Μπορεί ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν να υποδεχθεί τον Ουκρανό ομόλογο του, Βολοντιμίρ Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον σήμερα και να υποσχεθεί και πάλι «ακλόνητη υποστήριξη» στη χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο, αλλά ενδεχόμενη μετακίνηση του Ντόναλντ Τραμπ ή κάποιου άλλου απομονωτιστή Ρεπουμπλικάνου στον Λευκό Οίκο στις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους είναι μια πραγματική πιθανότητα που ανησυχεί το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, αλλά και ορισμένους Αμερικανούς Ρεπουμπλικανούς.
«Μια επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ θα ήταν καταστροφή», δήλωσε στη Handelsblatt ο Τζον Νεγκροπόντε, πρώην πρεσβευτής του ΟΗΕ και διευθυντής των μυστικών υπηρεσιών υπό τον Τζορτζ Μπους.
Ήδη, ορισμένοι δεξιοί μεταξύ των Ρεπουμπλικανών χρησιμοποιούν τη βοήθεια για την Ουκρανία για να προβάλουν εσωτερικά πολιτικά αιτήματα. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, το αμερικανικό Κογκρέσο αναμένεται να αποδεσμεύσει άλλα 24 δισεκατομμύρια δολάρια, στο πλαίσιο των συνομιλιών για τον προϋπολογισμό.
Πρόκειται για την πρώτη ψηφοφορία σχετικά με τη βοήθεια προς την Ουκρανία από τότε που οι Ρεπουμπλικάνοι ανέλαβαν την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ορισμένοι από αυτούς θέλουν να δουν μειώσεις φόρων ή μειώσεις κοινωνικών δαπανών για την έγκρισή τους. Ο Μπάιντεν απορρίπτει και τα δύο.
Θα υπάρξει αποκλεισμός στο Κογκρέσο;
Μέχρι στιγμής, όλα τα πακέτα για την Ουκρανία έχουν περάσει από το Κογκρέσο με μεγάλη πλειοψηφία. Αλλά το κόστος για τους Αμερικανούς φορολογούμενους είναι τεράστιο και θα μπορούσε να είναι δύσκολο να διαπραγματευτεί σε περιόδους αυξανόμενης φτώχειας και αύξησης του πληθωρισμού και πάλι - ειδικά αν όντως υπάρξει ύφεση, όπως προβλέπουν ορισμένοι αναλυτές.
Μέχρι στιγμής έχουν δαπανηθεί 101 δισ. δολάρια ΗΠΑ για όπλα, πυρομαχικά, εξοπλισμό, εκπαίδευση στρατιωτών, ανθρωπιστική βοήθεια και οικονομικές μεταβιβάσεις. Το Γραφείο Διαχείρισης και Προϋπολογισμού (OMB) έδωσε στη δημοσιότητα το ποσό την περασμένη εβδομάδα μετά από μαζικές επικρίσεις από το Κογκρέσο, το οποίο πιέζει για περισσότερη διαφάνεια.
Το καλοκαίρι, το Πεντάγωνο είχε παραδεχτεί ένα «λάθος υπολογισμού» στη βοήθεια για την Ουκρανία, έξι δισεκατομμύρια δολάρια δεν μπορούσαν πλέον να διατεθούν. Αυτό ήταν «αρκετά μεγάλο πλήγμα» για το έργο της πειθούς, εξήγησε αξιωματούχος της κυβέρνησης.
Με δεδομένη τη στενή πλειοψηφία, οι κρίσιμοι βουλευτές, που αποκαλούνται «Ταλιμπάν 19» στην Ουάσινγκτον, μπορούν να εμποδίσουν οποιαδήποτε χρηματοδοτική ένεση. Διαφορετικά, ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών Κέβιν Μακάρθι θα πρέπει να συνεργαστεί με τους Δημοκρατικούς. Αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να του κοστίσει τη δουλειά του, αν οι σκληροπυρηνικοί επαναστατήσουν εναντίον του.
Υπάρχουν σκεπτικιστές και μεταξύ των Δημοκρατικών. «Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει γίνει μια σύγκρουση που προκαλεί μώλωπες. Μπορούμε και πρέπει να βοηθήσουμε να ξεφύγουμε από αυτό το αδιέξοδο», αναφέρει η διακομματική επιστολή του Κογκρέσου προς τον Μπάιντεν.
