Σχέδιο δύο πυλώνων μελετά η κυβέρνηση ως απάντηση στην πρόσφατη αλματώδη άνοδο των χονδρεμπορικών τιμών ρεύματος, οι οποίες αν επιμείνουν κινδυνεύουν να «βάλουν φωτιά» στους λογαριασμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Το πρώτο σκέλος, όπως έγραψε χθες το Insider.gr, αφορά την εκ νέου επιβολή έκτακτης φορολόγησης των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, για το τρίμηνο Ιούλιος – Σεπτέμβριος.
Ο δεύτερος πυλώνας, σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, αφορά την αξιοποίηση των ποσών που θα ανακτηθούν για τη χορήγηση επιδοτήσεων στους καταναλωτές. Όπως είναι φυσικό, η περίοδος χορήγησης θα καλύψει ένα τρίμηνο -όσο δηλαδή και η έκτακτη εισφορά- με δεδομένο εξάλλου ότι από το φθινόπωρο αναμένεται σημαντική αποκλιμάκωση των χονδρεμπορικών τιμών. Επίσης, το γεγονός ότι τα κεφάλαια θα προέλθουν από τις εταιρείες παραγωγής σημαίνει πως η οικονομική ενίσχυση θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερη.
Το σχέδιο πρόκειται να τεθεί επί τάπητος σήμερα στο Μαξίμου, σε έκτακτη σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Όπως ανακοινώθηκε χθες, στη σύσκεψη θα δώσει το «παρών» η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με αντικείμενο τις αποκλίσεις στις τιμές χονδρικής του ρεύματος.
Έγκριση της Κομισιόν
Προς το παρόν δεν έχει γίνει γνωστό το σχήμα που μελετάται για την εφαρμογή των επιδοτήσεων, η οποία όπως προαναφέρθηκε θα προκριθεί (όπως και η έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς) στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι τα «σήματα» της αγοράς δείχνουν παράταση των υψηλών χονδρεμπορικών τιμών. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι ενισχύσεις θα αφορούν προϊόντα με κυμαινόμενες χρεώσεις.
Επίσης, προϋπόθεση για να τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο της κυβέρνησης είναι να πάρει το «πράσινο φως» από την Κομισιόν. Σε αυτό το πλαίσιο, στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να ζητήσει την εσπευσμένη έγκρισή του από τις Βρυξέλλες.
Όσον αφορά την έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως έγραψε χθες το insider.gr, η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι μεγάλες αυξομειώσεις που παρατηρούνται μέσα στο ίδιο 24ωρο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, δημιουργούν συνθήκες για «ουρανοκατέβατα κέρδη» για τις εταιρείες.
Πέρα από τις υψηλές μέσες τιμές για όλο το 24ωρο, που για παράδειγμα σήμερα διαμορφώνεται στα 191,13 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, ένα ακόμη χαρακτηριστικό της μίνι ενεργειακής κρίσης, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι τα πολύ μεγάλα σκαμπανεβάσματα της αγοράς κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είναι ενδεικτικό ότι σήμερα το μεσημέρι, η ωριαία Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς διαμορφώνεται στα 60,05 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, για να εκτιναχθεί το απόγευμα στα 600 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Υπενθυμίζεται ότι έκτακτη εισφορά στις εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είχε επιβληθεί για πρώτη φορά κατά την ενεργειακή κρίση και πιο συγκεκριμένα για την περίοδο Οκτωβρίου 2021- Ιουνίου 2022. Το συνολικό ποσό που είχε ανακτηθεί τότε ήταν 373,55 εκατ. ευρώ. Μία άλλη φόρμουλα που εξετάζεται είναι η έκτακτη εισφορά να πάρει τη μορφή πλαφόν στη μέγιστη αποζημίωση των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (με διαφορετικό «ταβάνι» ανά τεχνολογία), ώστε να ανακτώνται τα έσοδα που ξεπερνούν αυτά τα όρια.
Ανατιμήσεις έως 60% στα πράσινα τιμολόγια
Αξίζει να σημειωθεί πως οι «υψηλές πτήσεις» που διαγράφει η χονδρεμπορική αγορά, το τελευταίο χρονικό διάστημα, έχει ως συνέπεια ο Ιούλιος να διαμορφώνεται προοδευτικά σε όλο και μεγαλύτερα επίπεδα, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Έτσι, ο μήνας «τρέχει» πλέον με αύξηση 33%, συγκριτικά με τον Ιούνιο (στα 131,46 ευρώ ανά Μεγαβατώρα), όταν μέχρι και το Σαββατοκύριακο η άνοδος διαμορφωνόταν στο 24%.
Η συνέπεια είναι να προδιαγράφονται σημαντικές αυξήσεις στα τιμολόγια με κυμαινόμενες χρεώσεις (κίτρινα και πράσινα). Ενδεικτικά, μία μηνιαία τιμή 131,46 ευρώ ανά Μεγαβατώρα θα μεταφραζόταν σε αύξηση κατά 33% σε σχέση με τον Ιούνιο και σε ανατιμήσεις της τάξης του 48% των πράσινων τιμολογίων, για τον επόμενο μήνα.
Ακόμη χειρότερα, προμηθευτές εκτιμούν ότι ο Ιούλιος μπορεί να «κλείσει» τελικά ακόμη υψηλότερα, στα 140 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Μία πρόβλεψη που, αν επιβεβαιωνόταν, θα σήμαινε πως οι χρεώσεις των ειδικών προϊόντων μπορεί να αυξάνονταν έως 60% τον επόμενο μήνα, σε σχέση με τον Ιούλιο.
Υπενθυμίζεται ότι, πέρα από τις συνθήκες που κάθε καλοκαίρι δημιουργούν ανατιμητικές τάσεις (αυξημένη ζήτηση), ιδιαίτερα επιβαρυντικός παράγοντας στη δεδομένη συγκυρία είναι η μειωμένη μεταφορική ικανότητα σε μία σειρά ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην κεντρική και νότια Ευρώπη (Σερβία-Ουγγαρία και Βουλγαρία-Ρουμανία), σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση των αντίστοιχων αγορών, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Έτσι, σήμερα η ελληνική αγορά διαμορφώνονται στα 176,33 €/MWh, η βουλγαρική στα 176,51 €/MWh, η ρουμανική στα 213,17 €/MWh και η ουγγρική στα 204,77 €/MWh.
