Οι τιμές των αυγών στις ΗΠΑ, πέταξαν ψηλά. Η αναζήτηση αυγών σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο για να καλύψουν το κενό στην ζήτηση που έχει δημιουργήσει η γρίπη των πτηνών στην αμερικανική αγορά, έχει αρχίσει να συμπαρασύρει προς τα πάνω τις διεθνείς τιμές του προϊόντος. Παρόμοια κατάσταση και με το βοδινό κρέας: παντού ελλείψεις, παντού δραματική αύξηση τιμών. Μεταξύ των δύο αυτών φαινομένων, υπάρχει μια κοινή αιτία: ζωονόσοι!
Το μόνο παρήγορο είναι ότι δεν κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές, αφού δεν μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο, παρά μόνο σε σπάνιες εξαιρέσεις. Στην περίπτωση των αυγών, είναι η γρίπη των πτηνών που ευθύνεται αποκλειστικά για την εξαφάνιση των αυγών από τα ράφια. Στην περίπτωση του βοδινού κρέατος, o αφθώδης πυρετός, βρήκε τις εκτροφές μοσχαριών σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ενός μεγάλου παγκόσμιου παραγωγού σε φάση υποχώρησης, ή διαρθρωτικής αλλαγής όπως αρέσει στους διοικούντες να την ονομάζουν, και απλώς επιδείνωσε την κατάσταση.
- Διαβάστε ακόμα - «Πόσα αυγά μπορείτε να στείλετε;»: Οι ΗΠΑ ζητούν ξένη βοήθεια για να πέσουν οι τιμές
Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε στην συζήτηση και το κρέας αιγοπροβάτων που βάλλεται από την πανώλη και την ευλογιά, παράλληλα με την ξηρασία που συμβαίνει στις παραδοσιακές ζώνες εκτροφής. Αφήνουμε, όμως, το θέμα αυτό για να το δούμε πλησιάζοντας προς το Πάσχα που θα... αφορά, ή καλύτερα θα καίει με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, την τσέπη μας ενόψει του οβελία.
Η γρίπη των πτηνών αποδεκατίζει εκτροφές στις ΗΠΑ
Η γρίπη των πτηνών ταλαιπωρεί έντονα τις ΗΠΑ από το 2021. Μεταδίδεται από τα άγρια πτηνά, όταν αυτά συναναστρέφονται οικόσιτα. Τα 5 αυτά χρόνια έχει επεκταθεί σε ολόκληρη την χώρα, όπως φαίνεται στον χάρτη που ακολουθεί, με το πλέον παράξενο φαινόμενο τον τεράστιο αριθμό μικρών κοπαδιών που υπάρχουν σε ολόκληρη της αμερικανική ύπαιθρο.
Στον πρωτότυπο χάρτη, όταν πατήσεις πάνω στις κηλίδες αναφέρεται ο αριθμός των προσβεβλημένων πτηνών. 10 στη μια περίπτωση, 1.550 στην άλλη, 800 στην τρίτη. Επιμένουμε στην επισήμανση αυτή, διότι θα μας χρειαστεί όταν αναλύσουμε το θέμα των επιπτώσεων των περικοπών Τραμπ- Μασκ στην αγροτική ύπαιθρο, σε άλλο φυσικά άρθρο.
Με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία, έχουν προσβληθεί (σωρευτικά, όχι σε ένα χρόνο) μέχρι τις 17 Μαρτίου 166.891.036 κότες αυγοπαραγωγής σε ολόκληρη τη χώρα! Το νούμερο αυτό, είναι από μόνο τους εντυπωσιακό, αλλά για την πληρότητα της παρουσίασης, επισημαίνουμε ότι σε ολόκληρες τις ΗΠΑ εκτρέφονται λίγο πάνω από 300 εκατ. πτηνά. Δηλαδή, σε 5 χρόνια έχει χαθεί η παραγωγή μισής χρονιάς!
- Διαβάστε ακόμα - Rent the Chicken: Με τα αυγά κοντά στο 1 δολάριο, οι Αμερικάνοι άρχισαν να νοικιάζουν κότες
Το προφανές ερώτημα είναι, πώς τους ξέφυγε των Αμερικανών με τόσα μέσα που διαθέτουν; Το ερώτημα απορρίπτεται ως... αφελές μετά την παγκόσμια δοκιμασία του κορονοϊού. Φαίνεται ότι με βάση το σύγχρονο τρόπο ζωής, μέρος του οποίου είναι η μαζική παραγωγή βιομηχανοποιημένης τροφής, οι πάσης φύσεως κίνδυνοι προσβολής ζώων και φυτών από ασθένειες, μπορούν πολύ εύκολα να επεκταθούν από γρήγορα έως ανεξέλεγκτα.
