Συμφωνία για την άρση των ρυθμιστικών αβεβαιοτήτων αναφορικά με την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, προέκυψε αργά το βράδυ, έπειτα από τις πολυήμερες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις κυβερνήσεις των δύο χωρών, τις δύο ρυθμιστικές αρχές, την Κομισιόν και τον ΑΔΜΗΕ. Τα σημεία της συμφωνίας ουσιαστικά δείχνουν ότι έγινε αποδεκτή από την κυπριακή κυβέρνηση η θέση του Έλληνα Διαχειριστή (και φορέα υλοποίησης του έργου) ότι χωρίς την ανάκτηση εσόδου κατά την κατασκευαστική περίοδο και στις δύο χώρες, το έργο καθίσταται μη βιώσιμο και επομένως δεν μπορεί να υλοποιηθεί.
Επίσης, η αίσια έκβαση των διαπραγματεύσεων αποτελεί απότοκο της άψογης συνεργασίας του ΑΔΜΗΕ με το ΥΠΕΝ. Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι για την άρση των ρυθμιστικών αβεβαιοτήτων θα πρέπει να λάβει δύο αποφάσεις η κυπριακή ρυθμιστική αρχή (ΡΑΕΚ), όπως και μία απόφαση η ελληνική ρυθμιστική αρχή (ΡΑΑΕΥ), μέχρι την Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου. Για να «ενεργοποιηθεί» η συγκεκριμένη προθεσμία, ο ΑΔΜΗΕ απέστειλε επιστολή στη γαλλική Nexans, κατασκευάστρια του καλωδίου, για αναστολή του «παγώματος» του έργου έως τη συγκεκριμένη ημερομηνία.
Υπενθυμίζεται ότι κανονικά το τελεσίγραφο της γαλλικής εταιρείας έληγε σήμερα το βράδυ. Στην περίπτωση που οι τρεις αποφάσεις όντως εκδοθούν μέχρι την Παρασκευή, τότε θα υπάρξει πλήρης άρση του ενδεχομένου να «παγώσει» το Great Sea Interconnector.
Ακόμη περισσότερο, η οριστικοποίηση των τριών αποφάσεων θα αποτελέσει σημείο καμπής για το πρότζεκτ, καθώς θα το καταστήσει βιώσιμο και θα ανοίξει τον δρόμο για «είσοδο» επενδυτών, ενώ θα «ξεκλειδώσει» την υπογραφή χρηματοδοτικών συμβάσεων.
125 εκατ. από την Κύπρο κατά την κατασκευαστική περίοδο
Με την πρώτη απόφαση που θα πρέπει να λάβει η ΡΑΕΚ, θα ανάψει το «πράσινο φως» για την ανάκτηση εσόδου από την Κύπρο κατά την κατασκευαστική περίοδο. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυπριακή κυβέρνηση θα χρηματοδοτήσει τη διασύνδεση με 25 εκατ. ευρώ το χρόνο από το 2025 μέχρι και τη λειτουργία του έργου το 2030, δηλαδή συνολικά με 125 εκατ. ευρώ.
Τα ποσά αυτά θα προέλθουν από τα έσοδα από τις δημοπρασίες δικαιωμάτων CO2, ωστόσο εμμέσως θα ανακτώνται από τους Κύπριους καταναλωτές. Επίσης, οι υπόλοιπες τυχόν δαπάνες του ΑΔΜΗΕ κατά την κατασκευή του πρότζεκτ, οι οποίες θα υπερβούν τα 125 εκατ. θα ανακτηθούν μέσω κεφαλαιοποίησης μετά την έναρξη λειτουργίας της διασύνδεσης, και πάλι από τους Κύπριους καταναλωτές.
Η δεύτερη απόφαση αφορά τον καθορισμό του WACC (μεσοσταθμικού κόστους κεφαλαίου) στην Κύπρο. Με βάση τις ίδιες πληροφορίες, αυτό θα καθοριστεί τουλάχιστον στο 8,3% για τα πρώτα 17 έτη. Όσον αφορά την απόφαση που θα πρέπει να λάβει η ΡΑΑΕΥ, αυτή αφορά το WACC στην Ελλάδα. Αυτό θα καθοριστεί στο 9%.
Μπλόκο προς ώρας σε τουρκική διασύνδεση με το ψευδοκράτος
Υπενθυμίζεται ότι έτερο «αγκάθι» στο κυπριακό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη διασύνδεση αποτελεί η διασφάλιση του ΑΔΜΗΕ έναντι του γεωπολιτικού ρίσκου, δηλαδή η ανάκτηση των δαπανών που θα έχει υλοποιήσει έως τότε ο φορέας υλοποίησης, στην περίπτωση που η κατασκευή καθυστερήσει επί μακρόν ή διακοπεί λόγω εξωγενών παραγόντων (βλ. παρέμβαση της Τουρκίας).
Όπως είναι γνωστό, το ελληνικό ρυθμιστικό πλαίσιο θωρακίζει τον ΑΔΜΗΕ έναντι ενός τέτοιου ενδεχομένου. Όπως έχει γράψει το Insider.gr, όσον αφορά το σχετικό ρυθμιστικό «κενό» που υπάρχει στην Κύπρο, οι διαβουλεύσεις για την επίλυσή του θα γίνουν σε δεύτερο χρόνο και σε καθαρά πολιτικό επίπεδο, με δεδομένο ότι το θέμα αυτό είναι αμιγώς πολιτικό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το «φως» στην άρση των ρυθμιστικών εμποδίων έρχεται σε μία συγκυρία όπου η τουρκική κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει σε εφαρμογή σχέδιο για την ηλεκτρική διασύνδεση των κατεχόμενων με την Τουρκία. Όπως είναι φυσικό, μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε ντε φάκτο και σε ενεργειακή διχοτόμηση του νησιού.
Ο ΑΔΜΗΕ σε συνεργασία με τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου (ΔΣΜΚ) μπλόκαραν πρόσφατα το τουρκικό σχέδιο μέσω του ENTSO-E (Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς). Στην περίπτωση ωστόσο που το Great Sea Interconnector ναυαγήσει, θεωρείται δεδομένο ότι η Τουρκία θα επανέλθει.
