Ξεκινά επίσημα σήμερα ο διαγωνισμός για την παραχώρηση του θαλάσσιου μπλοκ «Νότια της Πελοποννήσου» για έρευνα υδρογονανθράκων, έπειτα από την εκδήλωση ενδιαφέροντος της Chevron, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, ένα θέμα ωρών να εκδοθεί η απαραίτητη Υπουργική Απόφαση από το ΥΠΕΝ.
Η Απόφαση θα προκηρύσσει τη διαδικασία, ενώ παράλληλα θα χωροθετεί την περιοχή που πρόκειται να εκχωρηθεί για έρευνες. Ο προκαταρκτικός υπολογισμός τοποθετούσε την έκταση αυτή στα 11.000 τετρ. χιλιόμετρα (νούμερο που θα εξειδικεύεται στην Απόφαση), η οποία πρόκειται για μία στενή θαλάσσια ζώνη που ξεκινά από τα νοτιοδυτικά και νότια της Πελοποννήσου και καταλήγει στα δυτικά της Κρήτης.
Με την έκδοση, θα εκκινήσει μία «αλυσίδα» βημάτων που, όπως έχει αναφέρει ο υπουργός ΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης, αναμένεται στο τέλος του έτους να αναδείξει οριστικό ανάδοχο τον πετρελαϊκό κολοσσό. Έτσι, από τις αρχές του 2026 η Chevron θα μπορεί να καταρτίσει τον «οδικό χάρτη» μελέτης του μπλοκ -σε συμφωνία με τη σύμβαση μίσθωσης που θα υπογράψει με το ελληνικό Δημόσιο- ώστε να εξερευνήσει κατά πόσο υπάρχει αξιοποιήσιμος ορυκτός πλούτος.
Τα επόμενα βήματα
Παράλληλα με την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης, η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) καταρτίζει το σχέδιο πρόσκλησης διεθνούς ενδιαφέροντος για την παραχώρηση, το οποίο πρόκειται να υποβάλει άμεσα στο ΥΠΕΝ. Με την έγκριση του σχεδίου από το υπουργείο, η πρόσκληση θα «οδεύσει» προς δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η δημοσίευση θα σηματοδοτήσει την έναρξη υποβολής προσφορών από εταιρείες που ενδιαφέρονται να εξερευνήσουν το θαλάσσιο μπλοκ – μέσω της διαδικασίας μπορεί να διεκδικήσει την παραχώρηση οποιοσδήποτε «παίκτης» ειδικεύεται στο upstream και πληροί τους όρους της πρόσκλησης.
Το χρονικό «παράθυρο» κατάθεσης προσφορών θα κλείσει σε 90 ημέρες, ώστε στη συνέχεια η ΕΔΕΥΕΠ να προχωρήσει στην αξιολόγηση των προσφορών που έδωσαν το «παρών». Από την αξιολόγηση, θα επιλέξει τον προτιμητέο ανάδοχο (ο οποίος σχεδόν βέβαια θα είναι η Chevron), υποβάλλοντας σχετική εισήγηση στο ΥΠΕΝ.
Επίσπευση των μελετών
Αποδεχόμενο την εισήγηση της ΕΔΕΥΕΠ, το υπουργείο αμέσως μετά θα οριστικοποιήσει τη σύμβαση μίσθωσης, σε διαπραγμάτευση με τον προσωρινό ανάδοχο, η οποία στην συνέχεια θα υπογραφεί και από τα δύο μέρη. Με την υπογραφή της σύμβασης, η αμερικανική εταιρεία θα είναι πλέον και επίσημα οριστικός ανάδοχος για το μπλοκ «Νότια της Πελοποννήσου», ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να εφαρμόσει το ερευνητικό της πρόγραμμα.
Με βάση τη διεθνή πρακτική, η σύμβαση θα προσδιορίζει τρεις φάσεις έρευνας. Η πρώτη φάση αφορά την πρόσκτηση 2D σεισμικών δεδομένων, η δεύτερη τρισδιάστατων μετρήσεων και η τρίτη τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης. Στην πράξη, στην πρώτη φάση γίνεται μία γενική σάρωση της παραχώρησης, με τις πιο ενδιαφέρουσες περιοχές να σκανάρονται στη συνέχεια με μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Αν το πιο λεπτομερές σκανάρισμα δείξει υποψήφιες γεωλογικές δομές, τότε οι ερευνητικές γεωτρήσεις καλούνται να αποδείξουν τελεσίδικα αν όντως υπάρχουν υδρογονάνθρακες και μάλιστα σε ποσότητες που δικαιολογούν τις επενδύσεις για εξόρυξη.
Όπως είναι φυσικό, την παραπάνω λογική ακολουθούν και οι συμβάσεις μίσθωσης που έχουν ήδη υπογραφεί στη χώρα μας – όπως για παράδειγμα με την κοινοπραξία ExxonMobil και Helleniq Energy για τα δύο μπλοκ ανοικτά της Κρήτης. Πάντως, για το «Νότια της Πελοποννήσου» θα γίνει προσπάθεια να επιταχυνθούν οι μελέτες, με τη σύμπτυξη των δύο πρώτων φάσεων.
Τεχνικές προκλήσεις
Υπενθυμίζεται ότι, λόγω του μεγάλου βάθους, η περιοχή είναι ιδιαίτερα απαιτητική τεχνικά για γεωτρήσεις – μάλιστα, ανοικτά της Πύλου βρίσκεται το Φρέαρ των Οινουσσών, μια τάφρος που αποτελεί το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου. Είναι ενδεικτικό ότι πριν από 15-20 χρόνια, η τεχνολογία δεν επέτρεπε να «μπει τρυπάνι» σε τέτοια βάθη. Αν και πλέον οι γεωτρητικές μέθοδοι έχουν εξελιχθεί, το γεγονός αυτό «μεταφράζεται» σε υψηλό κόστος – η πραγματοποίηση των τρίτης φάσης των ερευνών εκτιμάται στα 120-140 εκατ. ευρώ, ανεβάζοντας μέχρι τα 165 εκατ. την επένδυση για τα τρία στάδια του ερευνητικού προγράμματος.
Ως αντίβαρο πάντως λειτούργησαν οι μελέτες των ExxonMobil και Helleniq Energy στην Κρήτη, αποτέλεσαν «πρεσβευτή» για το ότι έχει ενδιαφέρον ευρύτερα η νοτιοδυτική Ελλάδα - αφού τα αποτελέσματα στα μπλοκ ανοικτά του νησιού συσχετίζονται με την ύπαρξη ή όχι υδρογονανθράκων στο μπλοκ «Νότια Πελοπόννησος», καθώς οι δύο περιοχές βρίσκονται στην ίδια γεωλογική λεκάνη. Επίσης, καθιστούν ακόμη πιο κρίσιμες τις αποφάσεις της ExxonMobil για το αν θα «μπει τρυπάνι» ή όχι στην Κρήτη.
