Με σαφή έμφαση στην επιβραδυνόμενη οικονομία της Ευρωζώνης, η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, υπογράμμισε τους αυξημένους κινδύνους για την ανάπτυξη, γεγονός που σε συνδυασμό με τη σταθερή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού δικαιολόγησε τη νέα μείωση των επιτοκίων στη σημερινή συνεδρίαση.
Η έμφαση στην εξασθενημένη ανάπτυξη και στην αποκλιμάκωση του πληθωρισμού ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω επιτοκιακές μειώσεις, παρότι η πρόεδρος της ΕΚΤ απέφυγε να δώσει στίγμα για τις μελλοντικές κινήσεις, επαναλαμβάνοντας το δόγμα ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση τα στοιχεία και σε κάθε συνεδρίαση. Αναφορικά με το ποσοστό της μείωσης, των 25 μονάδων βάσης, η Λαγκάρντ είπε ότι η απόφαση ήταν ομόφωνη, παρότι έγιναν πολλές συζητήσεις και εξετάστηκαν πολλά σενάρια.
- Διαβάστε ακόμη: ΕΚΤ: Μέχρι πού θα φθάσει η μείωση των επιτοκίων - Συνεχείς κινήσεις με πυξίδα πληθωρισμό, ΑΕΠ
Η Λαγκάρντ αναφέρθηκε διεξοδικά στην κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας, με βάση τα τελευταία μακροοικονομικά και τις τελευταίες έρευνες. Τα τελευταία στοιχεία υποδηλώνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα ήταν κατώτερη του αναμενομένου. Ενώ τα στοιχεία για τη βιομηχανική παραγωγή ήταν ιδιαίτερα ασταθή τους καλοκαιρινούς μήνες, οι έρευνες έδειξαν ότι η μεταποιητική δραστηριότητα συνέχισε να συρρικνώνεται. Στον κλάδο παροχής υπηρεσιών, παρότι υπήρξε μία βελτίωση τον Αύγουστο, πιθανόν χάρη στην ισχυρή αύξηση του τουρισμού, τα τελευταία στοιχεία έδειξαν μεγαλύτερη επιβράδυνση. Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις επιβραδύνουν τις επενδύσεις τους, ενώ οι επενδύσεις των νοικοκυριών συνεχίζουν να μειώνονται. Εξασθένηση παρουσιάζουν και οι εξαγωγές, ειδικά στα αγαθά.
Αυτή είναι η εικόνα που σκιαγράφησε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, στην χθεσινή συνεδρίαση, η οποία έγειρε την πλάστιγγα προς την οικονομία. Σε όλα αυτά, προσέθεσε τη μείωση των καταναλωτικών δαπανών, κόντρα στις προσδοκίες, με το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών να διαμορφώνεται στο 15,7% στο δεύτερο τρίμηνο, πολύ πιο πάνω από το 12,9% στην προ πανδημίας εποχή.
Αναφερόμενη στην αγορά εργασίας, η Λαγκάρντ επικαλέστηκε τα πρόσφατα στοιχεία που δείχνουν επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και πιο μέτρια ζήτηση για εργατικό δυναμικό.
Πάντως, δεν βλέπει ύφεση της οικονομίας, καθότι οι άσχημες συγκυρίες που αντιμετωπίζει μεμονωμένα μία χώρα (αναφερόμενη στη Γερμανία) δεν αντικατοπτρίζει το σύνολο, όπως είπε και υπογράμμισε ότι η ΕΚΤ συνεχίζει να πορεύεται με το σενάριο της ομαλής προσγείωσης. Παραμένει αισιόδοξη για τις προοπτικές της οικονομίας, χωρίς ωστόσο να παραβλέψει τα διάφορα αρνητικά σενάρια και τους εξωγενείς παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την Ευρωζώνη. Σταδιακά αναμένει ενδυνάμωση της οικονομίας, καθώς τα αυξανόμενα πραγματικά εισοδήματα θα επιτρέψουν στα νοικοκυριά να καταναλώσουν περισσότερο.
Επίσης, η σταδιακή απομάκρυνση των παρενεργειών από την περιοριστική νομισματική πολιτική θα μπορούσε να στηρίξει κατανάλωση και επενδύσεις, ενώ οι εξαγωγές μπορούν να συμβάλουν στην ανάκαμψη καθώς αυξάνεται η παγκόσμια ζήτηση, όπως εξήγησε.
Δημοσιονομικές πολιτικές
Βέβαια μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η Λαγκάρντ έδωσε έμφαση και στη σταθεροποίηση των δημοσιονομικών των χωρών μελών και στην επίτευξη μίας ισορροπίας ανάμεσα στη δημοσιονομική κατάσταση από τη μία και στις επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις από την άλλη. Οι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές κινήσεις θα πρέπει να στοχεύουν στο να κάνουν την οικονομία πιο παραγωγική, ανταγωνιστική και ανθεκτική. Αυτό θα μπορούσε, όπως είπε, να βοηθήσει στην αύξηση της δυνητικής ανάπτυξης και στη μείωση των πιέσεων στις τιμές σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
Για να γίνει όμως αυτό, είναι άκρως σημαντικό οι κυβερνήσεις να ακολουθήσουν με συγκεκριμένες και φιλόδοξες διαρθρωτικές πολιτικές τις προτάσεις του Μάριο Ντράγκι για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπως επίσης και τις προτάσεις του Ενρίκο Λέττα για την ενδυνάμωση της ενιαίας αγοράς. Με σαφές κάλεσμα προς τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, η πρόεδρος της ΕΚΤ υπογράμμισε πόσο σημαντικό είναι να εφαρμόσουν το αναθεωρημένο δημοσιονομικό πλαίσιο με διαφανή τρόπο και χωρίς καθυστέρηση, ούτως ώστε να βοηθηθούν στη μείωση των ελλειμμάτων των προϋπολογισμών τους και στη μείωση του χρέους με βιώσιμο τρόπο. «Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να κάνουν μία δυναμική εκκίνηση προς αυτή την κατεύθυνση στα μεσοπρόθεσμα σχέδιά τους για τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές.
Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσαν οι κυβερνήσεις να συμβάλουν στην τόνωση της ανάπτυξης σε συνδυασμό με το έργο σταθεροποίησης των τιμών της ΕΚΤ, ώστε η οικονομία της Ευρωζώνης να μπει πιο γρήγορα στο δρόμο της ανάκαμψης.
Αποτίμηση κινδύνου
Ωστόσο, οι καθοδικοί κίνδυνοι για την οικονομία θα μπορούσαν να πολλαπλασιαστούν και από τους γεωπολιτικούς κινδύνους, όπως τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, που θα μπορούσαν να διακόψουν την προσφορά ενέργειας και το παγκόσμιο εμπόριο, προειδοποίησε η Λαγκάρντ. Επιπλέον, η μείωση της ζήτησης για εξαγωγές αγαθών από την Ευρωζώνη εξαιτίας μίας πιο εξασθενημένης παγκόσμιας οικονομίας ή μίας αύξησης των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των κορυφαίων οικονομιών θα μπορούσαν να επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την Ευρωζώνη.
Από την άλλη, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να κλιμακωθεί ξανά εάν οι μισθοί ή τα κέρδη των επιχειρήσεων αυξηθούν περισσότερο του αναμενομένου. Οι ανοδικοί κίνδυνοι στον πληθωρισμό θα μπορούσαν επίσης να προέλθουν από τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, πυροδοτώντας άνοδο στις τιμές ενέργειας και στο κόστος θαλάσσιων μεταφορών σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, προκαλώντας διαταραχές στο παγκόσμιο εμπόριο.
Σε όλα αυτά, η πρόεδρος της ΕΚΤ προσέθεσε τις ακραίες καιρικές συνθήκες και την κλιματική κρίση που θα μπορούσαν να ωθήσουν σε άνοδο τις τιμές τροφίμων. Αντίθετα, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να ξαφνιάσει καθοδικά, εάν η χαμηλή εμπιστοσύνη και οι ανησυχίες για τις γεωπολιτικές εξελίξεις επιβαρύνουν την κατανάλωση και τις επενδύσεις εμποδίζοντας να ανακάμψουν στο βαθμό που αναμένεται, η νομισματική πολιτική κάμψει τη ζήτηση περισσότερο του αναμενομένου ή εάν το οικονομικό περιβάλλον στον υπόλοιπο κόσμο παρουσιάσει απρόσμενη επιδείνωση.
Στην προοπτική εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στις αμερικανικές εκλογές του επόμενου μηνός, η Λαγκάρντ προειδοποίησε ότι οι όποιοι περιορισμοί στο εμπόριο θα επηρεάσουν μία ανοικτή οικονομία όπως αυτή της Ευρωζώνης, που σημαίνει ότι τα όποια εμπόδια και περιορισμοί θα αποτελέσουν έναν επιπλέον κίνδυνο για την ανάπτυξη.
Στο θετικό σενάριο, η ανάπτυξη θα μπορούσε να τονωθεί από μία πιο ισχυρή παγκόσμια οικονομία ή από πιο χαλαρές χρηματοοικονομικές συνθήκες και μεγαλύτερη μείωση του πληθωρισμού, εξέλιξη η οποία θα συνέβαλε σε πιο γρήγορη ανάκαμψη της κατανάλωσης και των επενδύσεων.
Χρηματοοικονομικές συνθήκες
Παρότι οι χρηματοοικονομικές συνθήκες παραμένουν περιοριστικές, τα μέσα επιτόκια στα νέα δάνεια προς επιχειρήσεις ή στα νέα στεγαστικά δάνεια μειώθηκαν ελαφρώς τον Αύγουστο, στο 5% και 3,7% αντίστοιχα, όπως ανέφερε η πρόεδρος της ΕΚΤ.
Αναφορικά με τους όρους χορήγησης δανείων προς τις επιχειρήσεις παρέμειναν σταθεροί στο τρίτο τρίμηνο μετά από περισσότερο από δύο χρόνια σύσφιξης. Πολύ περισσότερο, η ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις αυξήθηκε για πρώτη φορά σε διάρκεια δύο ετών, ενώ παρότι οι συνολικές χορηγήσεις δανείων προς επιχειρήσεις παρέμειναν υποτονικές, διαπιστώθηκε ένας αμυδρός ρυθμός αύξησης της τάξης του 0,8% τον Αύγουστο, και αυτό είναι ένα ενθαρρυντικό σημάδι.
Οι πιστωτικοί όροι για τα στεγαστικά δάνεια χαλάρωσαν στο τρίτο τρίμηνο, χάρη στο μεγαλύτερη ανταγωνισμό μεταξύ τραπεζών. Τα χαμηλότερα επιτόκια και η βελτίωση των προοπτικών στην αγορά ακινήτων συνέβαλαν επίσης σε σημαντική αύξηση της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια.
Φωτογραφία: @associatedpress
