ούτε και πρόβλημα, όπως σημειώνουν αναλυτές. Ο κίνδυνος είναι μήπως ένας επίμονος πληθωρισμός, όπως και στις ΗΠΑ, καταστήσει λιγότερο πιθανές τις επόμενες κινήσεις. Η Fed είναι πολύ πιθανόν πλέον να μην κάνει καμία επιτοκιακή μείωση φέτος, αφού οι αυξήσεις των τιμών έχουν ξεπεράσει τις προσδοκίες.
«Οι δυσκολίες της Αμερικής με τον επίμονα υψηλό πληθωρισμό φαίνεται να έρχονται και στην Ευρώπη, γι΄ αυτό και η ΕΚΤ πρέπει να παραμείνει επιφυλακτική», αναφέρει ο Κάρστεν Μπρζέσκι, αναλυτής της ΙΝG, σε δηλώσεις του στο Bloomberg. Ο πληθωρισμός Μαΐου στην Ευρωζώνη αποτέλεσε το τελευταίο προειδοποιητικό σήμα για την ΕΚΤ, καθώς επιταχύνθηκε στο 2,6% σε ετήσια βάση από 2,4%, ενώ ακόμη πιο ανησυχητικό για τους αξιωματούχους της ΕΚΤ είναι ο πληθωρισμός του κλάδου παροχής υπηρεσιών. Βέβαια αυτό δεν αποτελεί έκπληξη για τους διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης καθώς γνωρίζουν πολύ καλά ότι η επιστροφή στο στόχο του 2% δεν θα είναι ομαλή. Όμως, το μοτίβο στο οποίο κινείται πλέον ο πληθωρισμός θυμίζει το αντίστοιχο στις ΗΠΑ, με περίπου το ένα τρίτο των οικονομολόγων που συμμετείχαν στην τελευταία έρευνα του Bloomberg να υποστηρίζει ότι οι αυξήσεις των τιμών στην Αμερική καθοδηγούν και αυτές στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Όλοι συμφωνούν ότι οι βασικοί καταλύτες για την αρχική ανάφλεξη του πληθωρισμού ήταν οι ίδιοι και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού - τα τεράστια δημοσιονομικά μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της πανδημίας και εν συνεχεία της ενεργειακής κρίσης. Τώρα, οικονομολόγοι της Nomura επικαλούνται τα καλύτερα του αναμενομένου στοιχεία για το ΑΕΠ πρώτου τριμήνου της Ευρωζώνης και τις μεγαλύτερες απ' ό,τι είχε προβλεφθεί μισθολογικές αυξήσεις, με πολλές επιχειρήσεις να μετακυλίουν το υψηλότερο κόστος στους καταναλωτές.
Ο Κόνσταντιν Βέιτ, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της Pimco, περιγράφει τον πληθωρισμό ως «άκρως διασυνδεδεμένο» μεταξύ των οικονομιών. Αυτό σημαίνει ότι εάν οι ΗΠΑ καταλήξουν να έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα, είναι σίγουρο ότι αυτό ότι θα επηρεάσει έως κάποιο βαθμό και την Ευρωζώνη. Ήδη, το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, Ίζαμπελ Σνάμπελ, έχει κάνει λόγο για «παγκοσμιοποίηση» του πληθωρισμού, ενώ ο διοικητής της Μπούντεσμπανκ, Χοακίμ Νάγκελ, είχε δηλώσει τον Απρίλιο ότι οι επίμονα υψηλές τιμές καταναλωτή στις ΗΠΑ μας διδάσκουν ότι θα πρέπει να προσεγγίζουμε το θέμα του πληθωρισμού με σύνεση.
Από την άλλη πάλι, η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ και κάποιοι άλλοι αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν υποβαθμίσει τη σύνδεση ανάμεσα στις οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Η Λαγκάρντ είχε πει στη συνεδρίαση του Απριλίου ότι οι δύο οικονομίες είναι διαφορετικές και δεν μπορούμε να βγάζουμε συμπεράσματα βασιζόμενοι στην υπόθεση ότι οι δύο πληθωρισμοί είναι ίδιοι.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank Χόλγκερ Σκμίντινγκ, σημειώνει ότι η αιτία του πληθωρισμού στις ΗΠΑ δεν έχει επιλυθεί και ότι η αμερικανική ζήτηση εξακολουθεί να αυξάνεται σημαντικά, σε αντίθεση με την Ευρώπη όπου η οικονομία είναι εξασθενημένη. Η Κάταριν Νέις, επικεφαλής οικονομολόγος της PGIM Fixed Income, θεωρεί ότι η εικόνα του πληθωρισμού στην Ευρώπη είναι πιο ξεκάθαρη σε σχέση με τις ΗΠΑ. Το γεγονός όμως ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη φαίνεται να ακολουθεί τα χνάρια του πληθωρισμού στις ΗΠΑ δεν πρέπει να αγνοηθεί, υποστηρίζει ο Μπρζέσκι της ING.
