Ο Όλαφ Σολτς έκανε ένα σημαντικό βήμα στην προσπάθειά του να διαδεχθεί την Άνγκελα Μέρκελ ως Γερμανός καγκελάριος, φτάνοντας τους πιθανούς εταίρους του αρκετά κοντά για να ξεκινήσουν επίσημες διαπραγματεύσεις για κυβέρνηση συνασπισμού.
Μετά από λιγότερο από τέσσερις ώρες συνομιλιών την Παρασκευή, το SPD, οι Πράσινοι και το FDP συμφώνησαν στις βασικές αρχές για μια κυβερνητική συμμαχία. Η συμφωνία ήρθε εντυπωσιακά γρήγορα για τα γερμανικά πρότυπα, με κοινές συνομιλίες να ξεκινούν μόλις πριν από μια εβδομάδα.
Η συμφωνία περιλαμβάνει σχέδιο εξόδου από τον άνθρακα το 2030, οκτώ χρόνια νωρίτερα από το προγραμματισμένο, καθώς και σχέδιο δράσης για την προστασία του κλίματος. Το SPD και οι Πράσινοι δέχθηκαν επίσης τα αιτήματα του FDP να αφήσει ανέπαφα τα όρια του συνταγματικού χρέους και να μην επιβάλλουν νέους φόρους. Οι λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν στις επίσημες συνομιλίες τις επόμενες εβδομάδες.
Ο συνδυασμός τριών κατευθύνσεων, αν και αντιφατικός, είναι η πιο βιώσιμη κυβερνητική συμμαχία της Γερμανίας και τα κόμματα δέχονται πιέσεις να γεφυρώσουν σημαντικές διαφορές σε ζητήματα από τις δαπάνες και τους φόρους έως την προστασία του κλίματος και την κοινωνική πολιτική.
Ενώ οι διαφορές είναι ακόμα ισχυρές, το προχώρημα των διαπραγματεύσεων συνεργασίας είναι ένα κρίσιμο βήμα στη σύνθετη διαδικασία διαδοχής της εξουσίας στη Γερμανία. Δείχνει ότι τα κόμματα βλέπουν κοινό έδαφος κάτι που καθιστά πιο πιθανό μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Σολτς να ξεκινήσει τη θητεία της στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης πριν από το τέλος του έτους.
Αφού το SPD νίκησε τους συντηρητικούς της Μέρκελ στις εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου, προχώρησε γρήγορα για να βρει κοινό έδαφος με τους Πράσινους και το FDP, μια άνευ προηγουμένου συμμαχία σε ομοσπονδιακό επίπεδο στη Γερμανία.
Η πρόκληση ήταν να συμβιβαστούν οι διαφορές. Το FDP έκανε εκστρατεία για δημοσιονομική σύνεση, ενώ το SPD και οι Πράσινοι προσπαθούν να «ανοίξουν» τα ταμεία της Γερμανίας για επενδύσεις για την αναβάθμιση των υποδομών, την προστασία του περιβάλλοντος και την επέκταση των ψηφιακών τεχνολογιών.
Οι επίσημες διαβουλεύσεις συνεργασίας είναι μια πιο ολοκληρωμένη μορφή που περιλαμβάνει ομάδες διαπραγματεύσεων, συνεδρίες που διαρκούν όλη τη νύχτα και πολιτικές θέσεις. Υπάρχουν σημαντικά εμπόδια που δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί, με το κομμάτι των χρηματοδοτήσεων να είναι ένα ιδιαίτερα ακανθώδες ζήτημα.
Μόλις επιτευχθεί μια προκαταρκτική συμφωνία για τον σχηματισμό κυβέρνησης, οι κομματικές οργανώσεις πρέπει να την συνυπογράψουν. Οι Πράσινοι δήλωσαν ότι θα θέσουν την απόφαση στην κρίση συνεδρίου του κόμματος. Εάν δοθεί έγκριση, τα τρία μέρη θα ξεκινήσουν ολοκληρωμένες συνομιλίες που συνεπάγονται μικρότερες ομάδες που επεξεργάζονται πολιτικούς συμβιβασμούς.
