(upd 14.38) Έπειτα από 14 χρόνια κυριαρχίας των Συντηρητικών, η οποία σηματοδοτήθηκε τα τελευταία χρόνια από μια σειρά κρίσεων -το Brexit, η κάθετη άνοδος των τιμών, η εναλλαγή πρωθυπουργών- το Ηνωμένο Βασίλειο γυρίζει σελίδα.
O Κιρ Στάρμερ θα γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας, με το Εργατικό Κόμμα να πετυχαίνει σαρωτική νίκη στις βουλευτικές εκλογές, σύμφωνα με την επίσημη καταμέτρηση των ψήφων που δείχνει βαριά ήττα για τους συντηρητικούς του Ρίσι Σούνακ.
Προτού καν δει τα αποτελέσματα και από τις 650 εκλογικές περιφέρειες της χώρας, ο απερχόμενος πρωθυπουργός αναγνώρισε την ήττα της παράταξής του, ανακοινώνοντας ότι τηλεφώνησε στον αρχηγό του Εργατικού Κόμματος, τον Κιρ Στάρμερ, για να τον συγχαρεί αναλαμβάνοντας την ευθύνη μιας αποτυχίας που μοιάζει πλέον ιστορικών διαστάσεων.
- Διαβάστε ακόμα - Βρετανία: Εκτός Βουλής η πρώην πρωθυπουργός Λιζ Τρας και 12 υπουργοί των Συντηρητικών
Τερματίζοντας τη θητεία των Συντηρητικών στην κυβέρνηση επί 14 έτη, το κεντροαριστερό Εργατικό Κόμμα αναμένεται να κερδίσει 412 από τις 650 βουλευτικές έδρες στο κοινοβούλιο, ανατρέποντας δραστικά τις αριθμητικές ισορροπίες που είχαν διαμορφωθεί πριν από πέντε χρόνια, όταν και κατέγραψε τη χειρότερη εκλογική απόδοσή του από το 1935. Μένουν ακόμη να καταναμεηθούν 3 έδρες.
Ο Κιρ Στάρμερ, ένας 61χρονος πρώην δικηγόρος με ειδίκευση στα ανθρώπινα δικαιώματα, πέρασε τις πύλες των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ λίγο μετά τις 2 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδος) ώστε να λάβει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Βασιλιά Κάρολο. Έτσι ένας μετριοπαθής ηγέτης της κεντροαριστεράς θα εγκατασταθεί στον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ σε μια περίοδο που η άκρα δεξιά έχει πιθανότητες να φθάσει στην εξουσία στη Γαλλία και που ο Ντόναλντ Τραμπ μοιάζει να έχει καλές προοπτικές για να επιστρέψει στο Λευκό Οίκο.
«Η αλλαγή αρχίζει τώρα», υπογράμμισε ο μελλοντικός πρωθυπουργός, ευχαριστώντας τους οπαδούς του και ανανεώοντας την υπόσχεσή του για μια «εθνική ανανέωση». «Δεν σας υπόσχομαι ότι θα είναι εύκολο. Δεν αρκεί να πατήσεις ένα κουμπί για να αλλάξει μια χώρα. Αυτό απαιτεί δύσκολη δουλειά, υπομονετική δουλειά, δουλειά με αποφασιστικότητα».
Βαριά ήττα για τους Συντηρητικούς του Σούνακ
Η πρωθυπουργική θητεία του Σούνακ ολοκληρώνεται με απογοητευτικό τρόπο, καθώς οι Συντηρητικοί καταγράφουν μια από τις χειρότερες επιδόσεις τους από ιδρύσεως του κόμματος. Πρόκειται ουσιαστικά για ολική ανατροπή του εκλογικού σκηνικού σε σύγκριση με το 2019, όταν ο Μπόρις Τζόνσον είχε ευρεία πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων και ο Τζέρεμι Κόρμπιν είχε οδηγήσει τους Εργατικούς στη χειρότερη επίδοσή τους από το 1935.
Στελέχη του συμπαρασύρθηκαν απ' αυτό το κύμα της απόρριψης του Συντηρητικού Κόμματος εκ μέρους των ψηφοφόρων, όπως ο υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς ή η υπουργός αρμόδια για τις σχέσεις με το Κοινοβούλιο Πένι Μόρντοντ, η οποία θεωρούνταν ενδεχόμενη μελλοντική ηγέτιδα του κόμματος.
Για πρώτη φορά μετά τον Γκόρντον Μπράουν (2007-2010), ο αριθμός 10 της Ντάουνινγκ Στριτ θα έχει ένοικο έναν Εργατικό, τον Κιρ Στάρμερ, ο οποίος οδήγησε το κόμμα του σε θρίαμβο, εξασφαλίζοντας ευρεία πλειοψηφία στο νέο κοινοβούλιο.
Ο Σούνακ κέρδισε τη βουλευτική έδρα του στη βόρεια Αγγλία.
Βουλευτής ο Νάιτζελ Φάρατζ ύστερα από επτά αποτυχημένες απόπειρες
Ο Νάιτζελ Φάρατζ, επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος Reform UK, κέρδισε για πρώτη φορά μια θέση στο βρετανικό κοινοβούλιο, εξασφαλίζοντας την έδρα του Κλάκτον, στο Έσσεξ της Αγγλίας.
Η αντιμεταναστευτική ρητορική του και η εκστρατεία που έκανε υπέρ του Brexit, κατέστησε τον Φάρατζ έναν από τους πλέον αναγνωρίσιμους και αμφιλεγόμενους πολιτικούς στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ύστερα από επτά αποτυχημένες απόπειρες να κερδίσει μια θέση στη Βουλή των Κοινοτήτων, τα κατάφερε φέτος, επικρατώντας του υποψηφίου των Συντηρητικών, Τζάιλς Γουότλινγκ, ο οποίος κατείχε την έδρα μέχρι σήμερα.