Η λαϊκή υποστήριξη φθίνει- σύμφωνα με δημοσκόπηση του CNN, η πλειοψηφία των Αμερικανών, το 55%, αντιτίθεται σε νέα βοήθεια προς την Ουκρανία- μεταξύ των υποστηρικτών των Ρεπουμπλικάνων, το ποσοστό είναι 71%.
Επίκειται απόφαση για πυραύλους μικρού βεληνεκούς
Επισήμως, η αμερικανική κυβέρνηση δεν θέλει να ασκήσει πίεση στο Κίεβο και θέλει να υποστηρίξει τον Ζελένσκι «όσο χρειαστεί». Αλλά τα πρόσφατα μηνύματα μπορούν επίσης να ερμηνευθούν ότι η υπομονή σταδιακά εξαντλείται και ότι η αμερικανική κυβέρνηση εξετάζει, ως εκ τούτου, επιλογές που είχε αποκλείσει εδώ και καιρό.
Μετά τα συστήματα αεράμυνας Patriot, τα άρματα μάχης, τις βόμβες διασποράς και τα πυρομαχικά ουρανίου, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν ενδεχομένως να στείλουν πυραύλους μικρού βεληνεκούς στην Ουκρανία στη συνέχεια. Ο λόγος για τα ATACMS, που προφέρονται «Attack-Ems». Το «Army Tactical Missile System» θα μπορούσε να βελτιώσει αποφασιστικά την αεράμυνα επειδή, με 350 χιλιόμετρα, φτάνει σχεδόν τέσσερις φορές μακρύτερα από τους πυραύλους που χρησιμοποιούνται ήδη.
Σύμφωνα με τη Wall Street Journal, επίκειται η απόφαση του προέδρου για τους επίγειους πυραύλους. Η απόφαση αυτή θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει αποφασιστικά την περαιτέρω πορεία του πολέμου.
Οι πύραυλοι μικρού βεληνεκούς θα είναι η μεγαλύτερη στρατηγική αλλαγή που έχουν κάνει οι Αμερικανοί μέχρι στιγμής κατά τη διάρκεια του πολέμου. Εκτός από τα μαχητικά αεροσκάφη, η παράδοσή τους θα ήταν η δεύτερη κόκκινη γραμμή που ο Μπάιντεν δεν ήθελε ποτέ να περάσει.
Μόλις πέρυσι είχε αποκλείσει αυτή την επιλογή, θεωρώντας υπερβολικά υψηλό το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των όπλων μεγαλύτερου βεληνεκούς που θα μπορούσαν να εισχωρήσουν βαθιά στη Ρωσία. Ο Μπάιντεν προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα μπορούσαν να παρασυρθούν σε μια άμεση σύγκρουση με τον Πούτιν. «Αυτό θα διέλυε το ΝΑΤΟ», ήταν ο τρόπος με τον οποίο το έθεσε ο Μπάιντεν, στεκόμενος δίπλα στον Ζελένσκι.
Οι περισσότεροι παρατηρητές πιστεύουν ότι θα υπάρξει αρκετή πολιτική υποστήριξη για την πορεία του Μπάιντεν στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων και στο Κογκρέσο, τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές - αλλά μόνο αν ο πρόεδρος δεν περάσει την απόλυτη κόκκινη γραμμή. «Όσο δεν εμπλέκονται αμερικανικά στρατεύματα, ο πόλεμος δεν ωφελεί πολιτικά τον Μπάιντεν, αλλά ούτε και τον βλάπτει», λέει η Άνγια Μανουέλ, επικεφαλής της Aspen Strategy Group.
Ο πρώην πρέσβης του ΟΗΕ, Νεγκροπόντε τονίζει ότι ο Μπάιντεν είναι «πολύ καλός στο να κρατάει την Αμερική μακριά από τις άμεσες μάχες». Κάνει «μεγάλη διαφορά αν θα πεθάνουν ή όχι τα αμερικανικά στρατεύματα. Ειδικά αν ο πόλεμος τραβήξει πολύ περισσότερο».
Κι όμως, ο πόλεμος καθιστά τον Μπάιντεν ευάλωτο, οι Ρεπουμπλικάνοι μιλούν εδώ και καιρό για το «δεύτερο Αφγανιστάν», κυρίως ο Ντόναλντ Τραμπ, που σήμερα είναι ο πιθανότερος αντίπαλος του Μπάιντεν.