Μόλις εγκριθεί το τελικό κείμενο, τα κόμματα θα προκηρύξουν ψηφοφορία στο γερμανικό κοινοβούλιο. Μόνο τότε ο Σολτς θα αναλάβει καθήκοντα.
Πρώτοι ανοίγουν το δρόμο οι Σοσιαλδημοκράτες
Το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα (SPD) ήταν το ταχύτερο: το προεδρείο του κόμματος ψήφισε ομόφωνα υπέρ της έναρξης διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό συνασπιμού «φωτεινού σηματοδότη», δηλαδή με τους Πράσινους και του Φιλελεύθερους (FDP). Οι Πράσινοι και το FDP θα αποφασίσουν μέχρι τη Δευτέρα.
Ως πρώτος από τους τρεις πιθανούς εταίρους του ενδεχόμενου συνασπισμού «φωτεινού σηματοδότη», το SPD τάχθηκε υπέρ της έναρξης επίσημων διαπραγματεύσεων συνασπισμού με τους Πράσινους και το FDP. Η απόφαση του προεδρείου του κόμματος ελήφθη ομόφωνα σήμερα το απόγευμα. Ταυτόχρονα, το προεδρείο συμφώνησε και επί των θέσεων του εγγράφου των διερευνητικών συζητήσεων που είχαν παρουσιάσει οι επικεφαλής των τριών πιθανών εταίρων λίγες ώρες νωρίτερα.
Σύμφωνα με δήλωσή του το FDP προτίθεται (επίσης) να προτείνει στα όργανά του τη Δευτέρα να ξεκινήσουν οι επίσημες διαπραγματεύσεις για κυβέρνηση συνασπισμού «φωτεινού σηματοδότη». Οι Πράσινοι θα πραγματοποιήσουν το λεγόμενο μικρό συνέδριο την Κυριακή και θα πάρουν την ανάλογη απόφαση σε αυτό.
Το έγγραφο θέσεων των διερευνητικών συνομιλιών καθορίζει τις κατευθυντήριες γραμμές μιας ενδεχόμενης συγκυβέρνησης σε βασικούς τομείς. Στη συνέχεια θα πρέπει να διευκρινιστούν περαιτέρω σημεία κατά τις επίσημες διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, οι οποίες θα μπορούσαν να ξεκινήσουν κατά τη διάρκεια της επόμενης εβδομάδας.
Τι αναφέρει το κοινό κείμενο που συνέταξαν τα τρία μέρη
Η ανάγκη για ένα «νέο ξεκίνημα» της Γερμανίας σε όλα τα επίπεδα αναδεικνύεται ως το κεντρικό σημείο του κειμένου στο οποίο συμφώνησαν οι ηγεσίες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), των Πρασίνων και των Φιλελευθέρων (FDP), με βάση το οποίο τα τρία κόμματα καλούνται να συγκατατεθούν στην έναρξη επίσημων διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας.
Στο κείμενο γίνεται μεταξύ άλλων αναφορά στη διατήρηση του «φρένου χρέους» στη δημοσιονομική πολιτική, στην επιτάχυνση και διευκόλυνση των επενδύσεων, στην απολιγνιτοποίηση έως το 2030, στην αύξηση του κατώτατου μισθού στα 12 ευρώ/ώρα, στην άσκηση «περιοριστικής πολιτικής» στις εξαγωγές όπλων σε συντονισμό και με την ΕΕ, στην ανάγκη για ισχυρή γαλλο-γερμανική εταιρική σχέση, αλλά και στην προώθηση σταθερών και βιώσιμων δημοσιονομικών στην ΕΕ, στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στα κράτη - μέλη και στη διασφάλιση της ανάπτυξης, της βιωσιμότητας του χρέους και των βιώσιμων και φιλικών για το κλίμα επενδύσεων στη βάση του Συμφώνου Σταθερότητας.