Πώς μεταδίδεται η γρίπη των πτηνών
Η διασπορά της γρίπης μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Συνήθως, μεταδίδεται από το ένα πτηνοτροφείο (ή κοτέτσι) στο άλλο από τα ίδια τα πουλιά, ή από την κοινή χρήση εξοπλισμού. Ο πιο συνήθης τρόπος μετάδοσης είναι με την εισαγωγή καινούργιων κοτών, οι οποίες είναι άρρωστες και μεταδίδουν τη γρίπη σε όλα τα πτηνά. Ένας άλλος τρόπος είναι να μεταφέρουμε εμείς οι ίδιοι τον ιό στα ρούχα ή τα παπούτσια μας. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με την καθαριότητά μας, μιας και ο ιός μπορεί να επιζήσει μέχρι και 100 μέρες μέσα σε κουτσουλιές. Τέλος, τα μεταναστευτικά πουλιά κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους μπορούν να μεταφέρουν τον ιό σε μεγάλες αποστάσεις. Εκκρίνουν ποσότητες σάλιου, το οποίο μολύνει έδαφος και τροφές.
Τι συμβαίνει όταν σε μια εκτροφή εντοπισθούν κρούσματα γρίπης;
Αντιγράφουμε από το επίσημο κείμενο της ΕΕ:
«Σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ για την υγεία των ζώων, πρέπει να λαμβάνονται μέτρα εκρίζωσης μόλις ανιχνευθεί η υψηλής παθογονικότητας γρίπη των πτηνών. Οι αρχές των κρατών μελών πρέπει να εφαρμόζουν αμέσως μέτρα για την εξάλειψη της νόσου στην μολυσμένη εγκατάσταση, συμπεριλαμβανομένης της θανάτωσης όλων των πτηνών, της ασφαλούς απόρριψης των σφαγίων και των δυνητικά μολυσμένων υλικών, καθώς και του καθαρισμού και της απολύμανσης. Επιπλέον, πρέπει να οριοθετηθεί απαγορευμένη ζώνη τουλάχιστον 10 km γύρω από την πληγείσα εγκατάσταση, με την εφαρμογή πρόσθετων μέτρων ελέγχου στις εγκαταστάσεις της εν λόγω ζώνης όπου εκτρέφονται πτηνά. Οι εθνικές αρχές πρέπει να επιβάλλουν περιορισμούς μετακινήσεων όσον αφορά τη μολυσμένη εγκατάσταση και άλλες εγκαταστάσεις που βρίσκονται στην απαγορευμένη ζώνη. Εάν κρι θεί αναγκαίο, τα μέτρα εξολόθρευσης μπορούν επίσης να επεκταθούν σε πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις που βρίσκονται κοντά ή σε εκμεταλλεύσεις που είχαν επαφές με μολυσμένη εκμετάλλευση».
Υπάρχουν εμβόλια για την ασθένεια;
Και ναι και όχι… Έχουν ήδη εγκριθεί κάποια σκευάσματα, αλλά υπάρχει μεγάλη διστακτικότητα στη χρήση τους, κυρίως για εμπορικούς λόγους. Στην Ολλανδία, μια χώρα που παράγει μεγάλες ποσότητες όχι μόνο κρέατος και αυγών αλλά και νεοσσών για εξαγωγή, το Υπουργείο Γεωργίας ξεκίνησε σε συνεργασία με την εταιρεία LTO/NOP που προσφέρθηκε να συμμετάσχει στην προσπάθεια, μόλις στις 10 Μαρτίου 2025, ένα περιορισμένο πρόγραμμα εμβολιασμού νεοσσών, πριν αυτοί βρεθούν στα μόνιμα ορνιθοτροφεία τους. Ο Πρόεδρος της εταιρείας κ Kees de Jong ελπίζει ότι ο εμβολιασμός σε συνδιασμό με μέτρα βιοασφάλειας, θα καταστήσει τη γρίπη των πτηνών μια απλή ασθένεια.
Το ενδιαφέρον δεν έγκειται τόσο στα διστακτικά βήματα του όλου εγχειρήματος, αλλά και στο γεγονός ότι πριν από αυτό διεξαχθεί εμπεριστατωμένη διαβούλευση με κράτη και μεγάλες εταιρείες εισαγωγείς, εάν θα δεχθούν τα προϊόντα εμβολιασμένων ζώων…
Ο νοών νοείτω!
Χορός εκατομμυρίων σε εμβόλια και άλλα μέτρα σε ΗΠΑ και ΕΕ
Ενδεικτική της αμφισβητούμενης κατάσταση στο χώρο του εμβολιασμού είναι το γεγονός ότι η EE έχει αφήσει στην διακριτική ευχέρεια των Κρατών μελών την απόφαση για εμβολιασμό των ορνίθων. Η ίδια η Κομισιόν, έχει συνάψει κεντρικές συμφωνίες προμήθειας με φαρμακευτικές εταιρείες για εμβόλια προστασίας ανθρώπων που βρίσκονται πολύ κοντά σε ζώα με αυξημένες πιθανότητες προσβολής.