Την περασμένη Παρασκευή, ο Τραμπ εμφανίστηκε ενώπιον των Concerned Women for America, μιας από τις μεγαλύτερες συντηρητικές ομάδες υποστήριξης στις ΗΠΑ. Οι πολιτισμικοί πόλεμοι για τις αμβλώσεις, τα σχολικά βιβλία και τους τρανσέξουαλ είναι από τις κύριες ανησυχίες τους, αλλά ακόμη και μπροστά σε αυτή την πελατεία, ο Τραμπ θέτει τον πόλεμο στην Ουκρανία στο επίκεντρο.
«Μην το κάνεις, Βλαντιμίρ, μην το κάνεις!» είχε πει στον Πούτιν όταν βρισκόταν στον Λευκό Οίκο, απειλώντας τον με «συνέπειες» - οι οποίες, όπως υπαινίσσεται, περιλαμβάνουν στρατιωτικά πλήγματα των ΗΠΑ. Μετά τις εκλογές, είπε, θα τερμάτιζε τον πόλεμο «σε 24 ώρες», φωνάζοντας υπό χειροκροτήματα. «Θα είμαι ο ειρηνοποιός σας, θα αποτρέψω τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ο πόλεμος στην Ουκρανία μετατρέπεται στις ΗΠΑ σε όχημα για τους φόβους μιας φθαρμένης παγκόσμιας τάξης στην οποία η Αμερική πληρώνει πάντα μόνο το τίμημα - τουλάχιστον αυτή είναι η αφήγηση του Τραμπ και άλλων Ρεπουμπλικανών υποψηφίων. Τα δημοσκοπικά ποσοστά του Βίβεκ Ραμασουάμι, ο οποίος θέλει να παγώσει τη βοήθεια προς την Ουκρανία, ανεβαίνουν, ενώ πολυμερείς όπως ο Μάικ Πενς ή η Νίκι Χέιλι γιουχάρουν στη βάση τους μόλις αναφέρουν την Ουκρανία.
Για τον Μπάιντεν, ο αγώνας για τη διάσωση της Ουκρανίας δεν είναι μόνο πολιτικός αλλά και προσωπικά σημαντικός. Μετά τις διαδηλώσεις του Μαϊντάν, πέταξε στο Κίεβο ως αντιπρόεδρος του Μπαράκ Ομπάμα και είχε ήδη εμπλακεί στην πολιτική της χώρας όταν ο Ζελένσκι γύριζε ακόμη τηλεοπτική σειρά. Ο υφυπουργός Εξωτερικών του Μπάιντεν, Άντονι Μπλίνκεν, έχει ουκρανοεβραϊκές ρίζες.
Σύμφωνα με τον βιογράφο του Μπάιντεν Κρις Γουίπλ, ήταν κυρίως ο πόλεμος στην Ουκρανία που έπεισε τον πρόεδρο να θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή παρά την προχωρημένη ηλικία του.
Ο Μπάιντεν, ο υπερατλαντιστής, θεωρούσε τον εαυτό του "μοναδικά ικανό να υπερασπιστεί την Ουκρανία, να αψηφήσει τον Πούτιν και να συσπειρώσει γύρω του τους εταίρους του ΝΑΤΟ", λέει ο Γουίμπλ. Η δεύτερη ευκαιρία που θέλει να πάρει ο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο μπορεί να είναι απαραίτητη για να ολοκληρώσει τον στόχο του.
Αλληλένδετη η στάση ΗΠΑ - Γερμανίας
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, σύμφωνα με δημοσίευμα της Welt, παριστάνει τον ανόητο εδώ και αρκετό καιρό. Στην πραγματικότητα, μετά την απόφαση στα τέλη Ιανουαρίου για την παράδοση αρμάτων μάχης Abrams, η αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει περάσει κανένα νέο ποιοτικό όριο στην παράδοση δυτικών οπλικών συστημάτων - με μόνη εξαίρεση την παράδοση πυρομαχικών διασποράς.
