Με το ενδεχόμενο για «πάγωμα» της κατασκευής από σήμερα Δευτέρα (2 Σεπτεμβρίου) να επικρεμέται πάνω από την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις σε πολιτικό και ρυθμιστικό επίπεδο ανάμεσα στις δύο χώρες, με σκοπό έστω και την τελευταία στιγμή να βρεθεί κοινός τόπος που θα απέτρεπε την επ΄ αόριστον αναστολή του έργου.
Όπως έχει γράψει το insider.gr, η γαλλική Nexans, που παράγει το καλώδιο, έχει ενημερώσει τον ΑΔΜΗΕ (φορέα υλοποίησης του Great Sea Interconnector) ότι από σήμερα, 2 Σεπτεμβρίου, πρόκειται να ανασταλεί επ΄ αόριστον η παραγωγή του, αν δεν υπάρξουν τουλάχιστον επίσημες διαβεβαιώσεις πως θα αρθούν τα ρυθμιστικά εμπόδια που έχουν ανακύψει στην Κύπρο και τα οποία καθιστούν οικονομικά μη βιώσιμο το έργο.
Έτσι οι διαπραγματεύσεις -που συνεχίστηκαν αμείωτες μέσα στο Σαββατοκύριακο με «ανοικτούς διαύλους και με την Κομισιόν- βρίσκονται σε εξέλιξη μέχρι αυτή τη στιγμή, με στόχο να υπάρξει κυριολεκτικά στο παραπέντε μία συμφωνία που θα αποτρέψει τον κίνδυνο να τεθεί εκτός τροχιάς η διασύνδεση. Όπως πάντως σημειώνουν πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων, ακόμη και αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να κριθεί η έκβασή τους.
Πού αναζητείται «λευκός καπνός»
Όπως είναι γνωστό, εμπόδιο για την ομαλή δρομολόγηση της διασύνδεσης αποτελεί η υφιστάμενη απόφαση της ΡΑΕΚ για τη μεθοδολογία εσόδου, καθώς περιλαμβάνει δύο «αγκάθια» που αν δεν επιλυθούν θα οδηγήσουν σε πάγωμα της διασύνδεσης. Το πρώτο αρνητικό δεδομένο είναι ότι δεν προβλέπεται ανάκτηση του κόστους κατά την κατασκευαστική περίοδο (ξεκινώντας από τις αρχές του 2025). Επίσης, η απόφαση του Κύπριου Ρυθμιστή δεν εξαλείφει το γεωπολιτικό ρίσκο εμφάνισης εμποδίων στην υλοποίηση της διασύνδεσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, οι εν εξελίξει διαβουλεύσεις επικεντρώνονται στο πρώτο «αγκάθι», καθώς έχει άμεση αρνητική επίπτωση στο πρότζεκτ. Κι αυτό γιατί η μη ανάκτηση εσόδου κατά την κατασκευαστική περίοδο δημιουργεί αρνητική παρούσα αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ για τη διασύνδεση.
Όπως επισημαίνουν ευρωπαϊκές πηγές, για το συγκεκριμένο ζήτημα υπάρχει πλέον επί της αρχής σύγκλιση Ελλάδας - Κύπρου, κάτι που σημαίνει ότι αναγνωρίζεται πλέον από όλες τις πλευρές αυτό που υποστήριζε εξαρχής ο ΑΔΜΗΕ, ότι το έργο είναι μη βιώσιμο οικονομικά, αν δεν υπάρχει ανάκτηση εσόδου και στις δύο χώρες, ήδη από την κατασκευαστική περίοδο. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το θετικό αυτό πρώτο βήμα οφείλεται στην άψογη συνεργασία του ΥΠΕΝ με τον ΑΔΜΗΕ, με δεδομένο ότι την πολιτική ευθύνη της διαπραγμάτευσης έχει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τον Διαχειριστή να συνδράμει εποικοδομητικά στο τεχνικό σκέλος των διαπραγματεύσεων.
Πλέον, αυτό που συζητείται είναι οι συγκεκριμένες παράμετροι με τις οποίες θα υπάρξει εμπροσθοβαρή ανάκτηση εσόδου και στην Κύπρο. Αν κλειδώσει -έστω και στο παραπέντε- μία κοινά αποδεκτή λύση για το θέμα, τότε θα αποφευχθεί το άμεσο «πάγωμα» του πρότζεκτ, ώστε σε δεύτερη φάση να ανοίξει ένας νέος κύκλος διαβουλεύσεων για την εκκρεμότητα αναφορικά με το γεωπολιτικό ρίσκο. Διαβουλεύσεις που θα γίνουν σε καθαρά πολιτικό επίπεδο, με δεδομένο ότι το θέμα αυτό είναι καθαρά πολιτικό.
Στις καλένδες η ολοκλήρωση
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι η λύση που συζητείται συγκεντρώνει πιθανότητες να οδηγήσει σε «λευκό καπνό» μέσα στην ημέρα. Όπως ξεκαθαρίζουν, η λύση αυτή δεν έχει καμία σχέση με τον μηχανισμό για οικονομική ενίσχυση του έργου από την Κομισιόν, για τον οποίο έγραψε το Σάββατο το ΚΥΠΕ.
Ο εν λόγω μηχανισμός απορρίφθηκε ήδη την ίδια ημέρα από την Κομισιόν. Επομένως, ήδη από την Κυριακή βρίσκεται στα σκαριά μία νέα λύση, στη βάση της οποίας αναζητείται να βρεθεί άρση στο αδιέξοδο που έχει προκύψει. Μάλιστα, αν μπορέσει από σήμερα να αποκλειστεί διαφωνία στην «αρχιτεκτονική» της νέας πρότασης, τότε είναι πιθανό το τελεσίγραφο της Nexans να παραταθεί κατά μία εβδομάδα (δηλαδή μέχρι τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου) ώστε να συνδιαμορφωθούν οι επιμέρους παράμετροί της.
Αντίθετα, στην περίπτωση που και η σημερινή ημέρα αποδειχθεί άκαρπη, τότε η γαλλική εταιρεία θα «απελευθερώσει» το slot που έχει δεσμεύσει για την παραγωγή του καλωδίου, ώστε να εξυπηρετήσει κάποια άλλη παραγγελία. Με την τεράστια ζήτηση που υπάρχει διεθνώς για ηλεκτρικές διασυνδέσεις, αυτό σημαίνει ότι κυριολεκτικά «θα βρεθεί στον αέρα» το πρότζεκτ, τόσο ως προς τον χρόνο ολοκλήρωσης, όσο και ως προς το κόστος.
