Μηνύματα με πολλαπλούς αποδέκτες έστειλε την Πέμπτη ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, ο οποίος απέδωσε τα εύσημα στην αμερικανική οικονομία, λέγοντας ότι η πρόσφατη επίδοσή της ήταν «εξαιρετικά καλή», επίδοση που δίδει στους κεντρικούς τραπεζίτες το περιθώριο να μειώσουν τα επιτόκια με πιο προσεκτικό ρυθμό. Είναι γεγονός ότι η αμερικανική οικονομία παραμένει ιδιαίτερα ισχυρή, με μέσο ρυθμό ανάπτυξης κοντά στο 3% τα δύο τελευταία έτη, όπως και η αγορά εργασίας, ενώ οι τιμές καταναλωτή σημείωσαν μικρή άνοδο τον Οκτώβριο, παρότι ήταν εντός του προβλεπόμενου πλαισίου.
Το μήνυμα Πάουελ έρχεται λίγες μόλις ημέρες μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές, δημιουργώντας νέα δεδομένα αλλά και μεγάλη αβεβαιότητα για τις πολιτικές που θα εφαρμόσει. Ο διορισμός μίας σειράς κορυφαίων αξιωματούχων στα καίρια πόστα της νέας κυβέρνησης δίδουν ένα πρώτο δείγμα γραφής της επιθετικής πολιτικής που σκοπεύει να εφαρμόσει ο Τραμπ σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής και εμπορικής πολιτικής, αλλά και μίας γενικότερης επίθεσης κατά των θεσμών.
- Δείτε επίσης: Ο οικοδεσπότης του Fox Business Network πιθανός υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Τραμπ
Από το σκόπευτρό του δεν ξέφυγε ούτε η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα, καθώς αμφισβήτησε αρκετές φορές την ανεξαρτησία της, προτείνοντας να έχει μεγαλύτερο λόγο στη νομισματική πολιτική ο Αμερικανός πρόεδρος. Όταν δε, η Fed ξεκίνησε τις μειώσεις των επιτοκίων στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου με μία μεγάλη κίνηση των 50 μονάδων βάσης, ο Τραμπ έκανε λόγο για «δώρο» του προέδρου Τζερόμ Πάουελ προς τους Δημοκρατικούς.
Άλλωστε και κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του είχε επικρίνει τον Πάουελ για τον αργό ρυθμό μείωσης των επιτοκίων. Αν και ο Τραμπ τον διόρισε στην προεδρία της Fed το 2018, στη συνέχεια στράφηκε γρήγορα εναντίον του παροτρύνοντάς τον δημοσίως να σταματήσει να αυξάνει τα επιτόκια εκείνη την χρονιά.
Κόντρα με άγνωστη κατάληξη
Μία νέα κόντρα λοιπόν φαίνεται να ξεκινά μεταξύ των δύο κορυφαίων ανδρών, με τον Πάουελ να στέλνει ένα πρώτο μήνυμα στη συνεδρίαση του Νοεμβρίου, την επομένη των εκλογών, ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί από το αξίωμά του που λήγει στα τέλη του 2026 και ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει τη νομική ισχύ να τον απομακρύνει.
Την Πέμπτη επανήλθε δριμύτερα, στέλνοντας δεύτερο μήνυμα ότι θα ακολουθήσει την πολιτική που κρίνει ότι ταιριάζει καλύτερα σε μία οικονομία που παραμένει ανθεκτική στις εξωγενείς και εσωτερικές προκλήσεις με υψηλή δυναμική.
Πολιτικό και οικονομικό μήνυμα που προφανώς χαράσσει τις διαχωριστικές γραμμές από κάθε εξωτερική παρέμβαση, δείχνοντας ότι οι όποιες αποφάσεις για τη νομισματική πολιτική θα είναι με βάση τα μακροοικονομικά στοιχεία, τη σταθερότητα των τιμών και την αγορά εργασίας, τη διπλή εντολή της Φέντεραλ Ριζέρβ.
«Η οικονομία δεν στέλνει κανένα σήμα ότι θα πρέπει να βιαστούμε να μειώσουμε τα επιτόκια. Η δυναμική που βλέπουμε στην οικονομία μας δίδει τη δυνατότητα να προχωρήσουμε προσεκτικά», είπε ο Πάουελ από ένα συνέδριο στο Ντάλας. Οι δηλώσεις Πάουελ εναρμονίζονται πλήρως με αυτές συναδέλφων του που έχουν κάνει λόγο για μία πιο αργή προσέγγιση στις μελλοντικές επιτοκιακές μειώσεις. «Είμαστε λίγο πριν από μία παύση. Η Fed θέλει λίγο χρόνο για να δει πως θα διαμορφωθούν οι νέες πολιτικές Τραμπ», αναφέρει στο Bloomberg ο Λίντσεϊ Πιέγκζα, επικεφαλής οικονομολόγος της Stifel Financial Corp. O ίδιος προβλέπει μία παύση έως τον Ιανουάριο και εν συνεχεία μόλις τρεις ακόμη μειώσεις των επιτοκίων το επόμενο έτος, το πολύ.
Αναφερόμενος στον πληθωρισμό, ο Πάουελ είπε ότι πλησιάζει πολύ περισσότερο στο στόχο του 2% σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, όμως δεν είναι ακόμη εκεί και η κεντρική τράπεζα έχει δεσμευθεί να τελειώσει το έργο. Και παρότι αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να κινείται προς το στόχο του 2%, δεν θα λείψουν οι διακυμάνσεις. O Πάουελ δεν έκανε κανένα σχόλιο ως προς την πιθανότητα μείωσης των επιτοκίων στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου.