Η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία προχώρησαν μόνες τους στην παράδοση πυραύλων κρουζ. Ούτε η κορυφαία δυτική δύναμη, οι ΗΠΑ, ούτε η κορυφαία ευρωπαϊκή δύναμη, η Γερμανία, έχουν ακολουθήσει μέχρι στιγμής το παράδειγμά τους. Αντιθέτως, και οι δύο πλευρές έχουν αναλωθεί σε διαφανείς δικαιολογίες.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν ισχυρίζεται εδώ και καιρό ότι δεν διαθέτει επαρκή αποθέματα πυραύλων ATACMS, οι οποίοι θα χρειάζονταν και για έναν ενδεχόμενο πόλεμο της Κίνας κατά της Ταϊβάν. Ωστόσο, Αμερικανοί στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες έχουν επανειλημμένα επισημάνει ότι οι ΗΠΑ θα ήταν απολύτως ικανές να δώσουν αρκετές εκατοντάδες από τους πυραύλους ATACMS στην Ουκρανία χωρίς να εκτεθούν. Οι εκτοξευτές πυραύλων που απαιτούνται για το σκοπό αυτό βρίσκονται ήδη στη χώρα ούτως ή άλλως.
Η γερμανική κυβέρνηση, από την άλλη πλευρά, έχει ξεκινήσει μια προσχηματική συζήτηση σχετικά με μια τεχνική λύση για τον περιορισμό του βεληνεκούς των Taurus, ώστε να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον στόχων στη Ρωσία.
Μια έκφραση απροκάλυπτης δυσπιστίας προς το Κίεβο - παρόλο που η ουκρανική κυβέρνηση τηρούσε μέχρι σήμερα πάντα όλες τις συμφωνίες με τους δυτικούς εταίρους της σχετικά με τον περιορισμό ορισμένων οπλικών συστημάτων στο κατεχόμενο ουκρανικό έδαφος. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, και για τους βρετανικούς και γαλλικούς πυραύλους κρουζ, οι οποίοι, όπως και τα Taurus, είναι θεωρητικά ικανοί να πλήξουν στόχους πολύ μέσα στη Ρωσία.
Οι πύραυλοι θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Ουκρανία στην Κριμαία
Την περασμένη εβδομάδα, οι Ουκρανοί απέδειξαν για άλλη μια φορά πόσο σημαντικά είναι τα όπλα μεγαλύτερου βεληνεκούς για την εκδίωξη των Ρώσων από το ουκρανικό έδαφος. Όχι μόνο κατάφεραν να καταστρέψουν δύο ρωσικά πλοία στο λιμάνι της κατεχόμενης Σεβαστούπολης, προφανώς με τη βοήθεια βρετανικών ή γαλλικών πυραύλων κρουζ, αλλά εξουδετέρωσαν και ένα ακόμη ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400.
Η απώλεια πλέον δύο συστημάτων S-400 στην Κριμαία σημαίνει ότι η Ρωσία είναι όλο και πιο ευάλωτη σε πυραύλους και πυραύλους κρουζ εκεί. Επομένως, η Ουκρανία θα έχει καλές πιθανότητες να χρησιμοποιήσει πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς για να εξουδετερώσει πιο πολύτιμους στρατιωτικούς στόχους στην Κριμαία και να αποτρέψει όλο και περισσότερο τους Ρώσους από το να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν την παράνομα κατεχόμενη ουκρανική χερσόνησο ως κεντρική στρατιωτική πλατφόρμα για τον πόλεμό τους κατά της Ουκρανίας.
Αλλά ενώ η χρήση των γαλλικών και βρετανικών πυραύλων κρουζ πρέπει προφανώς να μειωθεί εν τω μεταξύ, επειδή δεν υπάρχουν αρκετές προμήθειες, οι Αμερικανοί και οι Γερμανοί συνεχίζουν να παίρνουν το χρόνο τους. Εδώ και εβδομάδες, τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν, βασιζόμενα σε κυβερνητικούς κύκλους, ότι η αμερικανική κυβέρνηση κινείται σιγά-σιγά προς μια απόφαση σχετικά με τους πυραύλους ATACMS - αλλά τίποτα δεν έχει συμβεί ακόμη.
Σε ό,τι αφορά τα Taurus, η Ουκρανία έλαβε σήματα από τη γερμανική κυβέρνηση ήδη από τα μέσα Αυγούστου ότι δεν ήταν πλέον θέμα το αν θα παραδοθούν, αλλά μόνο το πότε. Οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι στο Κίεβο κατάλαβαν ότι αυτό σήμαινε ότι επρόκειτο για θέμα λίγων εβδομάδων. Στα μέσα Σεπτεμβρίου, ωστόσο, οι δημόσιες ανακοινώσεις εξακολουθούν να ακούγονται ανάλογες.