Παρόμοια κατάσταση και στις ΗΠΑ, όπου η διοίκηση Τραμπ αποφάσισε να διαθέσει 1 δισ. δολάρια για να περιορίσει το εξαιρετικά επιθετικό παθογόνο στέλεχος της γρίπης των πτηνών HPAI, να προστατεύσει τον τομέα των πουλερικών στις ΗΠΑ και να μειώσει τις τιμές των αυγών. Το ποσό αυτό προστίθεται στην ήδη προβλεπόμενη αποζημίωση για τις πληγείσες εταιρείες. Το μισό του ποσού αυτού, θα διατεθεί για μέτρα βιοασφάλειας, τα 400 εκατ. για αποζημιώσεις και οικονομική βοήθεια πληγέντων και τα 100 εκατ. για έρευνα εμβολίων.
Το Υπουργείο Γεωργίας (USDA) θα εισάγει πρόσθετα δωρεάν μέτρα βιοασφάλειας των πτηνοτροφικών μονάδων, αφού έχει εκτιμηθεί ότι το 85% των μολύνσεων προέρχονται από τα άγρια πουλιά. Επίσης επισπεύδει την διαδικασία εγκρίσεων σε περίπτωση μολύνσεων, ώστε να επανέλθουν οι μονάδες στην παραγωγή το συντομότερο δυνατόν. Κι εδώ πάντως επισημαίνεται ότι η διαδικασία εμβολιασμού θα πρέπει να γίνεται προσεκτικά και κυρίως για τα προς εξαγωγή προϊόντα.
Από τα παραπάνω, συμπεραίνεται εύκολα και ασφαλώς, ότι το θέμα της γρίπης των πτηνών και κατά συνέπεια της παραγωγής αυγών, δεν θα αντιμετωπιστεί τις προσεχείς εβδομάδες ή μήνες. Άλλωστε, μας απασχολεί πλέον της δεκαετίας. Κανείς δεν αναφέρει χρόνους επαναφοράς στην κανονικότητα, παρά τον χορό εκατομμυρίων που έχει στηθεί…
Η ελλειμματική προσφορά καθορίζει τις τιμές στο βοδινό κρέας - Οι ζωονόσοι παραμονεύουν
Με το βοδινό κρέας η κατάσταση είναι αρκετά διαφορετική, αν και παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες. Η εκτροφή μοσχαριών είναι μια δύσκολη, απαιτητική και τεχνική δουλειά. Τα βοοειδή, είναι μεγάλα ζώα που καταναλώνουν σημαντικές ποσότητες πλήθους ζωοτροφών, τι οποίες οι κτηνοτρόφοι πρέπει να ετοιμάσουν το καλοκαίρι για να τις έχουν διαθέσιμες τον χειμώνα. Μεγάλος αριθμός των τεράστιων τρακτέρ που βλέπει κανείς σε φωτογραφίες, απασχολούνται ακριβώς για την παραγωγή χονδροειδών ζωοτροφών για την ανατροφή μοσχαριών και βοοειδών. Άρα, η ανάγκη κεφαλαίων για μηχανήματα, αποθήκες, διαχείριση αποθεμάτων αλλά και αγορά των ίδιων των ζώων είναι πολύ μεγάλη.
Ένας εκλεκτός ταύρος μπορεί να κοστίσει και πάνω από 100.000 ευρώ για αγορά!
Τα τελευταία χρόνια, η εκτροφή μοσχαριών και αγελάδων, βρίσκονται στο στόχαστρο των περιβαλλοντικών προβληματισμών, εξαιτίας των μεγάλων ποσοτήτων αερίων θερμοκηπίου και κυρίως οξειδίου μεθανίου, που εκπέμπονται από τα ζώα, αλλά και του συνολικά αυξημένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος. H εκτροφή βοοειδών, γίνεται σε βάρος δασικών εκτάσεων, καταναλώνει μεγάλες ποσότητες νερού και συνεισφέρει αρνητικά στην κλιματική αλλαγή και την βιοποικιλότητα. H πίεση αυτή, σε συνδυασμό με την τεράστια αύξηση των τιμών ζωοτροφών τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και την ελάχιστη κοινωνική αποδοχή του κτηνοτροφικού επαγγέλματος στις περισσότερες χώρες του κόσμου, έχουν μειώσει σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες το ενδιαφέρον των παραγωγών κρέατος να αυξήσουν την προσφορά επεκτείνοντας την δουλειά τους. Για την ακρίβεια, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο: Στην ΕΕ η εκτροφή βοοειδών μειώνεται σε όλες τις χώρες, πλην της Ιταλίας και Πολωνίας, που έχουν εξελιχθεί σε μεγάλους τροφοδότες της ελλειμματικής Τουρκικής αγοράς.