Τα επόμενα χρόνια είναι αποφασιστικής σημασίας, προκειμένου να ισχυροποιηθούν η Γερμανία και η Ευρώπη - ενόψει των προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής, της μετάβασης στην ψηφιακή εποχή, της κοινωνικής συνοχής και των δημογραφικών αλλαγών, επισημαίνεται στο κείμενο. «Αυτό που μας ενώνει είναι ότι διακρίνουμε την ευκαιρία για αλλαγές», αναφέρουν τα κόμματα και εγγυώνται ότι, παρά τις διαφορές τους, μπορούν να συνεργαστούν αρμονικά, προς όφελος της χώρας. «Θέλουμε να είμαστε μια κυβέρνηση για όλους - και για τον κάθε ένα που δεν μας ψήφισε. Το διακύβευμα είναι η χώρα μας, όχι το όφελος μεμονωμένων παικτών. Δεν βλέπουμε μικρά και μεγάλα κόμματα, αλλά ισότιμους εταίρους. Υπερβαίνουμε τις διαφορές με ανταλλαγή απόψεων σε πνεύμα σεβασμού για τα επιχειρήματα των άλλων», επισημαίνεται.
Μεταξύ των θεμάτων που αναφέρονται στο κείμενο είναι:
Μέτρα για «Σύγχρονο Κράτος και Ψηφιακό Ξεκίνημα», στα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων ο περιορισμός της γραφειοκρατίας και η επιτάχυνση των επενδύσεων κατά 50%, αλλά και η ενίσχυση της ψηφιακής λειτουργίας της Διοίκησης, προς όφελος του πολίτη, η βελτίωση των συγκοινωνιών και η παροχή γρήγορου διαδικτύου.
Στην παράγραφο για την «Προστασία του Κλίματος σε μια κοινωνικο-οικολογική οικονομία της αγοράς» αναφέρονται οι θέσεις υπέρ της εισαγωγής νέων εμπορικών και επιχειρηματικών μοντέλων, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα. Το 2022 η κυβέρνηση θα πρέπει να φέρει ήδη νέα νομοθεσία για τις συγκοινωνίες, τις οικοδομές, την ενέργεια, τη βιομηχανία και τη γεωργία. Κοινή δέσμευση των τριών κομμάτων είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης για επενδύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στο μέλλον όλες οι στέγες που είναι κατάλληλες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την εγκατάσταση συστήματος συλλογής ηλιακής ενέργειας, ενώ, ιδανικά, η απολιγνιτοποίηση θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το 2030.
Υπό τον τίτλο «Σεβασμός και ευκαιρίες σε έναν σύγχρονο κόσμο της εργασίας», τα κόμματα του «φωτεινού σηματοδότη», αναφέρονται στην ανάγκη για «ασφάλεια και ευελιξία» στην αγορά εργασίας, ενώ καταγράφουν τη δέσμευσή τους για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 12 ευρώ/ώρα ήδη από το πρώτο έτος της θητείας της νέας κυβέρνησης.
Στην παράγραφο «Κοινωνική ασφάλεια φιλική προς τον πολίτη», αναφέρονται οι παράμετροι του κράτους πρόνοιας για προστασία σε ειδικές περιπτώσεις, αλλά και οι δυνατότητες της ιδιωτικής ασφάλισης. Η βασική σύνταξη θα ενισχυθεί και θα διασφαλιστεί ως κατώτατο επίπεδο σύνταξης το 48%. Δεν θα γίνουν περικοπές συντάξεων, διαβεβαιώνεται.
