Ροή
«Δεν είναι θέμα αυτοδιάθεσης του κάθε αξιωματούχου, είναι θέμα συμφωνιών» επεσήμανε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, αναφερόμενος στην επιμονή της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, να αφαιρεί το «Βόρεια» από το όνομα της χώρας της, σε παράβαση της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Μιλώντας στην ΕΡΤ, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας τόνισε πως τόσο η Αθήνα όσο και τα Σκόπια δεσμεύονται να χρησιμοποιούν το όνομα Βόρεια Μακεδονία και η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει τις πιέσεις για την τήρηση των Πρεσπών. «Από τη στιγμή που κυρώνεται μία διεθνής συνθήκη, δεν μπορεί κανένα από τα δύο κράτη, μονομερώς, να την αναθεωρήσει» τόνισε και συμπλήρωσε πως «ακόμα και εάν διαφωνείς, πρέπει να την τηρείς».
Σημείωσε πως την περίοδο που η Νέα Δημοκρατία ήταν αντιπολίτευση, είχε εκφράσει τις αντιρρήσεις της σχετικά με ορισμένα κεφάλαια για «γκρίζα θέματα» που μπορεί να προκαλούσαν εντάσεις και η σημερινή κατάσταση τη δικαιώνει. «Η ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας εμφανίζεται στη Συμφωνία των Πρεσπών που δεν μπορεί να τροποποιηθεί» υπογράμμισε σε άλλο σημείο και ενημέρωσε πως δεν μπορεί να αλλάξει ακόμα κι εάν υπάρξει διμερής συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών.
Αναφέρθηκε στις εσωτερικές πιέσεις που δέχεται η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα από το εσωτερικό - χαρακτηριστικές οι δηλώσεις από το ΥΠΕΞ τη χώρας και τον υπουργό Δικαιοσύνης - αλλά και τόνισε πως η ελληνική πλευρά έδρασε με ταχύτητα, γεγονός που φαίνεται και από τις διεθνείς αντιδράσεις. «Η ελληνική πλευρά αντέδρασε με ετοιμότητα, ενημερώθηκαν άμεσα οι κοινοτικές αρχές. Υπήρξε άμεση αντίδραση από την Κομισιόν και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Πολλές χώρες εξέδωσαν ανακοινώσεις» είπε και έκανε λόγο για μία «συντονισμένη αντίδραση προς την κατεύθυνση της συμμόρφωσης».
«Εμείς απαιτούμε τη συμμόρφωση. Θα διαμορφώσουμε το πλαίσιο ώστε να υπάρξει πλήρως εφαρμογή» τόνισε. Όσον αφορά, τέλος, στα μνημόνια συνεργασίας Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας που δεν έχουν έρθει στη Βουλή προς κύρωση, εξήγησε πως η Αθήνα βλέπει μία «διάσταση στην πολιτική της Βόρειας Μακεδονίας και θα τα φέρουμε όταν υπάρξει πλήρης συμμόρφωση από τη γείτονα».
Ελληνοτουρκικά
Αναφερόμενος στα ελληνοτουρκικά, επεσήμανε πως: «Νομίζω ότι μετά και τη χθεσινή συνάντηση περνάμε σε μία νέα φάση σε ότι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την ελληνοτουρκική συζήτηση. Η φάση αυτή διέπεται από μία κανονικότητα, όπως είπε ο πρωθυπουργός, παραγωγική κανονικότητα. Και τι εννοώ λέγοντας κανονικότητα. Πρώτον, ότι υπάρχει μία τακτική περιοδικότητα στις επαφές. Βρισκόμαστε σε τακτά χρονικά διαστήματα και θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε κατ’ αυτόν τον τρόπο. Το δεύτερο είναι ότι δεν χρειάζεται κάθε φορά που βρισκόμαστε να παράγονται πολλαπλές συμφωνίες, να υπάρχουν μείζονα θέματα τα οποία να διαχειριζόμαστε. Θα πρέπει να βρισκόμαστε και να συζητούμε τακτικά. Και το τρίτο νομίζω και πιο σημαντικό είναι να μπορούμε να συζητούμε και να διαφωνούμε χωρίς να προκαλούμε εντάσεις και εν δυνάμει εν δυνάμει κρίσεις.
Διότι η βασική μας τοποθέτηση είναι ότι εστιάζουμε πάντοτε σε εκείνα τα οποία είναι αμοιβαία επωφελή. Όμως θα πρέπει να συζητάμε και για θέματα τα οποία είναι δύσκολα και διαφωνούμε χωρίς κατ’ ανάγκην αυτό να δημιουργεί συνθήκες έντασης. Αποτελέσματα υπάρχουν και νομίζω ότι τα αποτελέσματα είναι εμφανή τόσο σε επίπεδο ρητορικής όσο και σε επίπεδο πεδίου. Έχει εκλείψει το τελευταίο δεκάμηνο η οποιαδήποτε εχθροπαθής ρητορική. Έχουμε καταλαγιάζει σε ό, τι αφορά την ένταση η οποία προκαλείται τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και στο πεδίο, αντιλαμβανόμαστε όλοι την αξία του να έχουμε σχεδόν μηδενικές ροές από τα ανατολικά μας σύνορα, όπως επίσης να μην έχουμε παραβιάσεις του εναέριου χώρου. Νομίζω ότι αυτά είναι καταστάσεις οι οποίες είναι πολύ σημαντικές και για την ευημερία του τόπου».
