Η σημασία του Κάθετου Διαδρόμου, για τη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο, ήταν ένα από τα βασικά μηνύματα της χθεσινής πρώτης ημέρας του workshop που διοργανώνει η Ε.Ε. στην Αθήνα. Όπως είχε γράψει το Insider.gr, η διήμερη συνάντηση πραγματοποιείται ενόψει του επόμενου «γύρου» των κοινών ευρωπαϊκών προμηθειών καυσίμου (μέσω της πλατφόρμας Aggregate EU) από τα κράτη μέλη της ΕΕ και της Ενεργειακής Κοινότητας.
Όσον αφορά το Vertical Corridor, ενδεικτικές ήταν οι αναφορές του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών για τους Ενεργειακούς Πόρους, Τζέφρι Πάιατ, κατή τη χθεσινή ομιλία του στο workshop. Σύμφωνα με τον κ. Πάιατ, ΕΕ και ΗΠΑ εργάζονται στενά με σκοπό την απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, στόχο στον οποίο μπορεί να συμβάλει καταλυτικά ο Κάθετος Διάδρομος.
Ρωσικό dumping στις τιμές αέριου
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Πάιατ ανέφερε επίσης ότι η Μόσχα προσπαθεί να βάλει ανάχωμα στην υλοποίηση του πρότζεκτ, «πλημμυρίζοντας» τις ευρωπαϊκές αγορές με φθηνό ρωσικό καύσιμο. Επομένως, όσο η Μόσχα κάνει dumping στις τιμές, υπονομεύει την προοπτική υλοποίησης των απαραίτητων έργων.
Τη σημασία του πρότζεκτ για τη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας εξήρε και ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της πλατφόρμας Aggregate EU της Επιτροπής, Μάθιου Μπάλντουιν. Το κοινοτικό στέλεχος ενέταξε το πρότζεκτ στις υποδομές υψηλού ενδιαφέροντος το έργο για τις οποίες θα αναζητηθεί ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Υπενθυμίζεται ότι στόχος του Κάθετου Διαδρόμου είναι η απρόσκοπτη μεταφορά αερίου από τον Νότο προς τον Βορρά, με σημείο αφετηρίας την Ελλάδα και κατάληξη μέχρι την Ουκρανία (για τον ανατολικό κλάδο του «Διαδρόμου») και τη Σλοβακία (για τον δυτικό κλάδο). Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, χρειάζεται η αναβάθμιση των συστημάτων μεταφοράς των εμπλεκόμενων χωρών, ώστε να μπορούν να διακινηθούν 10 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) αερίου τον χρόνο, από την Ελλάδα μέχρι την Ουκρανία. Το κόστος των αναβαθμίσεων εκτιμάται σε 500 εκατ. ευρώ, ενώ αυτή τη στιγμή η μεταφορική ικανότητα περιορίζεται στα 2 bcm.
Πραγματικότητα τα πρώτα συμβόλαια
Εκτός από τους υψηλόβαθμους εκπροσώπους της Ευρ. Επιτροπής, στη συνάντηση εργασίας δίνουν επίσης το «παρών» υπουργοί από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Ουκρανία, καθώς και εκπρόσωποι θεσμικών φορέων, Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου και κορυφαίων εταιρειών στον τομέα του LNG και των σχετικών υποδομών από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Χθες, εναρκτήριους χαιρετισμούς απεύθυναν επίσης ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας, Vladimir Malinov, η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, ο υφυπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας, Mykola Kolisnyk.
Πηγές της αγοράς, που συμμετείχαν στην πρώτη ημέρα των εργασιών του συνεδρίου, επισημαίνουν ότι η υψηλού επιπέδου και πολυπληθής εκπροσώπηση δείχνει πως κυβερνήσεις και αγορά αναγνωρίζουν την ανάγκη για τη δημιουργία νέων οδεύσεων εντός Ευρώπης. Όσον αφορά το «μπλόκο» στον Vertical Corridor από το ρωσικό dumping στις τιμές του αερίου, επισημαίνουν ότι αργά ή γρήγορα η Μόσχα θα χρειαστεί να αλλάξει εμπορική στρατηγική.
Έτσι κι αλλιώς, όπως σημειώνουν, η προοπτική δημιουργίας του Κάθετου Διαδρόμου είναι μακροπρόθεσμη, υπερβαίνοντας την τρέχουσα χρονική συγκυρία, και απαντά στην ανάγκη να αποτραπεί διά παντός το ενδεχόμενο η ενέργεια να χρησιμοποιηθεί ξανά ως «όπλο» από τη Ρωσία, όπως συνέβη την περίοδο της ενεργειακής κρίσης.
Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, ακόμη πιο αισιόδοξο στοιχείο είναι το γεγονός ότι αρχίζουν να συνάπτονται συμβόλαια, που βασίζονται στην όδευση του Κάθετου Διαδρόμου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η 5ετή σύμβαση της αμερικανικής Venture Global με την ουκρανική DTEK Group, για την προμήθεια ποσοτήτων LNG. Μάλιστα, το LNG θα εισέρχεται στο ευρωπαϊκό σύστημα από το FSRU Αλεξανδρούπολης.
Νέες υποδομές LNG
Η διεξαγωγή του workshop στην Αθήνα επιβεβαιώνει τον ρόλο που διαδραματίζει η χώρα μας ως ενεργειακός κόμβος και πυλώνας ενεργειακής ασφάλειας για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής-Ανατολικής Ευρώπης.
Στην ομιλία του, ο κ. Πάιατ τόνισε επίσης την αμερικανική βοήθεια στα Δυτικά Βαλκάνια, ώστε οι αντίστοιχες χώρες να αποκτήσουν πρόσβαση σε αέριο μη ρωσικής προέλευσης. Σημείωσε πως η ανάπτυξη νέων υποδομών «υποδοχής» LNG θα συμβάλει σε πιο ανταγωνιστικές τιμές υγροποιημένου φυσικού αερίου και, σε τελική ανάλυση, φυσικού αερίου γενικά.
Ο ίδιος σημείωσε πως το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να διαδραματίζει τα επόμενα χρόνια σημαντικό ρόλο στα ενεργειακά μίγματα, στην πορεία προς την πλήρη απανθρακοποίηση. Επίσης, εξήρε τις «επιδόσεις» της Ελλάδας στην ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ.