«Ευκαιρίες για τα παιδιά, για ισχυρή οικογένεια και καλύτερη παιδεία διά βίου», τιτλοφορείται η ενότητα που αφορά την πολιτική για τα παιδιά και τους νέους. Κεντρικό σημείο αποτελεί η εγγύηση ίσων ευκαιριών και η προστασία των παιδιών από τη φτώχεια, ενώ γίνεται μεταξύ άλλων αναφορά στην ανάγκη για αύξηση των παιδικών σταθμών και των ολοήμερων σχολείων και την εισαγωγή των ψηφιακών μέσων σε όλα τα σχολεία.
Στην παράγραφο για την «Καινοτομία και νέα ανταγωνιστικότητα», γίνεται λόγος για βιώσιμη ανάπτυξη, ευημερία και εγγύηση απασχόλησης σε μια κοινωνικο-οικολογική οικονομία της αγοράς. «Η οικονομική μας πολιτική θα πρέπει να προσανατολιστεί μελλοντικά σε ένα πλαίσιο για ανταγωνιστικότερη μεσαία τάξη», επισημαίνεται. Ειδικά για τη βιομηχανία, σχεδιάζεται δυναμικός μετασχηματισμός και ενίσχυση των νεοφυών επιχειρήσεων.
Ως «Προσπάθεια για προσιτή και βιώσιμη στέγη» περιγράφεται η πολιτική με στόχο την κάλυψη των αυξημένων αναγκών για στέγη, αλλά και συγκράτηση των τιμών. Στόχος είναι η οικοδόμηση 400.000 νέων κατοικιών ανά έτος, με 100.000 εξ αυτών να υπάγονται σε ειδική ρύθμιση για την αξιοποίησή τους. Ειδική αναφορά γίνεται και στην καταπολέμηση παράνομης χρηματοδότησης ακινήτων, με περιορισμούς στην αγορά από το εξωτερικό ή με μετρητά.
«Ελευθερία και ασφάλεια, ισότητα και ποικιλία σε μια σύγχρονη δημοκρατία» είναι ο τίτλος της ενότητας σχετικά με την κοινωνική συνοχή, στην οποία περιλαμβάνονται τα μέτρα για ισότητα των φύλων, για τα δικαιώματα των μειονοτήτων, την υποστήριξη της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής κ.λπ. Ειδική μνεία γίνεται στο μεταναστευτικό, με αναφορές στην ανάγκη για νέα νομοθεσία στο θέμα της υπηκοότητας και «πρακτικότερους» κανόνες για την μετανάστευση εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Στην ίδια ενότητα περιλαμβάνονται και τα θέματα ασφάλειας, ειδικότερα δε της «προληπτικής ασφάλειας», με καλά εκπαιδευμένο προσωπικό στα σώματα ασφαλείας. Σημείο αναφοράς παραμένουν, τονίζεται, το κράτος δικαίου και η αναλογικότητα.
Στις «Μελλοντικές επενδύσεις και βιώσιμα δημοσιονομικά» περιλαμβάνονται οι πολιτικές για την ενίσχυση των επενδύσεων, με αυστηρή τήρηση του «φρένου χρέους». «Θέλουμε να κάνουμε την τρέχουσα δεκαετία, περίοδο επενδύσεων, δημόσιων και ιδιωτικών», τονίζουν τα κόμματα και επισημαίνουν: «Στο πλαίσιο του συνταγματικού φρένου χρέους, θα εγγυηθούμε τις μελλοντικές επενδύσεις, ιδιαίτερα στην προστασία του κλίματος, την ψηφιοποίηση, την εκπαίδευση, την έρευνα και τις υποδομές». Τονίζουν μάλιστα την ανάγκη για επιτάχυνση των διαδικασιών σχεδιασμού και έγκρισης των προγραμμάτων.
Σε ό,τι αφορά τη φορολογία, αναφέρεται ότι δεν θα επιβληθούν νέοι φόροι στα περιουσιακά στοιχεία ή στο εισόδημα, τις εταιρίες ή τον ΦΠΑ. «Θέλουμε να δώσουμε ώθηση στην οικονομία μέσω κινήτρων για τις επενδύσεις στο κλίμα και στην ψηφιοποίηση», τονίζεται.