Πυλώνας σταθερότητας στην περιοχή
Συνέχισε λέγοντας ότι: «Θέλω ιδιαίτερα να τονίσω ότι σε μία εποχή στην οποία οι εχθροπραξίες στην ευρύτερη περιοχή μας δεν έχουν προηγούμενο, νομίζω το να μπορούμε να έχουμε έναν πυλώνα σταθερότητας στη δική μας περιοχή, μία ησυχία είναι εξαιρετικά σημαντικό για το ερώτημα για πόσο θα διαρκέσει, η άποψή μου είναι ότι μπορεί να διαρκέσει. Έχω την αίσθηση ότι ο διάλογος που συντελείται τώρα, με τις όποιες διαφωνίες οι οποίες καταγράφονται, είναι ένας διάλογος ο οποίος είναι ειλικρινής, διέπεται από μία αμοιβαία κατανόηση. Αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχουν θέματα στα οποία δεν μπορεί να υπάρξει σύγκλιση και τα θέματα αυτά έχουν και τα δικά τους ιστορικά βάρη. Από την άλλη πλευρά, νομίζω και οι δύο πλευρές κατανοούν ότι ιδιαίτερα σήμερα έχει πολύ μεγάλη αξία να μπορέσουμε να έχουμε μία μεγαλύτερη ησυχία στην περιοχή μας και κυρίως να έχουμε μία μεγαλύτερη προοπτική.
Θέλω να επισημάνω ιδιαίτερα το γεγονός ότι στο βασικό ζήτημα διεθνούς πολιτικής στο οποίο διαφωνήσαμε χθες, που είναι το ζήτημα της Μέσης Ανατολής, αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε μία ιδιαίτερα σύνθετη φάση. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επίσης βρίσκεται σε ιδιαίτερα κρίσιμη φάση και θέλω ιδιαίτερα να τονίσω ότι υπάρχουν και πεδία τα οποία εν δυνάμει μπορούν να προκαλέσουν πολύ μεγάλες κρίσεις, ιδιαίτερα προερχόμενα από την Αφρική. Η κατάσταση η οποία υπάρχει σήμερα στην υποσαχάρια Αφρική δημιουργεί συνθήκες πολύ μεγάλης πίεσης και στο μεταναστευτικό και στην οικονομία, αλλά κυρίως στον ανθρωπιστικό τομέα. Το να μπορούμε να συζητούμε με την Τουρκία και να έχουμε αυτή την κατανόηση, νομίζω είναι σημαντικό για όσο κρατήσει και η δική μας προσπάθεια θα είναι να κρατήσει για πολύ».
Η ατζέντα της συζήτησης
Ο κ. Γεραπετρίτης ανέφερε πως: «Πρώτον, θέματα κυριαρχίας δεν βρίσκονται στη συζήτηση. Η τουρκική πλευρά μπορεί πράγματι να έχει τις δικές της θέσεις που αφορούν την κυριαρχία και τα θέματα τα οποία η ατζέντα η τουρκική πάντοτε περιελάμβανε. Εντούτοις, στη δική μας συζήτηση θέματα κυριαρχίας δεν πρόκειται να ενταχθούν. Δεύτερον, σε ό, τι αφορά την άσκηση των δικών μας κυριαρχικών δικαιωμάτων, δεν υπάρχει κανένα αντάλλαγμα. Η Ελλάδα ασκεί πλήρως την κυριαρχία της, ασκεί πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Είναι δική μας πεποίθηση ότι μπορούμε να συζητούμε και να βρίσκουμε λύσεις στα ζητήματα χωρίς να απεμπολούμε κανένα μας δικαίωμα. Και δεν έχει υπάρξει καμία απολύτως απεμπόληση δικαιώματος, θα μου επιτρέψετε να πω. Αυτή την στιγμή πράγματι υπάρχει μια πολύ μεγάλη ησυχία στο Αιγαίο.
Νομίζω ότι δεν είναι μακρινές οι εποχές που βιώναμε καταστάσεις ανεξέλεγκτες. Το 2015 – 2016 είχαμε από τα ανατολικά μας σύνορα 1,2 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες. Η Ειδομένη και η Μόρια δεν είναι πάρα πολύ μακρινά. Επιπλέον, να πω ότι η εχθροπαθής ρητορική ήταν μια καθημερινότητα για την Ελλάδα. Οι αερομαχίες στο Αιγαίο εγκυμονούσαν τους κινδύνους να έχουμε από ατύχημα μια πολεμική σύρραξη. Όλα αυτά είναι πολύ νωπά. Εγώ θέλω να σας πω το εξής Δεν είμαι αιθεροβάμων, ούτε αφελής. Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολύ ισχυρές θέσεις της Τουρκίας, οι οποίες ανατρέχουν σε δεκαετίες. Εκείνο το οποίο θέλω είναι να μπορέσουμε να συζητούμε σε ένα πνεύμα διαβουλευτικό, να μπορούμε να διαφωνούμε πολιτισμένα χωρίς να δημιουργούμε εντάσεις και κρίσεις και από την άλλη πλευρά να προωθούμε μια θετική ατζέντα με αμοιβαία επωφελείς συμφωνίες, οι οποίες μπορούν να προωθήσουν τις διμερείς μας σχέσεις. Καμία απεμπόληση κυριαρχίας, καμία συζήτηση για την κυριαρχία».
