Μέχρι τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου, υποψήφιοι ευρωβουλευτές απαντούν σε 6 βασικές ερωτήσεις του Γιάννη Παπαγεωργίου για την επόμενη μέρα της Ένωσης, τις οικονομικές της προοπτικές και τη θέση της Ελλάδας σε αυτή. Ο Νικόλας Φαραντούρης υποψήφιος με τον ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ δίνει τις δικές του απαντήσεις.
Τάσσεται υπέρ της αύξησης του πολυετούς προϋπολογισμού της Ένωσης και αντικατάστασης του Συμφώνου Σταθερότητας από ένα νέο Σύμφωνο, το οποίο θα εντάσσει τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κοινωνική και περιβαλλοντική ανασυγκρότηση και την κοινωνική συνοχή. Υποστηρίζει την επιβολή ευρωπαϊκού φόρου στους πλούσιους και τη διεκδίκηση 460 δισ. ευρώ που σήμερα ξοδεύει η Ευρώπη σε εξοπλισμούς προκειμένου να χρηματοδοτηθούν δημόσιες επενδύσεις, να καταπολεμηθεί η φτώχεια και να ενισχυθεί η περιβαλλοντική μετάβαση.
Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη
Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ που τα κράτη-μέλη θα κληθούν μέσα στα επόμενα χρόνια να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση για πρόσθετες πολλαπλές προκλήσεις. Τις ανάγκες για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων που παράγονται εντός ΕΕ. Την ίδια ώρα, οι net contributors εμφανίζονται φειδωλοί σε ό,τι αφορά την ουσιαστική αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Πώς θα προτείνατε να εξασφαλιστούν τα σημαντικά απαιτούμενα κονδύλια και ποιους συμμάχους θεωρείτε ότι θα βρουν οι προτάσεις σας εντός της Ένωσης;
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία θα επιδιώξει έναν προϋπολογισμό που να μην περιορίζεται στο 1% του ΑΕΠ, καθώς και την αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου το οποίο είναι υπέρ το δέον σφιχτό. Θα διεκδικήσουμε την αντικατάσταση του Συμφώνου Σταθερότητας από ένα νέο Σύμφωνο, το οποίο θα εντάσσει τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κοινωνική και περιβαλλοντική ανασυγκρότηση και την κοινωνική συνοχή μέσα σε αυτό. Διεκδικούμε τη μετατροπή όλου αυτού του πλαισίου και, κυρίως, του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε ένα μόνιμο μηχανισμό για την Ευρωπαϊκή Ένωση έτσι ώστε να μειωθούν οι ανισότητες και να προωθήσουμε τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Μέσω της επιβολής ευρωπαϊκού φόρου στους πλούσιους για τη χρηματοδότηση δημοσίων επενδύσεων για τη μείωση της φτώχειας και την περιβαλλοντική μετάβαση, αλλά και μέσω της διεκδίκησης 460 δισ. ευρώ που σήμερα ξοδεύει η Ευρώπη σε εξοπλισμούς μπορούν να βρεθούν οι απαραίτητοι πόροι. Επιπλέον, διεκδικούμε τη μετατροπή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε δανειστή τελευταίας καταφυγής, να μπορεί δηλαδή να δανείζει απευθείας τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για δημόσιες επενδύσεις στην υγεία, στην παιδεία, στην έρευνα, στις υποδομές, στις μεταφορές, στον οικολογικό μετασχηματισμό. Γνωρίζουμε ότι όλα αυτά δεν μπορούμε να τα πετύχουμε μόνοι μας. Απαιτούνται συμμαχίες κι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι ικανός να τις χτίσει ως η μεγαλύτερη δύναμη της Ευρωπαϊκής Αριστεράς κι ως γέφυρα συνεργασίας με τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους.