«Αν τώρα χρειαστεί άλλη μία ή δύο εβδομάδες μέχρι να ληφθεί μια απόφαση, τότε έτσι έχουν τα πράγματα», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους (SPD) σε συνέδριο στο Μύνστερ την Παρασκευή. Πρόσθεσε ότι αυτό δεν σημαίνει κανέναν δισταγμό εκ μέρους της κυβέρνησης. "Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας πρέπει να επιτρέψει αυτή τη σύνεση, ακόμη και αν είναι δύσκολο να το καταλάβουν οι Ουκρανοί φίλοι μας".
Τελικά, μόνο ο καγκελάριος αποφασίζει πότε. Αν εξαρτιόταν από το FDP, τους Πράσινους και επίσης από τμήματα της παράταξης του SPD στην Μπούντεσταγκ, οι πύραυλοι κρουζ θα είχαν ήδη ξεκινήσει εδώ και καιρό. Αλλά ο Όλαφ Σολτς (SPD) εμμένει στους δύο βασικούς όρους του για την παράδοση των όπλων.
Την πρώτη τη διατυπώνει ως εξής: Φέρει «την ευθύνη ως ομοσπονδιακός καγκελάριος να διασφαλίσει ότι σε ένα τόσο επικίνδυνο θέμα όπως ο πόλεμος δεν θα πάρουμε λάθος αποφάσεις που θα είχαν μοιραίες συνέπειες», δήλωσε ο Σολτς στη Welt am Sonntag. «Έτσι αντιλαμβάνομαι τον όρκο του αξιώματός μου. Και όλοι μπορούν να βασίζονται σε μένα ότι θα σταθμίζω πολύ προσεκτικά κάθε απόφαση».
Ο πολιτικός υπολογισμός που κρύβεται πίσω από αυτό είναι να διασφαλιστεί ότι οι αποφάσεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης υποστηρίζονται τελικά από την πλειοψηφία του πληθυσμού μέσω - ανάλογα με την ερμηνεία - ιδιαίτερα προσεκτικών συζητήσεων ή υπερβολικής διστακτικότητας.
Ο δεύτερος πυλώνας είναι ο στενός δεσμός με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπάιντεν. Ο Σολτς συμφώνησε για το άρμα μάχης Leopard 2 μόνο όταν οι ΗΠΑ δήλωσαν επίσης την προθυμία τους να προμηθεύσουν Abrams στην Ουκρανία.
Ακόμα και τώρα, o καγκελάριος θα προτιμούσε αν οι Αμερικανοί μπορούσαν να πείσουν τους εαυτούς τους να παραδώσουν και πυραύλους ATACMS. Ο Σολτς θέλει να έχει τις ΗΠΑ στο πλευρό του για τις ουσιαστικές αποφάσεις, επειδή πιστεύει ότι έτσι θα τους καταστήσει υπεύθυνους σε περίπτωση κλιμάκωσης - κάτι που λέει κάτι για το πώς εκτιμά ο Σολτς τη στρατιωτική επιρροή των Ευρωπαίων σε περίπτωση που αφεθούν μόνοι τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Εν τω μεταξύ, ωστόσο, ο Μπάιντεν φαίνεται να έχει προσβληθεί από τον ίδιο ιό της αναβλητικότητας που χαρακτηρίζει την πολιτική του Σολτς για την Ουκρανία από το ξέσπασμα του πολέμου. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσο περισσότερο περιμένουν οι ΗΠΑ και η Γερμανία να παραδώσουν αυτά τα όπλα μεγάλης εμβέλειας, τόσο πιο γρήγορα οι Ρώσοι είναι πιθανό να καταφέρουν να σώσουν τις εξαντλημένες δυνάμεις τους για τις χειμερινές διακοπές. «Ο πρόεδρος Μπάιντεν συναντά τον πρόεδρο Zελένσκι σε ένα κρίσιμο στάδιο της αντεπίθεσης», δήλωσε το βράδυ της Δευτέρας ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας Τζον Κίρμπι. «Ο πρόεδρος θέλει να ακούσει στη συνάντηση πώς προχωρά ο ουκρανικός στρατός».
