Από την αρχή της υπογραφής της συμφωνίας του Brexit με την Ε.Ε., η Γαλλία και η Βρετανία σκιαμαχούν για τα αλιευτικά δικαιώματα στο στενό της Μάγχης. Οι Γάλλοι ψαράδες έχουν κάνει σειρά διαβημάτων στην Κομισιόν για τις αλιευτικές τους άδειες και οι τελευταίες εβδομάδες έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα οξείες όσον αφορά την αντιπαράθεση μεταξύ Μακρόν και Τζόνσον. Όμως κάποια στοιχεία δείχνουν ότι η διαμάχη δεν αφορά ακριβώς τα αλιευτικά δικαιώματα, με τη στενή έννοια, αλλά τη σχέση της Ε.Ε. με τις υπόλοιπες γειτονικές της χώρες, ως προς το εμπόριο και τις διαμετακομιδές αγαθών γενικότερα.
Πόσοι είναι τελικά οι Γάλλοι ψαράδες;
Αρχικά να πούμε ότι το ΑΕΠ των δύο χωρών θα μπορούσε να … ζήσει και χωρίς την αλιεία. Στη Γαλλία η αλιεία αντιπροσωπεύει μόλις το 0,06% του ΑΕΠ ενώ στη Βρετανία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 1%.
Παρόλα αυτά στην εμπορική συμφωνία η οποία συνήφθη μεταξύ Ε.Ε. και Βρετανίας (TCA) πέρσι τον Δεκέμβριο, η Γαλλία πίεσε να μπουν διατάξεις για την αλιεία την ίδια στιγμή που έμεναν απ’ έξω πολύ σημαντικότεροι τομείς της οικονομίας όπως τα πανεπιστήμια και οι τίτλοι σπουδών και βέβαια, οι συμβουλευτικές εταιρείες, οι χρηματιστηριακές και οι μεγάλες δικηγορικές εταιρείες. Η άτυπη δικαιολογία που κυκλοφορούσε στους ευρωπαϊκούς διαδρόμους ήταν ότι μπήκαν στη συμφωνία όσα ζητήματα είχαν τη λιγότερη γραφειοκρατία.
Τελικά, η πρακτική καθόρισε ότι Γαλλία και Βρετανία δεν μπορούν να συμφωνήσουν ως προς την ερμηνεία της αλιευτικής δραστηριότητας που συμβαίνει στον κόλπο της Μάγχης. Οι Βρετανοί υποστηρίζουν από την πλευρά τους ότι δεν μπορούν οι Γάλλοι ψαράδες να χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα ύδατα για αλιεία ενώ οι Γάλλοι υποστηρίζουν ότι η αλιεία πρέπει να συνεχιστεί απρόσκοπτα στη Μάγχη και ότι οι ψαράδες τους πληρούν τα κριτήρια που βάζει η TCA.
Με βάση τα στοιχεία που δημοσίευσε η Βρετανία, έχουν δοθεί περίπου 700 άδειες αλιείας σε γαλλικά αλιευτικά, που αποτελούν το 98% των σχετικών αιτήσεων, ενώ η Γαλλία από την πλευρά της κάνει λίγο για 90% ολοκληρωμένων αιτήσεων και ότι 55 αλιευτικά σκάφη παραμένουν χωρίς αλιευτική άδεια.
Μπορεί να υπάρξει εμπορικός πόλεμος για 55 σκάφη;
Η απάντηση είναι πως όχι. Στην πραγματικότητα οι 55 αλιευτικές άδειες αποτελούν ένα σημείο τριβής μεταξύ της γαλλικής και βρετανικής στρατηγικής για την θέση του κάθε κράτους στον κόσμο. Η Γαλλία θεωρεί ότι αν η Βρετανία αφεθεί ατιμώρητη για όσα μονομερώς πράττει απέναντι στην Ε.Ε. σε σχέση με το πρωτόκολλο της Ιρλανδίας μετά το Brexit, θα κατοχυρώσει μια ισχυρή θέση απέναντι στην Ε.Ε..
Με το ίδιο σκεπτικό, η Γαλλία επιδιώκει να «κερδίσει» τον ανταγωνισμό με την Βρετανία για να προασπιστεί σε συμβολικό επίπεδο τα γαλλικά οικονομικά συμφέροντα και να αναδείξει τη στρατηγική της που συνοψίζεται στο «ό,τι συμφέρει τη Γαλλία, συμφέρει την Ε.Ε.». Εξ ου και η πρόσφατη παρέμβαση του Γάλλου πρωθυπουργού, Ζαν Καστέξ, στην Κομισιόν, με επιστολή στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Εκεί, ο Καστέξ υποστήριξε ότι οι Βρυξέλλες πρέπει να δείξουν σε όλον τον κόσμο πόσο επιζήμιο μπορεί να γίνει το να αποχωρήσει ένα κράτος από την Ε.Ε.
Ακόμα, η Γαλλία μεταφέρει -μέσω της διαμάχης για τα ψάρια- τη δυσαρέσκειά της στη Βρετανία για την οργάνωση της AUKUS, η οποία περιόρισε τη Γαλλία από τη θέση που κατείχε στον Ινδο-Ειρηνικό.
Τέλος, μην ξεχνάμε ότι επίκεινται γαλλικές προεδρικές εκλογές μέσα στο 2022 και εδώ και καιρό βλέπουμε τον Μακρόν να προβάρει στη δημόσια σφαίρα διάφορες εκδοχές του παλιού, καλού γκωλισμού πασπαλισμένου με τις αναγκαίες εκσυγχρονιστικές πινελιές που απαιτεί η εποχή μας.
Η συνέχεια θα κριθεί από τη Γαλλία και όχι από τη Βρετανία
Ο Μπόρις Τζόνσον είναι αποφασισμένος να αλλάξει το πρωτόκολλο για την Βόρεια Ιρλανδία και η διαμάχη για τα γαλλικά ψαροκάϊκα τον αποσπά από αυτόν τον στόχο. Από την άλλη υπάρχει συμφέρον στη Γαλλία να οξύνει την αντιπαράθεσή της με τη Βρετανία για τα αλιευτικά, δημιουργώντας πιέσεις στα βρετανικά σκάφη που θα τα αναγκάσουν να έχουν οικονομικές απώλειες. Συμπτωματικά, η γαλλική πίεση θα ωφελήσει μακροπρόθεσμα τον Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος μπορεί πιο εύκολα να συσπειρώσει γύρω του το εκλογικό σώμα, αν δείξει ότι βάλλεται από ξένα συμφέροντα που απειλούν το Brexit, ενώ ο Μακρόν ίσως δεν πετύχει αυτό που επιθυμεί εκλογικά, με την εδραίωση του ρόλου του «φύλακα» των ευρωπαϊκών οικονομικών συμφερόντων.