Νέα ώθηση στο ράλι των ευρωπαϊκών μετοχών
Η αυριανή συνεδρίαση της ΕΚΤ ενδεχομένως να αποτελέσει τον καταλύτη που θα ωθήσει τις ευρωπαϊκές μετοχές σε νέα ύψη. Αυτό κάνει τους διαχειριστές ενεργητικού και τους στρατηγικούς αναλυτές να υποστηρίζουν ότι υπάρχουν περιθώρια για τον πανευρωπαϊκό χρηματιστηριακό δείκτη STOXX 600 να προχωρήσει σε νέο ράλι, ακόμη και εάν ο χρόνος μείωσης των επιτοκίων από την Fed παραμένει αβέβαιος.
«Σίγουρα, θα είναι ένα θετικό κίνητρο για τις μετοχές. Το κρίσιμο ωστόσο είναι οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό. Περιμένουμε ότι η ανάπτυξη θα ανακάμψει στην Ευρωζώνη τους επόμενους μήνες, συνεπώς αυτό θα είναι καλό για τις λεγόμενες κυκλικές μετοχές», σημειώνει στο Bloomberg η Λίλια Πέιταβιν, στρατηγική αναλύτρια της Goldman Sachs.
H ιστορία έχει δείξει ότι η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής ταιριάζει απόλυτα στις μετοχές. Από τη δεκαετία του 1980, οι ευρωπαϊκές μετοχές έχουν αυξηθεί 2% το μήνα που ακολούθησε τη μείωση των επιτοκίων από την Φέντεραλ Ριζέρβ, αύξηση σχεδόν διπλάσια από οιοδήποτε άλλο μήνα, σύμφωνα με ανάλυση της Goldman Sachs. Το ράλι σε ορίζοντα 12μήνου τείνει επίσης να είναι ισχυρότερο όταν οι μειώσεις των επιτοκίων συνοδεύονται από μία ισχυρή οικονομία.
Φυσικά, η άνοδος 8% φέτος αντανακλά ένα μέρος αυτής της αισιοδοξίας. Η Ευρωζώνη εξήλθε από την ύφεση, με τις τέσσερις κορυφαίες οικονομίες της να αναπτύσσονται με πιο ισχυρό ρυθμό απ' ό,τι αναμενόταν. Την ίδια στιγμή, οι αγορές έχουν προεξοφλήσει πλήρως, επί του παρόντος, δύο τουλάχιστον επιτοκιακές μειώσεις από την ΕΚΤ το 2024, χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζεται και η μεγάλη αβεβαιότητα που επικρατεί.
Στρατηγικοί αναλυτές της Citigroup δεν αποκλείουν τα επιτόκια να μειωθούν κοντά στο 2% - υψηλότερα βεβαίως από την προηγούμενη δεκαετία - επίπεδο που θα μπορούσε να ωθήσει τους επενδυτές να επιλέξουν Ευρώπη, εφόσον οι λεγόμενες κυκλικές μετοχές της περιοχής αναμένεται να υπεραποδώσουν έναντι των αμερικανικών.
Η ευφορία αναμένεται να γίνει περισσότερο αισθητή σε τομείς υπερχρεωμένους, όπως το real estate, που έχουν μείνει πίσω στο σημερινό κύκλο ανόδου. Στους κερδισμένους αναμένεται να είναι και οι αυτοκινητοβιομηχανίες, εν μέρει επειδή τα χαμηλότερα επιτόκια μπορεί να καταστήσουν την χρηματοδότηση αγοράς αυτοκινήτου πιο προσιτή. Από την άλλη, οι τράπεζες αναμένεται να χάσουν έδαφος, με στρατηγικούς αναλυτές της JPMorgan να εμφανίζονται επιφυλακτικοί για τον κλάδο, καθώς βλέπουν την περίοδο των υπερκερδών να φθάνει στο τέλος της.
