Στα χέρια της Λευκωσίας βρίσκεται από χθες η απάντηση του Έλληνα υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρου Σκυλακάκη, στην πολυσέλιδη επιστολή που είχε αποστείλει ο Κύπριος ομόλογός του, Γιώργος Παπαναστασίου. Στην επιστολή, αποτυπώνονταν μία σειρά από αστερίσκοι της κυπριακής πλευράς για τη Σύμβαση Παραχώρησης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδα - Κύπρος, με συνέπεια η Λευκωσία να εγείρει επιφυλάξεις για την μετοχική «είσοδο» στον φορέα υλοποίησης του «Great Sea Interconnector».
Μία από τις σημαντικότερες ενστάσεις της κυπριακής πλευράς αφορούσε τη μεταφορά των παγίων του έργου στον φορέα υλοποίησης, καθώς και ο χρονικός «συγχρονισμός» της μεταφοράς με την μετοχική «είσοδο» της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έργο. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην απαντητική επιστολή του κ. Σκυλακάκη, παρέχονται δεσμεύσεις ότι η διαδικασία αυτή θα δρομολογηθεί αφότου η Κυπριακή Δημοκρατία επενδύσει στη διασύνδεση και, στη συνέχεια, ο project promoter πιστοποιηθεί ως Διαχειριστής του έργου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Μάλιστα, ο Έλληνας υπουργός επισημαίνει πως εφόσον η Κύπρος μπει μέτοχος στον project promoter, θα της αντιστοιχεί κατ' αναλογία το ποσοστό των παγίων. Υπενθυμίζεται ότι η καταρχήν συμφωνία των δύο πλευρών προβλέπει πως η Λευκωσία θα αποκτήσει το 30% του project promoter, έναντι 100 εκατομμυρίων ευρώ.
Αποφάσεις από το κυπριακό Υπουργικό Συμβούλιο
Η απαντητική επιστολή Σκυλακάκη θα βρεθεί στο επίκεντρο των εκ του σύνεγγυς διαβουλεύσεων που θα έχει σήμερα ο Έλληνας υπουργός με τον υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου, Γιώργο Παπαναστασίου, στην Αθήνα. Από την ελληνική πλευρά, θα αποσαφηνιστεί πως είναι απαραίτητο να ακολουθηθούν τα προτεινόμενα βήματα (δηλαδή να προηγηθεί η επένδυση της Λευκωσίας στον project promoter) ώστε να μην χαθεί η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ύψους 657 εκατ. ευρώ, που έχει εξασφαλιστεί για το έργο.
Αντίθετα, στην περίπτωση που τα πάγια μεταφέρονταν στον project promoter, πριν αυτός πιστοποιηθεί από την Κομισιόν ως Διαχειριστής, το αποτέλεσμα θα ήταν η απώλεια των 657 εκατ. Επίσης, η πιστοποίηση δεν μπορεί να γίνει όσο ο φορέας υλοποίησης συνεχίζει να αποτελεί 100% θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, καθώς πρόκειται για ήδη πιστοποιημένο διαχειριστή. Επομένως, το «πράσινο φως» από την Κομισιόν μπορεί να δοθεί μόνον όταν διευρυνθεί η μετοχική σύνθεση του φορέα υλοποίησης και, κατά συνέπεια, μετά την «είσοδο» της Λευκωσίας.
Την αποστολή της επιστολής – απάντησης από τον Έλληνα υπουργό επιβεβαίωσε χθες ο κ. Παπαναστασίου, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο του συνεδρίου Athens Energy Summit, όπου συμμετείχε. Ο Κύπριος υπουργός υπογράμμισε πως η καταρχήν πρόθεση της Λευκωσίας είναι η επενδυτική συμμετοχή στο έργο. Σε ερώτηση πάντως του Insider.gr, για το κατά πόσο η συμμετοχή θα «ξεκλειδώσει» αν οι ελληνικές απαντήσεις αίρουν τις επιφυλάξεις της Λευκωσίας, αρκέστηκε να απαντήσει πως οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν από το κυπριακό Υπουργικό Συμβούλιο.
