Σύγχυση στην αγορά έχουν προκαλέσει οι αντικρουόμενες εκτιμήσεις για το peak της ζήτησης και τις τιμές του Brent την επόμενη διετία. Παράγοντες της διεθνούς αγοράς συμφωνούν ότι η τιμή του πετρελαίου αναμένεται να ακολουθήσει την ίδια αστάθεια που κατέγραψε τους προηγούμενους μήνες επιβεβαιώνοντας για άλλη μία φορά την επίδραση διαφορετικών, συχνά αντικρουόμενων δυναμικών. Από την άλλη, διαφωνία υπάρχει στο εάν θα επικρατήσουν πτωτικές ή ανοδικές τάσεις αλλά και στο πότε η παγκόσμια ζήτηση θα φθάσει στο peak.
Μια νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) εκτιμά ότι είναι πιθανό να καταγραφεί υπερπροσφορά πετρελαίου μέχρι το τέλος της δεκαετίας, λόγω της αυξημένης παραγωγής και της μειωμένης ζήτησης καθώς οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις στρέφονται στα ηλεκτρικά οχήματα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Ο οργανισμός προβλέπει ότι η παγκόσμια ικανότητα εφοδιασμού πετρελαίου θα αυξηθεί σε περίπου 114 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως έως το 2030. Η προβλεπόμενη δυναμικότητα θα ξεπεράσει την αναμενόμενη ζήτηση κατά 8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό πλεόνασμα το οποίο έχει να παρατηρηθεί από τα lockdown της πανδημίας COVID-19 το 2020 .
Η αύξηση της προσφοράς πετρελαίου αποδίδεται εν μέρει στην στροφή προς τα ηλεκτρικά οχήματα, ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες χώρες. Ο IEA προβλέπει ότι οι παγκόσμιες πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων θα μπορούσαν να φτάσουν τα 40 εκατομμύρια έως το 2030, με σχεδόν τα μισά από το σύνολο των νέων αυτοκινήτων να είναι ηλεκτρικά.
Ενώ η πιθανότητα υπερπροσφοράς πετρελαίου θα μπορούσε να οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές, η έκθεση του IEA παρουσιάζει μια σειρά από πιθανά σενάρια τιμών για το 2030. Οι τιμές μπορεί να κυμαίνονται από πάνω από 90 δολάρια ανά βαρέλι έως κάτω από 60 δολάρια ανά βαρέλι, σε σύγκριση με την τρέχουσα τιμή διαπραγμάτευσης των περίπου 82 δολαρίων ανά βαρέλι. Φυσικά, μια τέτοια εκτίμηση προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση στην αγορά η οποία δοκιμάζεται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, την κρίση στην Μέση Ανατολή και τις αμφιλεγόμενες προοπτικές αύξησης της ζήτησης, κυρίως στην Κίνα.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η Citigroup σε πρόσφατη ανάλυση προβλέπει ότι η προσφορά θα ξεπεράσει κατά πολύ τη ζήτηση μέσα στο 2025, καθώς η παραγωγή θα αυξηθεί σημαντικά σε χώρες εκτός του καρτέλ, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Βραζιλία και η Γουιάνα, ενώ η κατανάλωση θα περιοριστεί. Υπό αυτό το πρίσμα θεωρεί πιθανή την πτώση του Brent στα 60 δολάρια το βαρέλι ή ακόμη και κάτω κι από τα 50 δολάρια το βαρέλι μέχρι τα τέλη του 2025.
Από την άλλη πλευρά, ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι συγκεκριμένοι παράγοντες μπορούν να ανατρέψουν αυτή την προοπτική. Μια βραδύτερη από την αναμενόμενη υιοθέτηση ηλεκτρικών οχημάτων και η δυσκολία ανταπόκρισης στο υψηλό κόστος αυτής της μετάβασης θα μπορούσε να επιβραδύνει τον «απογαλακτισμό» από το πετρέλαιο.
Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, ο ΟΠΕΚ+ εξακολουθεί να έχει αντίθετη άποψη από τον ΙΕΑ. Οι προβλέψεις του ΟΠΕΚ για τη μελλοντική ζήτηση έρχονται σε πλήρη αντίθεση με εκείνες του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, μέλη του οποίου είναι κυρίως οι ανεπτυγμένες οικονομίες στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη και τη Βορειοανατολική Ασία.
Ο επικεφαλής του ΟΠΕΚ δήλωσε ότι ο κόσμος θα χρειαστεί να επενδύσει σε ορυκτά καύσιμα για δεκαετίες για να αποτρέψει την έλλειψη ενέργειας, απορρίπτοντας έτσι τις προβλέψεις ότι η ζήτηση πετρελαίου θα κορυφωθεί σύντομα.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΠΕΚ Haitham Al Ghais είπε ότι η ζήτηση πετρελαίου θα αυξηθεί κατά 25 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα στον αναπτυσσόμενο κόσμο έως το 2045, με την Κίνα και την Ινδία μόνο να συνεισφέρουν 10 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, καθώς δισεκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες όπως η ηλεκτρική ενέργεια, το μαγείρεμα και οι μεταφορές.
Ο επικεφαλής του ΟΠΕΚ ζήτησε να συνεχιστούν οι επενδύσεις στη βιομηχανία πετρελαίου, σήμερα, αύριο και πολλές δεκαετίες στο μέλλον, «δεδομένου ότι τα προϊόντα που προέρχονται από το αργό πετρέλαιο είναι απαραίτητα για την καθημερινή μας ζωή», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
Τι συμβαίνει στην ελληνική αγορά
Οι τιμές καυσίμων στην ελληνική αγορά έχουν καταγράψει πτώση τις τελευταίες εβδομάδες, μία τάση η οποία συνεχίζεται αυτές τις ημέρες. Η μέση πανελλαδική τιμή της απλής αμόλυβδης διαμορφώνεται στα 1,873 ευρώ το λίτρο από 1,885 μία εβδομάδα νωρίτερα και του πετρελαίου κίνησης στα 1,610 ευρώ το λίτρο από 1,616. Ωστόσο, παράγοντες της ελληνικής αγοράς προειδοποιούν ότι οι τιμές θα καταγράψουν μικρές διακυμάνσεις ανάλογες με αυτές που βιώνουμε το τελευταίο τρίμηνο καθώς το Brent παρουσιάζει σημαντική αστάθεια, ο γεωπολιτικός κίνδυνος παραμένει ενώ αμφίβολη είναι η πορεία της ζήτησης.