Αντίθετα, στις μεγάλες παραγωγικές χώρες της Νοτίου Αμερικής, εκεί που παράγεται το μισό περίπου από το παγκόσμιο κρέας και το κοστολογικό πλεονέκτημα είναι σαφώς υπέρ τους, η εκτροφή επεκτείνεται με σημαντικούς ρυθμούς στοχεύοντας τις μεγάλες εισαγωγικές αγορές της Κίνας και Ιαπωνίας.
Δυναμική αλλά ελλειμματική η παγκόσμια αγορά, χτυπιέται τώρα από τον αφθώδη πυρετό
Η παγκόσμια αγορά βοδινού κρέατος εκπέμπει μια δυναμική εικόνα, με επέκταση της ζήτησης με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,5% και της προσφοράς με 2,5% αντίστοιχα. Άρα, πρόκειται για μια ελλειμματική αγορά, γι' αυτό και οι τιμές αυξάνονται ραγδαία τα τελευταία χρόνια.
Πέραν των δυσμενών περιβαλλοντικών όρων, η ανάπτυξη της αγοράς έχει να αντιμετωπίσει τελευταία και την ασθένεια του αφθώδους πυρετού. Στο Βρανδεμβούργο της Γερμανίς, 4 νεροβούβαλοι πέθαναν από τον φονικό αυτό υιό στις 10 Ιανουαρίου 2015, βάζοντας ολόκληρη την χώρα σε μπελάδες για πρώτη φορά μετά το 1998. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Friedrich Loeffler, ο αφθώδης πυρετός είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ιογενής νόσος σε οπληφόρα ζώα όπως βοοειδή, πρόβατα, κατσίκες και χοίρους. Ο ζωολογικός κήπος και τα άγρια ζώα μπορούν επίσης να προσβληθούν από αφθώδη πυρετό. Ενώ η Γερμανία και η ΕΕ θεωρούνταν προηγουμένως απαλλαγμένες από αφθώδη πυρετό, η ασθένεια εμφανίζεται στην Τουρκία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, καθώς και σε πολλές χώρες της Ασίας και της Νότιας Αμερικής. Σύμφωνα με το FLI, τα παράνομα εισαγόμενα ζωικά προϊόντα από αυτές τις χώρες αποτελούν διαρκή απειλή για την ευρωπαϊκή γεωργία.
Ενώ η νόσος δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο, μεγάλες αγορές όπως αυτή της Αγγλίας και της Νοτίου Κορέας, εξέδωσαν απαγορευτικό στο γερμανικό κρέας, προκαλώντας αναστάτωση στην ελλειμματική διεθνή αγορά. Κι εδώ, ο μαζικός εμβολιασμός των ζώων θεωρείται ως τελευταίο καταφύγιο και προκρίνονται ως άμεση λύση μέτρα βιοασφάλειας. Γι' αυτό άλλωστε, ο Επίτροπος Γεωργίας, κ. Χάνσεν, στον απολογισμό για τις 100 πρώτες ημέρες της θητείας του, περιέλαβε για πρώτη φορά τόσο ψηλά στην Ευρωπαϊκή ατζέντα τα εν λόγω μέτρα.
Φυσικά, οι τιμές στα ύψη
Όλα αυτά, είχαν σαν συνέπεια οι τιμές του μοσχαρίσιου και βοδινού κρέατος να έχουν εκτιναχθεί:
Στον πίνακα που ακολουθεί, εμφανίζεται η εβδομαδιαία κίνηση τιμών του μοσχαρίσιου κρέατος στην ΕΕ τα τελευταία τρία χρόνια. Η εικόνα δεν χρειάζεται σχολιασμό, οι τιμές έχουν πάρει για τα καλά την ανηφόρα (πλέον του +20% σε ετήσια βάση) και με ορμή που δύσκολα αναχαιτίζεται.
Οι ζωονόσοι μας δείχνουν τα δόντια τους και μας διαλύουν και τις τελευταίες τις αυταπάτες ότι η δαπάνη των νοικοκυριών για διατροφή θα επανέλθει στα χαμηλά επίπεδα, όπως πριν μια δεκαετία. Στους πολέμους, την κερδοσκοπία, τους περιβαλλοντικούς όρους, τα προβλήματα εφοδιασμού των αγορών, δημογραφικούς και κοινωνικούς λόγους, προστέθηκαν τώρα και οι ζωονόσοι, διαμορφώνοντας ένα εντελώς καινούργιο τοπίο στο χώρο της παγκόσμιας διατροφής. Και το σημαντικότερο, δημιουργώντας σε όλους αμφιβολίες για την ποιότητα και την καταλληλότητα της τροφής μας.
