Τελεσίγραφο στην κυπριακή πλευρά, για την άρση της τεράστιας ρυθμιστικής αβεβαιότητας που δημιουργεί για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου Great Sea Interconnector (GSI) η πρόσφατη απόφαση της κυπριακής Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕΚ), απηύθυναν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που συμμετείχαν σε χθεσινή τηλεδιάσκεψη για το θέμα. Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, οι εκπρόσωποι της Κομισιόν επισήμαναν πως είναι απόλυτη αναγκαιότητα να διευθετηθούν άμεσα τα ρυθμιστικά «αγκάθια» που δημιουργούν επενδυτική αβεβαιότητα για την υλοποίηση του έργου.
Ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» είναι η πρόσφατη απόφαση της ΡΑΕΚ, η οποία θα πρέπει να αλλάξει. Σε αντίθετη περίπτωση, όπως με βάση τις ίδιες πληροφορίες σημείωσαν τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα χαθεί η κοινοτική χρηματοδότηση για το έργο. Υπενθυμίζεται ότι η Ε.Ε. έχει εγκρίνει επιδότηση-μαμούθ για τη διασύνδεση, ύψους 657 εκατ. ευρώ. Το έργο έχει προϋπολογισμό 1,94 εκατ. ευρώ περίπου.
Η απόφαση της ΡΑΕΚ αφορά τη μεθοδολογία επιτρεπόμενου εσόδου για τη διασύνδεση, με την οποία η κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή απορρίπτει την ανάκτηση εσόδου από τον ΑΔΜΗΕ (φορέα υλοποίησης) κατά την κατασκευαστική περίοδο. Υπενθυμίζεται ότι το κόστος του έργου επιμερίζεται κατά 63% στην Κύπρο και 37% στην Ελλάδα. Όπως είχε γράψει το Insider.gr, η χθεσινή τηλεδιάσκεψη πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Κομισιόν, η οποία είχε ήδη εκφράσει στην κυπριακή πλευρά την έντονη ενόχλησή της για αυτή την αρνητική εξέλιξη.
Εκτός από τους εκπροσώπους των Βρυξελλών και τα στελέχη του ΑΔΜΗΕ, στην τηλεδιάσκεψη έλαβαν μέρος υπηρεσιακά στελέχη των υπουργείων Ενέργειας των δύο χωρών και των δύο Ρυθμιστικών Αρχών, καθώς και εκπρόσωποι της γαλλικής Nexans η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή του καλωδίου.
Νέα τηλεδιάσκεψη στα σκαριά
Οι επαφές για τη διασύνδεση θα συνεχιστούν σε πολιτικό επίπεδο, καθώς η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ θα βρεθεί αύριο, Πέμπτη, στη Λευκωσία, προκείμενου να παρουσιάσει στο κυπριακό υπουργείο Ενέργειας το πλήρες κείμενο της επικαιροποιημένης μελέτης κόστους-οφέλους για το έργο.
Υπενθυμίζεται ότι η μελέτη έδειξε εξοικονόμηση τουλάχιστον 30% στους λογαριασμούς ρεύματος των Κυπρίων καταναλωτών από το 2030, με την έναρξη λειτουργίας του GSI. Σύμφωνα με τις δηλώσεις της κυπριακής κυβέρνησης, από την αξιολόγησής της θα κριθεί εάν θα εισέλθει η Κύπρος με 100 εκατ. ευρώ στη μετοχική σύνθεση της θυγατρικής του ΑΔΜΗΕ που έχει αναλάβει φορέας υλοποίησης του έργου.
Όσον αφορά την απόφαση της ΡΑΕΚ, ο ΑΔΜΗΕ έχει υποβάλει ήδη αίτηση αναθεώρησής της. Μάλιστα, όπως δήλωσε χθες ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας της Κύπρου ο Πρόεδρος της ΡΑΕΚ, Ανδρέας Πουλλικκάς, ο Διαχειριστής έχει κληθεί από την κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή την επόμενη Δευτέρα, 15 Ιουλίου, σε σχέση με τα νέα στοιχεία στη βάση των οποίων έχει ζητήσει αναθεώρηση.
Ενδεικτικό των πιέσεων που ασκεί η Κομισιόν στην κυπριακή πλευρά είναι ότι οι Βρυξέλλες ζήτησαν να πραγματοποιηθεί νέα τηλεδιάσκεψη για το θέμα. Μάλιστα, η Κομισιόν θέλει η καινούρια τηλεδιάσκεψη να διεξαχθεί την Τρίτη, 16 Ιουλίου, δηλαδή μόλις ένα 24ωρο αφότου ο ΑΔΜΗΕ δώσει το «παρών» στη ΡΑΕΚ.
Ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, είχε επιβεβαιώσει την έντονη αντίδραση των Βρυξελλών για την απόφαση της ΡΑΕΚ, με το στέλεχος της κυπριακής κυβέρνησης να αφήνει να εννοηθεί πως οι Βρυξέλλες «βάζουν στο τραπέζι» την ακύρωση της χρηματοδότησης. Μάλιστα για το σενάριο που η Κομισιόν αποσύρει τα κεφάλαιά της, «το έργο δεν θα υπάρχει», είχε σημειώσει χαρακτηριστικά.
Τέλος χρόνου στις 15 Αυγούστου
Σε δήλωσή του στο ΚΥΠΕ, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Διαχειριστή, Μάνος Μανουσάκης, είχε αναφέρει πως η απόφαση της ΡΑΕΚ καθιστά το έργο μη βιώσιμο, δημιουργώντας αρνητική παρούσα αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ. Όπως συμπλήρωσε, ο ΑΔΜΗΕ έχει την οικονομική ευρωστία να κατασκευάσει τη διασύνδεση, αλλά υπό τα δεδομένα που δημιουργεί αυτή η ρυθμιστική απόφαση κανένας επενδυτής δεν θα γινόταν μέτοχος.
Σε αυτό το πλαίσιο, είχε επισημάνει ότι αν η απόφαση δεν αλλάξει τις αμέσως επόμενες ημέρες, το έργο θα σταματήσει. Για να προχωρήσει η κατασκευή του καλωδίου, θα πρέπει ο ΑΔΜΗΕ μέχρι τις 31 Αυγούστου να στείλει το Full Notice to Proceed στη Nexans. Για να συμβεί αυτό, είναι απαραίτητο το ρυθμιστικό πλαίσιο να «κλειδώσει» στο σύνολό του, σε Ελλάδα και Κύπρο, το αργότερο μέχρι τις 15 Αυγούστου.
Αξίζει να σημειωθεί πως αν δεν τηρηθούν οι παραπάνω προθεσμίες, τότε ουσιαστικά το έργο «παγώνει» για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Κι αυτό γιατί καθώς υπάρχουν πολλές παραγγελίες για καλώδια διασυνδέσεων, τα διαθέσιμα slot των κατασκευαστών είναι δεσμευμένα σε μεγάλο βάθος χρόνου.
Πιέσεις και από Ισραήλ
Ανεξάρτητα όμως από την κατασκευαστική παράμετρο, η διασύνδεση εκ των πραγμάτων θα ανασταλεί όσο το ρυθμιστικό πλαίσιο δημιουργεί τεράστια επενδυτική αβεβαιότητα. Κάτι που σημαίνει ότι, όπως είναι αυτή τη στιγμή τα δεδομένα, ο Έλληνας Διαχειριστής δεν μπορεί να αναλάβει ένα ρίσκο ύψους 1,4 δισ. ευρώ περίπου. Ρίσκο το οποίο συνδέεται και με τη γεωπολιτική αβεβαιότητα για τυχόν εμπόδια στην υλοποίησή του.
Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι η απόφαση της ΡΑΕΚ κινείται στον αντίποδα του πλαισίου που ενέκρινε η ΡΑΑΕΥ, για το 37% του κόστους του έργου που θα αποσβεστεί από τους Έλληνες καταναλωτές. Στη μεθοδολογία επιτρεπόμενου εσόδου, που ενέκρινε η ΡΑΑΕΥ μόλις πριν λίγες ημέρες, αναγνωρίζεται η ανάγκη καταβολής του εσόδου από την έναρξη της κατασκευαστικής περιόδου. Επίσης, αναγνωρίζει την ανάγκη καταβολής του εσόδου από την έναρξη της κατασκευαστικής περιόδου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χθεσινή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας της Κύπρου, ο κ. Παπαναστασίου σημείωσε πως το Ισραήλ έχει έντονα τοποθετηθεί πρόσφατα στο πλαίσιο τηλεδιάσκεψης και μιας άλλης συνάντησης, με φυσική παρουσία στην Κύπρο, ότι θα ήθελε να διασυνδεθεί με την Κύπρο το συντομότερο. Καταλαβαίνουμε το γιατί, είπε, είναι θέμα ασφάλειας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας κάτω από τις συνθήκες στις οποίες βρίσκεται και πιθανόν οι συνθήκες αυτές να επιβάλλουν πιο άμεση διευθέτηση του ζητήματος διασύνδεσης με την Κύπρο. Υπενθυμίζεται ότι το πρότζεκτ προβλέπει σε δεύτερη φάση την κατασκευή της διασύνδεσης Κύπρου – Ισραήλ.