Το κόστος για τον Κύπριο καταναλωτή
Σύμφωνα με τον κ. Παπαναστασίου, υπάρχουν τρία «κλειδιά» για τη μετοχική συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έργο, που είναι η ανάπτυξη ισχυρών συμμαχιών, η διασφάλιση της οικονομικής του βιωσιμότητας και η ισχυρή διπλωματική στήριξη. Όσον αφορά την οικονομική βιωσιμότητα, σημείωσε πως ο γνώμονας της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι το κόστος για τον Κύπριο καταναλωτή.
Αντίθετα, για ένα fund που εξετάζει να επενδύσει στο πρότζεκτ, το κριτήριο για την απόφαση που θα λάβει είναι η απόδοση των κεφαλαίων που θα δαπανήσει. «Είναι απαραίτητο να εξασφαλίσουμε πως το έργο θα είναι βιώσιμο με όρους που μπορείς να εξηγήσεις στους πολίτες» ανέφερε χαρακτηριστικά. Στο ίδιο πλαίσιο, απαντώντας σε ερώτηση για τον στόχο μείωσης των λιανικών τιμών ρεύματος, χάρις στη διασύνδεση, σημείωσε πως ο «πήχης» τοποθετείται κάτω από τα 15 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα, όταν σήμερα κινούνται στα 30 λεπτά.
Ενδιαφέρον έχει επίσης η αναφορά του Κύπριου υπουργού στο γεγονός ότι η κοινοτική χρηματοδότηση προσδιορίστηκε όταν ίσχυαν άλλα οικονομικά δεδομένα για το έργο. Πιο συγκεκριμένα, τόνισε πως η ευρωπαϊκή στήριξη «κλείδωσε» όταν το κόστος του «Great Sea Interconnector» ανερχόταν στα 1,5 δισ. ευρώ περίπου, το οποίο στο μεταξύ έχει αναθεωρηθεί στα 1,9 δισ. ευρώ.
Απαραίτητοι εταίροι με «ειδικό βάρος»
Σχολιάζοντας το γεωπολιτικό ρίσκο, με την εντεινόμενη προκλητικότητα της Τουρκίας, σημείωσε πως υπάρχουν τρεις δυνατοί τρόποι για να προστατευθεί το έργο. «Ο πρώτος είναι η φυσική παρουσία πολεμικών πλοίων, ο δεύτερος είναι μέσω διπλωματίας και ο τρίτος είναι μέσω συμμαχιών με επενδυτές», σημείωσε. Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, υπογράμμισε πως η Ευρώπη θα πρέπει να ενισχύσει τη στήριξή της στην υλοποίηση της διασύνδεσης, προσθέτοντας ότι ο αμερικανικός παράγοντας έχει τοποθετηθεί επανειλημμένα υπέρ του έργου.
Την ίδια στιγμή, όπως τόνισε, χρειάζεται να διασφαλιστεί η συμμετοχή επενδυτών με σημαντικό «ειδικό βάρος» ώστε να αντιμετωπιστούν οι γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις. Παράλληλα, τόνισε ότι εκφράζεται έντονο ενδιαφέρον από το Ισραήλ για το δεύτερο σκέλος του έργου, δηλαδή για τη διασύνδεση Κύπρου – Ισραήλ. Σημείωσε ότι η ωρίμανση της δεύτερης φάσης είναι αρμοδιότητα του φορέα υλοποίησης.
«Πρόκειται για ένα παράθυρο ευκαιρίας που θα πρέπει να εκμεταλλευτούν η Ελλάδα και η Κύπρος», σημείωσε, προσθέτοντας ότι η σταθερότητα στη Μεσόγειο περνάει μέσα από τα ενεργειακά έργα.
Σήμερα επίσης θα πραγματοποιηθεί συνάντηση της ελληνικής με την κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή. ΡΑΑΕΥ και ΡΑΕΚ (η οποία έχει νέα Ολομέλεια) θα θέσουν επί τάπητος τις ρυθμιστικές εκκρεμότητες για το έργο.