Περίπου το 80% των δημοσίων επενδύσεων της χώρας προέρχονται από την πολιτική συνοχής. Ήδη έχει ξεκινήσει ο διάλογος αναμόρφωσής της για την περίοδο 2028-2034. Ποιες βασικές αλλαγές θα επιδιώκατε και σε συνεργασία με ποιους; Θεωρείτε ότι η παρακαταθήκη της λειτουργίας Ταμείου Ανάκαμψης που ολοκληρώνεται το 2026 μπορεί να φανεί χρήσιμη στη συζήτηση αυτή; Και πώς θα βλέπατε την εξέλιξή του μετά το 2026;
Ας ξεκαθαρίσουμε ότι δίχως τη συνδρομή και των ευρωπαϊκών πόρων θα είναι πολύ δύσκολο να κρατήσουμε τις νέες Ελληνίδες και τους νέους Έλληνες στη χώρα μας και να γυρίσουν πίσω όσες κι όσοι έφυγαν. Γι’ αυτό κι ένας από τους δέκα στόχους που παρουσίασε πρόσφατα ο πρόεδρός μας Στέφανος Κασσελάκης ήταν κι αυτός για μια κοινωνική Ευρώπη, με δίκαιο μετασχηματισμό της αγοράς εργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, καταθέτουμε προτάσεις για τη μείωση των ανισοτήτων, για μια Ευρώπη που προστατεύει και διευρύνει τα δικαιώματα των εργαζομένων, για μια Ευρώπη με Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, με κατώτατο μισθό που εξασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση και με ρυθμίσεις για την προστασία των εργαζομένων από τη «μαύρη» εργασία και την εκμετάλλευση. Για μια Ευρώπη, παραλλήλως, που επενδύει στην επαγγελματική κατάρτιση. Για όλους αυτούς τους λόγους διεκδικούμε να αποκτήσει δεσμευτικό χαρακτήρα ο Ευρωπαϊκός Πυλώνας Κοινωνικών Δικαιωμάτων και να κατοχυρωθεί ένας ευρωπαϊκός βασικός μισθός.
Η Ελλάδα έχει θέσει ως στόχο τα επόμενα χρόνια τη σύγκλιση με τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών δεικτών σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας της. Το ίδιο και σε ό,τι αφορά τους δείκτες κοινωνικών ανισοτήτων. Με δεδομένα τα χαρακτηριστικά της οικονομίας αλλά και τη γεωγραφική θέση της χώρας, υπάρχουν ρεαλιστικές πρωτοβουλίες που θα προτείνατε να αναληφθούν εντός των ευρωπαϊκών θεσμών οι οποίες θα ενίσχυαν τη θωράκιση της;
Η Ελλάδα είναι πλέον - μετά από 5έτη διακυβέρνησης της ΝΔ - η δεύτερη φτωχότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η φτωχότερη της Ευρωζώνης. Κι αυτό δεν συνέβη από κάποιο ατύχημα, αλλά λόγω των επιλογών της συγκεκριμένης κυβέρνησης, οι οποίες αύξησαν τις κοινωνικές ανισότητες αντί να τις περιορίσουν, διοχετεύοντας και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας και του ΕΣΠΑ σε δέκα επιχειρήσεις και, μάλιστα, με απευθείας αναθέσεις που ελέγχονται από την Ευρωπαία Εισαγγελέα. Η ανακατεύθυνση, συνεπώς, των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ, η διεκδίκηση αναθεώρησης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής η οποία σήμερα απομακρύνει τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους μας από τη γη τους και τα ζώα τους, καθώς κι ο εσωτερικός- κοινοβουλευτικός και μη- έλεγχος του πού πηγαίνουν τα χρήματα είναι μερικά πρώτα όσο κι αναγκαία βήματα στην κατεύθυνση θωράκισης κι ενίσχυσης της εθνικής μας οικονομίας προς όφελος των πολλών κι όχι μόνο των λίγων. Είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης.
Μία από τις σημαντικότερες συζητήσεις που έχει ξεκινήσει εντός ΕΕ είναι η ανάγκη εμβάθυνσής της. Αυτό ενέχει και την παράμετρο παραχώρησης δικαιωμάτων από τα κράτη-μέλη στον τρόπο που λαμβάνονται οι αποφάσεις. Πώς αντιλαμβάνεστε τη συζήτηση αυτή; Θα μπορούσε η Ελλάδα να στηρίξει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις την άρση την αναγκαιότητας ομοφωνίας και υπό ποιες προϋποθέσεις;
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία αγωνίζεται για μια δημοκρατική ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την ενίσχυση και διεύρυνση των κοινών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, τασσόμαστε υπέρ της αντικατάστασης της αρχής της ομοφωνίας από αυτή της ειδικής πλειοψηφίας στους τομείς αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την επιφύλαξη της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας. Ως ένα βήμα πολιτικής ολοκλήρωσης προτείνουμε, επίσης, την εκλογή του 10% των ευρωβουλευτών από κοινές λίστες ευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων. Διεκδικούμε το Ευρωκοινοβούλιο ως ο μόνος άμεσα εκλεγμένος από τους πολίτες θεσμός να έχει το δικαίωμα της νομοθετικής πρωτοβουλίας, να εκλέγει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον πρόεδρό της, να προτείνει και να αποφασίζει για τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να ελέγχει τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Οι πρωτοβουλίες μας είναι ρεαλιστικές, είναι δημοκρατικές, είναι απαραίτητες για το όραμα μια Ευρώπης δημοκρατικής, κοινωνικής και εξωστρεφούς.