Η τελευταία -και εκτενέστερη- ενότητα του κειμένου αφορά την «Ευθύνη της Γερμανίας για την Ευρώπη και τον κόσμο». Σε αυτήν αναφέρεται ρητά ότι «η Γερμανία αναγνωρίζει την παγκόσμια ευθύνη της», αλλά και η πεποίθηση ότι «ως χώρα δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι μας κανένα από τα σημαντικότερα θέματα της εποχής μας». Επισημαίνεται ότι πρέπει να ενισχυθεί η ΕΕ και να αυξηθεί η στρατηγική κυριαρχία της. «Θέλουμε να ενισχύσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να ενισχύσουμε τη Γερμανία. Ως εκ τούτου, θα καθορίσουμε τα γερμανικά συμφέροντα υπό το φως των ευρωπαϊκών συμφερόντων. Θέλουμε να ακολουθήσουμε μια ενεργή ευρωπαϊκή πολιτική - επίσης με μια ισχυρή γαλλο -γερμανική εταιρική σχέση και σε στενή συνεργασία στο τρίγωνο της Βαϊμάρης», αναφέρεται στο κείμενο των κομμάτων, ενώ γίνεται μνεία και για την τήρηση των κανόνων του κράτους δικαίου τόσο εντός όσο και εκτός ΕΕ, με αποτροπή της παραπληροφόρησης, των ψευδών ειδήσεων, της προπαγάνδας και της χειραγώγησης από το εσωτερικό και το εξωτερικό. «Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι η Ευρώπη, στη βάση σταθερών και βιώσιμων δημοσιονομικών, θα βγει από την πανδημία στο σύνολό της οικονομικά ισχυρή, ότι θα πετύχει τον στόχο για κλιματική ουδετερότητα και θα εφαρμόσει με συνέπεια την Πράσινη Συμφωνία. Θέλουμε να στηρίξουμε μέτρα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ», υπογραμμίζεται. Συγκεκριμένα, για το Σύμφωνο Σταθερότητας τονίζεται: «Έχει αποδείξει την ευελιξία του. Στη βάση του θέλουμε να διασφαλίσουμε την ανάπτυξη, να διατηρήσουμε τη βιωσιμότητα του χρέους και να εξασφαλίσουμε βιώσιμες και φιλικές για το κλίμα επενδύσεις».
Στην ίδια παράγραφο αναφέρεται ακόμη η προσήλωση της Γερμανίας στις διεθνείς Συνθήκες για τους Πρόσφυγες και επισημαίνεται ότι αποτελούν τη βάση συνεργασίας με τους ευρωπαίους εταίρους «για τον τερματισμό των θανάτων στη Μεσόγειο και των δεινών στα ευρωπαϊκά σύνορα». Θέλουμε «να ρυθμίσουμε τις διαδικασίες για τη μετανάστευση των προσφύγων και να καταπολεμήσουμε τις συνθήκες εκμετάλλευσης στις οδούς διαφυγής. Θέλουμε να επιταχύνουμε τις διαδικασίες ασύλου, τις διαδικασίες για οικογενειακή επανένωση και επιστροφή και να δημιουργήσουμε νόμιμους διαύλους. Οι συμφωνίες με τρίτες χώρες για τη μετανάστευση μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό», τονίζουν SPD, Πράσινοι και FDP και το κείμενο καταλήγει με τις θέσεις τους υπέρ της άσκησης περιοριστικής πολιτικής στις εξαγωγές αμυντικού εξοπλισμού, «με πιο δεσμευτικούς κανόνες». Για τον σκοπό αυτό, οι τρεις δυνάμεις θέλουν η Γερμανία να συντονιστεί με τους ευρωπαίους εταίρους της.
Με πληροφορίες από Bloomberg και ΑΠΕ
Photo: @AssociatedPress
