Στην τελική ευθεία μπαίνει η εφαρμογή των μέτρων που θα βάλουν ανάχωμα στον «ενεργειακό τουρισμό». Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider, η εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής για τα μέτρα -τα οποία αφορούν τροποποιήσεις του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας- έχει ήδη σταλεί στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Επομένως, για να θεσπισθούν οι παρεμβάσεις, θα απομένει πλέον η αναπροσαρμογή του Κώδικα από το ΥΠΕΝ, μέσω Υπουργικής Απόφασης. Για να εφαρμοστούν, ωστόσο, θα χρειαστεί νωρίτερα ο ΔΕΔΔΗΕ να αναπτύξει του σύστημα «σήμανσης χρεών» (Debt Flagging).
Σκοπός είναι να αντιμετωπιστεί το κενό που έχει προκύψει στο Άρθρο 42 του Κώδικα, καθώς έπειτα από απόφαση του ΣτΕ το 2020, επί της ουσίας επιτρέπονται οι μετακινήσεις σε άλλο πάροχο ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων, χωρίς κανένα «φίλτρο» αναφορικά με το αν έχουν ή όχι ληξιπρόθεσμες οφειλές. Το «παραθυράκι» αυτό έχει προκαλέσει στους παρόχους ένα συνολικό φέσι στα επίπεδα των 400 εκατ. ευρώ, καθώς αξιοποιείται συστηματικά από μπαταχτσήδες.
Για να μπουν «φίλτρα» στις μετακινήσεις, όπως και στο προσχέδιο της εισήγησης που είχε θέσει σε διαβούλευση η Ρυθμιστική Αρχή, βασικός πυλώνας της πρότασής της προς το ΥΠΕΝ είναι το σύστημα Debt Flagging του ΔΕΔΔΗΕ. Κάθε καταναλωτής με ληξιπρόθεσμα (και αρρύθμιστα) χρέη προς έναν προμηθευτή, θα «κοκκινίζεται» (επισημαίνεται) από τον αντίστοιχο πάροχο στο Debt Flagging.
Χωρίς αλλαγές για τα νοικοκυριά
Με βάση τις ίδιες πληροφορίες, όσον αφορά τους οικιακούς καταναλωτές, η τελική εισήγηση δεν έχει αλλαγές σε σχέση με το κείμενο της διαβούλευσης. Επομένως, ένα νοικοκυριό δεν θα μπορεί να αλλάξει πάροχο κατ' αρχάς στην περίπτωση που ο υφιστάμενος προμηθευτής του έχει προχωρήσει σε εντολή απενεργοποίησης του μετρητή του.
Επίσης, η δυνατότητα αλλαγής παρόχου θα μπλοκάρεται στην περίπτωση που έχει «κοκκινιστεί» από τρεις προμηθευτές στο Debt Flagging. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως έχει αφήσει ληξιπρόθεσμες (και μη διακανονισμένες) οφειλές εντός της προηγούμενης 5ετίας σε δύο παλαιότερους προμηθευτές του -οι οποίοι για αυτόν τον λόγο το έχουν «κοκκινίσει»- ενώ έχει πλέον ληξιπρόθεσμα χρέη και στον τρέχοντα παρόχό του, με συνέπεια να έχει κι αυτός «κοκκινίσει» πλέον το νοικοκυριό στο σύστημα «σήμανσης χρεών».
Πρακτικά, ο «εγκλωβισμός» στον υφιστάμενο προμηθευτή σημαίνει πως ο οικιακός καταναλωτής δεν μπορεί να παρακάμψει την εντολή διακοπής ηλεκτροδότησης, στην οποία θα προχωρήσει το επόμενο χρονικό διάστημα η εταιρεία που του προμηθεύει ρεύμα, παρά μόνο αν προχωρήσει σε εξόφληση ή διακανονισμό οφειλών του.
Η τροποποίηση για τις επιχειρήσεις
Σε σχέση με τη διαβούλευση, η πρόταση της ΡΑΑΕΥ έχει αλλαγές μόνο στην περίπτωση των εμπορικών καταναλωτών, με το αντίστοιχο πλαίσιο να εξομοιώνεται πλέον με ό,τι ισχύει με τα νοικοκυριά. Επομένως, και σε αυτή την περίπτωση, μπαίνει «μπλόκο» στις μετακινήσεις σε μία επιχείρηση αν για αυτή υπάρχει ενεργή εντολή διακοπής της ηλεκτροδότησης ή αν έχει «κοκκινιστεί» από τρεις προμηθευτές στο Debt Flagging.
Στη διαβούλευση έμπαινε «φραγμός» στις αλλαγές προμηθευτή από τις επιχειρήσεις αν αυτές έχουν επισημανθεί στο Debt Flagging από δύο παρόχους. Επομένως, η τελική εκδοχή είναι λιγότερο αυστηρή.