Η Ελλάδα σε απόλυτους αριθμούς διαθέτει περιορισμένη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, εκλέγει 21 από τους 720 ευρωβουλευτές. Η χώρα δεν έχει συνεπώς την πολυτέλεια να εκλεγούν και βρεθούν στις Βρυξέλλες ευρωβουλευτές με περιορισμένη γνώση των λειτουργιών των ευρωπαϊκών θεσμών. Κατά την άποψή σας, οι 21 αποτελούν περισσότερο «Εθνική Ομάδα» ή μέλη των ευρωομάδων τους; Αν εκλεγείτε, πώς βλέπετε το ρόλο σας στο πλαίσιο αυτό;
Και οι 21 ευρωβουλευτές οφείλουν να αγωνίζονται για την προώθηση των εθνικών αιτημάτων και δικαίων στα ευρωπαϊκά φόρα. Εθνικό, όμως, είναι το αληθές, όπως μας υπενθυμίζει διαχρονικά ο Διονύσιος Σολωμός. Ούτε είναι ζήτημα κάποιας κομματικής πίστης σε κάποια ευρωομάδα το να μην θες, για παράδειγμα, η χώρα σου να είναι συνεχώς υπόλογη για παραβιάσεις του κράτους δικαίου, είτε πρόκειται για τις υποκλοπές και τα Τέμπη είτε για την ελευθερία του Τύπου και την Πύλο. Προφανώς και στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο λειτουργούμε με έναν κοινό παρονομαστή σε ό,τι αφορά τις κόκκινες εθνικές μας γραμμές. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει και λευκές επιταγές σε επιλογές που παραβιάζουν ανθρώπινα δικαιώματα, καταπατούν βασικές αρχές του κράτους δικαίου και υποτιμούν τους Έλληνες και τις Ελληνίδες.
Τέλος, μπορείτε να μου ιεραρχήσετε τις τρεις βασικές ελληνικές προτεραιότητες για την επόμενη θητεία των ευρωπαϊκών θεσμών; Σε ποια από αυτές θεωρείτε ότι μπορείτε να προσφέρετε περισσότερο και πώς;
Η ανάκτηση της θέσης μας στον ευρωπαϊκό πυρήνα δηλαδή στο κέντρο λήψης των αποφάσεων και η καταπολέμηση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων εκτιμώ πως είναι η βάση πάνω στην οποία θα πρέπει να χτίσουμε τις προτεραιότητες: αναβίωση του πληγωμένου κράτους δικαίου, ανακατεύθυνση των ευρωπαϊκών πόρων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αναθεώρηση της ΚΑΠ είναι μερικές μόνο από τις επιμέρους ελληνικές προτεραιότητες. Ως καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου εδώ και πολλά χρόνια σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού κι ως σύμβουλος ευρωπαϊκής πολιτικής του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, είχα την τιμή να συνδιαμορφώσω τις ευρωπαϊκές θέσεις του κόμματός μας, που είναι ταυτοχρόνως ριζοσπαστικές και ρεαλιστικές. Αισθάνομαι, συνεπώς, την Ευρώπη σπίτι μου και θα ήταν τιμή μου να υπηρετήσω τον ελληνικό λαό στο κέντρο λήψης των αποφάσεων με γνώση αλλά και μ' ενθουσιασμό.
* Ο Νικόλας Φαραντούρης είναι Καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου & Δικαίου Ενέργειας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Σύμβουλος Ευρωπαϊκής Πολιτικής του Προέδρου ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και υποψήφιος Ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