Αμέσως μετά τις δηλώσεις Πάουελ, οι traders περιόρισαν τις προβλέψεις τους για μείωση το Δεκέμβριο, με την απόδοση του αμερικανικού διετούς, που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στις αλλαγές των επιτοκίων, να αυξάνεται έως το 4,4% στη συνεδρίαση της Πέμπτης. Οι συναλλαγές σε swaps υποδηλώνουν μία πιθανότητα μικρότερη από 60% για μείωση των επιτοκίων στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου από 80% πριν από τις δηλώσεις Πάουελ.
Οι πολιτικές Τραμπ
Η νομισματική πολιτική θα βρεθεί σε «κρίσιμο σταυροδρόμι» εάν ο Ντόναλντ Τραμπ εκπληρώσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις του για μείωση φόρων, πάταξη της παράνομης μετανάστευσης και επιβολή δασμών. Η πολιτική αβεβαιότητα είναι επίσης ένας από τους λόγους που η Fed θα γίνει αυτή τη στιγμή πιο συγκρατημένη στις επιτοκιακές μειώσεις, σύμφωνα με αναλυτές.
Βεβαίως, όπως έχει ήδη πει ο Πάουελ, ακόμη είναι πολύ νωρίς για να κάνει στροφή η Φέντεραλ Ριζέρβ εν αναμονή των νέων δημοσιονομικών και εμπορικών πολιτικών Τραμπ.
Ο κορυφαίος κεντρικός τραπεζίτης αναφερόμενος στο ενδεχόμενο επιβολής νέων δασμών, είπε ότι η αντίδραση των εμπορικών εταίρων των ΗΠΑ θα περιπλέξουν τον αντίκτυπο στην αμερικανική οικονομία και ότι οι αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν τον όποιο θετικό αντίκτυπο της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής.
«Ένα ακόμη σημαντικό θέμα είναι το εξής: τι θα συμβεί με τα αντίποινα; Αυτό θα συμβεί τη στιγμή που η δημοσιονομική πολιτική θα λειτουργεί υποστηρικτικά στην οικονομία. Συνεπώς, ποιος θα είναι ο αντίκτυπος;», είναι ένα ερώτημα που έθεσε ο Πάουελ.
«Η βελτίωση των συνθηκών προσφοράς υποστήριξε την ισχυρή επίδοση της οικονομίας», είπε ο Πάουελ, μιλώντας στο Bloomberg. «Το εργατικό δυναμικό έχει αυξηθεί γρήγορα και η παραγωγικότητα ενισχύθηκε ταχύτερα την τελευταία πενταετία σε σχέση με δύο δεκαετίες πριν από την πανδημία, αυξάνοντας την παραγωγική δυναμικότητα της οικονομίας και επιτρέποντας ταχεία οικονομική ανάπτυξη χωρίς υπερθέρμανση».
Η υψηλότερη παραγωγικότητα, η οποία επιτρέπει στους εργαζόμενους να παράγουν περισσότερη παραγωγή ανά ώρα, συμβάλλει στη διατήρηση του πληθωρισμού και είναι το κλειδί για τη μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη.
Ορισμένοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, συμπεριλαμβανομένου του Νιλ Κασκάρι της περιφερειακής κεντρικής τράπεζας της Μινεάπολις, έχουν πει ότι η υψηλότερη παραγωγικότητα μπορεί τελικά να οδηγήσει σε λιγότερες μειώσεις επιτοκίων.
«Τελικά, η πορεία των επιτοκίων θα εξαρτηθεί από το πώς εξελίσσονται τα εισερχόμενα δεδομένα και οι οικονομικές προοπτικές», είπε ο Πάουελ.
Ευρώ, ευάλωτο στην άνοδο του δολαρίου
Μία αλλαγή πλεύσης της νομισματικής πολιτικής της Fed θα ωφελούσε αναμφισβήτητα το δολάριο.
Ήδη, η συνεχιζόμενη ισχύς του δολαρίου αφήνει το αποτύπωμά της στο ευρωπαϊκό ενιαίο νόμισμα, το οποίο έχει απωλέσει περίπου 3% της αξίας του από την ημέρα της νίκης Τραμπ στις εκλογές, καθώς οι δασμοί εκτιμάται ότι θα πλήξουν τις εξαγωγικές βιομηχανίες της Ευρώπης σε μία περίοδο μεγάλης πολιτικής αβεβαιότητας στις κορυφαίες οικονομίες της.
«Αυτό είναι το χειρότερο σενάριο που θα μπορούσε να σκεφθεί κάποιος για το ευρώ», σημειώνει στο Bloomberg ο Μαρκ Μακόρμικ, επικεφαλής ξένου συναλλάγματος της TD Securities, ο οποίος βλέπει το ευρώ στο 1,03 έως τις 20 Ιανουαρίου, για να επισκεφθεί εν συνεχεία το επίπεδο της απόλυτης ισοτιμίας του.
Τουλάχιστον 10 τράπεζες, μεταξύ των οποίων Barclays, Deutsche Bank και Nomura International - έχουν υποβαθμίσει τις προβλέψεις τους για την πορεία του ευρώ. Η Pictet Wealth Management είναι μεταξύ αυτών που προειδοποιούν για πτώση 6% βλέποντας το ευρώ να επιστρέφει στο επίπεδο της απόλυτης ισοτιμίας του έναντι του δολαρίου.
Το όποιο πλήγμα στην ευρωπαϊκή οικονομία από τους δασμούς θα σήμαινε επίσης ότι η ΕΚΤ θα προχωρούσε πιθανόν σε πιο γρήγορες επιτοκιακές μειώσεις συγκριτικά με την Fed, καθώς οι αναπτυξιακές πολιτικές Τραμπ στις ΗΠΑ θα ενίσχυαν τον πληθωρισμό και θα καθυστερούσαν την χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής.
Φώτο: associated press