«Υπάρχει ένα τεράστιο κενό στον χώρο της κεντροδεξιάς, στη βρετανική πολιτική σκηνή, και δουλειά μου είναι να το καλύψω. Και αυτό ακριβώς θα κάνω», δήλωσε ο Φάρατζ μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων στην εκλογική του περιφέρεια. «Σκοπεύω να δημιουργήσω ένα μαζικό κίνημα σε εθνικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια των επόμενων ετών, ελπίζω αρκετά μεγάλο για να στοχεύσει ψηλά στις εκλογές του 2029», συμπλήρωσε.
Το πρώτο exit poll όταν έκλεισαν οι κάλπες προέβλεπε 13 έδρες για το Reform UK, αλλά η αναθεωρημένη πρόβλεψη του BBC δίνει πλέον 4 έδρες στο κόμμα του Νάιτζελ Φάρατζ. «Πιστέψτε με, φίλοι, αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα» του κινήματος «που θα σας καταπλήξει όλους», ισχυρίστηκε.
Τι έφερε την ανατροπή στις εκλογές
Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη την Αγγλία, τη Σκωτία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία ψήφισαν για την εθνική αντιπροσωπεία στην 650μελή Βουλή των Κοινοτήτων.
Τη νίκη των Εργατικών αποτύπωναν σχεδόν όλες οι δημοσκοπήσεις που πραγματοποιούνταν το τελευταίο διάστημα, καθώς το κόστος διαβίωσης εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού και οι χρόνιες ελλείψεις κατοικιών έχουν προκαλέσει άνευ προηγουμένου αγανάκτηση και δυσαρέσκεια στους Βρετανούς πολίτες. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά από το 2005, που η δημοφιλής εφημερίδα Sun, δήλωσε τη στήριξή της στους Εργατικούς με τον πρωτοσέλιδο τίτλο «Είναι ώρα για αλλαγή». Είχαν προηγηθεί οι εφημερίδες Sunday Times και Financial Times.
Ποιος είναι ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ
Ο άνθρωπος που ετοιμάζεται να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός της Βρετανίας είναι ένας δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων που κάποτε ζήτησε την κατάργηση της βρετανικής μοναρχίας, αλλά χρόνια αργότερα γονάτισε ενώπιον του Καρόλου, τότε πρίγκιπα της Ουαλίας, για να ανακηρυχθεί ιππότης για την προσφορά του στην ποινική δικαιοσύνη.
Ο 61χρονος είναι σοσιαλφιλελεύθερος, μετριοπαθής απέναντι στα δημόσια οικονομικά και μέλος του κοινοβουλίου από το 2015. Έγινε ηγέτης της αντιπολίτευσης το 2020. Θα είναι ο πρώτος ηγέτης των Εργατικών που κερδίζει γενικές εκλογές σε διάστημα σχεδόν 20 ετών, από τον Τόνι Μπλερ το 2005.
Έπειτα από 14 χρόνια διακυβέρνησης του Συντηρητικού Κόμματος, αρκετά εκ των οποίων ήταν ταραχώδη - από το Brexit και τον Μπόρις Τζόνσον έως την οικονομική αστάθεια της διαδόχου του Λιζ Τρας - ο Στάρμερ επωφελήθηκε από τα λάθη του κυβερνώντος κόμματος.
Ο Στάρμερ υπόσχεται, να αποκαταστήσει τη διοικητική ικανότητα της κυβέρνησης, να κρατικοποιήσει ορισμένους σιδηροδρόμους και εταιρείες κοινής ωφέλειας, να αυξήσει τον κατώτατο μισθό, να φορολογήσει τα δίδακτρα στα ιδιωτικά σχολεία, να βελτιώσει το δημόσιο σύστημα υγείας και να προσφέρει δωρεάν πρωινό στα δημόσια δημοτικά σχολεία.
Διαβεβαιώνει πως θέλει να τονώσει την ανάπτυξη, να αναμορφώσει τις δημόσιες υπηρεσίες, να ενισχύσει τα δικαιώματα των εργαζομένων, να μειώσει τη μετανάστευση και να ξαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση - χωρίς να επανέλθει στο Brexit, θέμα ταμπού στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
Μεγάλωσε σε μια μικρή πόλη, στο Surrey, λίγο έξω από το Λονδίνο. Η μητέρα του εργαζόταν για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, το δωρεάν δημόσιο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της Βρετανίας, και ο πατέρας του ήταν κατασκευαστής εργαλείων, κάτι που ο Στάρμερ επαναλάμβανε τόσο συχνά στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας που κατέληξε να γίνει meme.
Η μητέρα του υπέφερε δια βίου από τη νόσο Still, ένα είδος φλεγμονώδους αρθρίτιδας, και πέθανε μόλις λίγες εβδομάδες αφότου ο Στάρμερ εξελέγη για πρώτη φορά στο βρετανικό κοινοβούλιο το 2015. Ο πατέρας του πέθανε τρία χρόνια αργότερα. Ο Στάρμερ έχει πει ότι η σχέση του με τον πατέρα του ήταν τεταμένη και το ότι σεν του είπε ποτέ «σε αγαπώ και σε σέβομαι» είναι «το μόνο πράγμα για το οποίο μετανιώνω».
Φώτο: Getty Images, @associatedpress
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
