Πολλές αλλαγές, δυσάρεστες και μη, ενσωματώνουν τα έντυπα των φετινών φορολογικών δηλώσεων, η συμπλήρωσή των οποίων αναμένεται να ξεκινήσει λίγο μετά το Πάσχα από 8.000.000 μισθωτούς, συνταξιούχους, αγρότες, επαγγελματίες και εισοδηματίες.
Μεγάλοι χαμένοι θα είναι όσοι το 2017 είχαν αποδείξεις από δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Η έκπτωση φόρου 10% που ίσχυε έως πέρυσι πλέον καταργήθηκε και οι αποδείξεις από ιατρικές επισκέψεις και αγορά φαρμάκων θα προστίθενται στις υπόλοιπες καταναλωτικές δαπάνες και θα λαμβάνονται υπόψη για την εξασφάλιση έκπτωσης φόρου από 1.900 ευρώ (άγαμοι χωρίς παιδιά) έως 2.100 ευρώ (έγγαμοι με 3 παιδιά και άνω). Έτσι, από τον πίνακα 7 της 4ης σελίδας του Ε1 αφαιρέθηκαν οι κωδικοί 051-052 όπου συμπληρώνονταν οι δαπάνες για έξοδα ιατρικής, νοσοκομειακής και φαρμακευτικής περίθαλψης.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Αν κάποιος είχε το 2016 εισόδημα 20.000 ευρώ και ελάχιστες δαπάνες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης το 5% του εισοδήματος, δηλαδή 1.000 ευρώ, η εφορία του έκανε έκπτωση φόρου το 10% των 1.000 ευρώ, δηλαδή 100 ευρώ. Βάσει των αλλαγών στη φορολογική νομοθεσία, από 1.1.2017 έπαψε να ισχύει η έκπτωση φόρου για ιατρικές δαπάνες. Έτσι χάθηκε και ένα ισχυρό κίνητρο για τους φορολογουμένους να ζητούν αποδείξεις από τους γιατρούς για να περιοριστεί η εκτεταμένη φοροδιαφυγή που έχουν καταγράψει οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες.
Στα θετικά των φετινών δηλώσεων συμπεριλαμβάνεται η δυνατότητα για ξεχωριστή υποβολή φορολογικών δηλώσεων μεταξύ συζύγων, καθώς πλέον τα ποσά των αποδείξεων για το κτίσιμο του αφορολογήτου θα αναγράφονται σε δύο ξεχωριστούς κωδικούς αντί σε έναν, όπως ήταν όλα τα προηγούμενα χρόνια. Στο έντυπο Ε1 που θα συμπληρώσουν φέτος οι φορολογούμενοι θα δουν ότι δίπλα στον κωδικό 049 έχει προστεθεί και ο κωδικός 050, ο οποίος αφορά τις δαπάνες με ηλεκτρονικό χρήμα που πραγματοποίησε το 2017 η σύζυγος ή το μέλος του συμφώνου συμβίωσης.
Οι τράπεζες έστειλαν ήδη στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων τα στοιχεία για τις συναλλαγές με πλαστικό χρήμα που είχαν πέρυσι οι φορολογούμενοι προκειμένου να φορτωθούν στο Taxisnet στους κωδικούς 049-050. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως όταν έρθει η ώρα υποβολής των δηλώσεων οι κωδικοί 049-050 δεν θα είναι κλειδωμένοι. Οι φορολογούμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να παρέμβουν και να προσθέσουν δαπάνες οι οποίες ενδεχομένως να μην εμφανίζονται, όπως για παράδειγμα πληρωμές που έχουν γίνει με μεταφορά χρηματικών ποσών από τον λογαριασμό τους σε λογαριασμό ελεύθερου επαγγελματία, κ.α.. Στην περίπτωση αυτή ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί τα ενημερωτικά (statements) των τραπεζών.
Παράλληλα, ειδικά για τους φιλοξενούμενους μετά το αλαλούμ που δημιουργήθηκε πέρυσι με το κοινωνικό μέρισμα, οι φορολογούμενοι καλούνται εφέτος να δηλώσουν υποχρεωτικά στην εφορία εάν φιλοξενούν στην κατοικία τους πρόσωπα που είναι μεν υπόχρεα σε φορολογική δήλωση, αλλά δεν είναι εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς τους, όπως για παράδειγμα κάποιο φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο. Με την κίνηση αυτή, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων επιχειρεί να περιορίσει τα φαινόμενα εικονικής φιλοξενίας για λόγους φοροδιαφυγής. Για το λόγο αυτό στην 1η σελίδα του εντύπου Ε1, στον πίνακα 2, όπου συμπληρώνονται διάφορα χρήσιμα πληροφοριακά στοιχεία, προστέθηκε η παράγραφος 20 με τους κωδικούς 007 και 008, όπου ο υπόχρεος και η σύζυγος ή συμβία, αντίστοιχα, πρέπει να δηλώσουν αν «φιλοξενούν» στην κύρια κατοικία τους άτομα τα οποία δεν είναι εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς τους.
Τέλος, μια θετική διευθέτηση που αφορά σε εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους που απέκτησαν το 2017 πολύ χαμηλά εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση είναι στα σκαριά. Πρόκειται για μια νομοθετική ρύθμιση που θα παρατείνει τις διατάξεις που επιτρέπουν τη φορολόγηση τεκμαρτών εισοδημάτων βάσει της ευνοϊκής κλίμακας φορολόγησης των εισοδημάτων από μισθούς και συντάξεις.
Κανονικά όσοι φορολογούμενοι απέκτησαν το 2017 πολύ χαμηλού ύψους εισοδήματα από περιστασιακή απασχόληση θα έπρεπε να πληρώσουν το 2018 φόρο εισοδήματος, με συνολικό συντελεστή φόρου 44% επί τεκμαρτού εισοδήματος που θα το προσδιορίσουν τα τεκμήρια διαβίωσης. Αυτό θα γινόταν επειδή λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων το εισόδημα των εν λόγω φορολογουμένων θα λογιζόταν ως εισόδημα από επιχειρηματικές δραστηριότητες και θα φορολογούταν με συντελεστή 22% από το πρώτο ευρώ, ο δε φόρος που θα προέκυπτε θα διπλασιαζόταν αυτόματα καθώς επ' αυτού θα επιβαλλόταν και προκαταβολή φόρου έναντι του επόμενου έτους, με συντελεστή 100%.
Αυτή η στρέβλωση που θα έπληττε κατηγορίες φορολογουμένων όπως ανέργους και φοιτητές που θα καλούνταν να πληρώσουν το 2018 υπέρογκα ποσά φόρου εισοδήματος θα ανασταλεί με την ευνοϊκή ρύθμιση που θα φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή.