Υπενθυμίζεται ότι το σύστημα «σήμανσης χρεών» προορίζεται για να εφαρμοστεί στην πράξη η έννοια του στρατηγικού κακοπληρωτή, που θα θεσπίσει το ΥΠΕΝ. Στρατηγικός κακοπληρωτής θα θεωρείται ένα νοικοκυριό ή μία επιχείρηση με μη διακανονισμένα χρέη σε δύο «παλιούς» παρόχους του -σε ορίζοντα 5ετίας- και με ληξιπρόθεσμες οφειλές και στον τρέχοντα προμηθευτή του.
Σε αυτή την περίπτωση, με τη συνδρομή του Debt Flagging, ο καταναλωτής δεν θα μπορεί να μετακινηθεί σε νέο πάροχο, παρά μόνο αν προχωρήσει σε εξόφληση ή διακανονισμό οφειλών του.
Υποχρεωτική πρόταση για διακανονισμό
Όπως έγραψε πρώτο το insider.gr, το νέο πλαίσιο αλλαγής προμηθευτή θα καθιστά παράλληλα υποχρεωτική την προσφορά διακανονισμού. Η πρόταση για ρύθμιση θα γίνεται όταν λήξει η προθεσμία καταβολής του δεύτερου κατά σειρά ανεξόφλητου λογαριασμού ρεύματος. Αν ο πελάτης δεν δεχτεί τον διακανονισμό, τότε η εταιρεία θα αποκτά τη δυνατότητα να τον «κοκκινίσει» στο Debt Flagging.
Επόμενο βήμα μετά την επισήμανση θα είναι η έκδοση εντολής για διακοπή της ηλεκτροδότησης, αν ο πελάτης παραμείνει αδρανής. Στην περίπτωση που εκδοθεί η εντολή, τότε θα μπλοκάρεται η μετακίνηση σε νέο πάροχο, πριν εξοφληθούν ή διακανονιστούν τα χρέη. Το ίδιο ισχύει και αν πρόκειται για το τρίτο κατά σειρά «κοκκίνισμα» του καταναλωτή στο Debt Flagging.
Αν ωστόσο ο καταναλωτής δεν έχει συμπληρώσει τρεις επισημάνσεις στο Debt Flagging, θα μπορεί να αλλάξει προμηθευτή πριν από την εντολή για διακοπή της ηλεκτροδότησης, χωρίς να ασχοληθεί με τα χρέη του. Ωστόσο, θα «μετρά» πλέον μία σήμανση στο Debt Flagging, η οποία μάλιστα θα παραμένει ενεργή για 60 μήνες. Επομένως, περιορίζονται κατά μία οι φορές μέσα στην επόμενη 5ετία που θα μπορεί, με την μετακίνηση σε άλλο προμηθευτή, να συνεχίσει να ηλεκτροδοτείται αφήνοντας απλήρωτους λογαριασμούς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας προμηθευτής θα μπορεί να «κοκκινίσει» έναν πελάτη του ακόμη κι αν αυτός φύγει πριν ενεργοποιηθεί η δυνατότητα σήμανσης – όπως π.χ. αφήνοντας έναν μόνο ανεξόφλητο λογαριασμό, που στην πορεία δεν δέχεται να διακανονίσει με βάση την προσφορά του «παλιού» πλέον παρόχου του. Για τη συγκεκριμένη δυνατότητα θα υπάρχει προθεσμία 6 μηνών. Επίσης, εντός του 6μηνου, ο «παλιός» πάροχος θα μπορεί να «κοκκινίσει» ξανά τον καταναλωτή, στην περίπτωση που ο δεύτερος προχωρήσει σε διακανονισμό, αλλά αργότερα τον αθετήσει.
Πάντως, όπως έχει γράψει το insider.gr, οι προμηθευτές έχουν εκφράσει σωρεία ενστάσεων για τα μέτρα, θεωρώντας ότι με την ελαστικότητά τους στέλνουν λάθος μηνύματα στους καταναλωτές. Ενδεικτικά, σημειώνουν πως με δεδομένο ότι το μπλόκο ενεργοποιείται στον τρίτο προμηθευτή που θα φεσωθεί, αυτό σημαίνει πως το διάστημα «ασυλίας» για έναν στρατηγικό κακοπληρωτή ξεπερνά τους 6 μήνες. Την ίδια στιγμή, τα «κοκκινίσματα» (σημάνσεις) στο Debt Flagging έχουν διάρκεια «ζωής» 60 μηνών (5 ετών), κάτι που σημαίνει πως σε 5 χρόνια «μηδενίζεται το κοντέρ» και ο κακοπληρωτής μπορεί να φεσώσει εκ νέου δύο άλλους παρόχους.
