Στη θεαματική ενίσχυση των δυνατοτήτων της χώρας μας για εξαγωγές αερίου στην ευρύτερη περιοχή, αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την τοποθέτησή του σε εκδήλωση για τον Κάθετο Διάδρομο, η οποία πραγματοποιήθηκε στο ελληνικό περίπτερο στην COP29.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, μέχρι το 2019 οι ποσότητες φυσικού αερίου που εισάγονταν στην Ελλάδα καταναλώνονταν εγχώρια στην πλειονότητά τους. Πλέον όμως η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική: στα τέλη του 2020 εγκαινιάστηκε ο ΤΑΡ για την εισαγωγή καυσίμου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Ιταλία, ενώ τον Οκτώβριο 2022 τέθηκε σε λειτουργία ο αγωγός IGB δημιουργώντας μία νέα «οδό» τροφοδοσίας μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας.
«Πρόσφατα εγκαινιάστηκε το FSRU Αλεξανδρούπολης, το οποίο αποτελεί το δεύτερο τέρμιναλ LNG στη χώρα. Το πρώτο τέρμιναλ στη Ρεβυθούσα αποδείχθηκε κρίσιμη υποδομή όταν η Ρωσία διέκοψε τις εξαγωγές αερίου στη Βουλγαρία, ενισχύοντας παράλληλα την τροφοδοσία ολόκληρης της ευρύτερης περιοχής. Πλέον, το FSRU Αλεξανδρούπολης δημιουργεί μία νέα "οδό" ανεφοδιασμού, δυνητικά μέχρι την Ουκρανία», σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Όπως συμπλήρωσε, τα έργα επέκτασης συνεχίζονται, καθώς κατασκευάζεται ένας νέος αγωγός αερίου με τη Βόρεια Μακεδονία, ενισχύεται η δυναμικότητα των σημείων διασύνδεσης με τη Βουλγαρία, ενώ σχεδιάζεται η αύξηση της δυναμικότητας του ΤΑΡ, αν αυτό κριθεί αναγκαίο. «Πιστεύω ακράδαντα στην προοπτική του Κάθετου Διαδρόμου, έχει ήδη αποδειχθεί η αξία της συνεργασίας των χωρών της περιοχής», τόνισε.
Σύμφωνα με τον Κ. Μητσοτάκη, υπάρχει όμως μία ακόμη πτυχή του Κάθετου Διαδρόμου που πρέπει να έχουμε κατά νου και αυτή είναι η ηλεκτρική ενέργεια, η οποία διακινείται απρόσκοπτα ανάμεσα στις αγορές της περιοχής. Το περασμένο καλοκαίρι, ωστόσο, σε όλες οι χώρες της περιοχής καταγράφηκαν απότομες αυξήσεις των τιμών, καθώς ουσιαστικά αποκόπηκαν από τις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, με κοστοβόρες συνέπειες.
«Κάτι ανάλογο συμβαίνει και αυτές τις μέρες, γεγονός το οποίο υπενθυμίζει πως πρέπει να συνεργαστούμε για να ενισχύσουμε τις διασυνδέσεις μας με την υπόλοιπη Ευρώπη. Πρόκειται για ένα θέμα που πιστεύω πως θα κερδίσει έδαφος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Μιλάμε για μία ενιαία ευρωπαϊκή αγορά, ωστόσο οι αποκλίσεις των τιμών δεν δείχνουν πως πρόκειται όντως για μία αγορά που λειτουργεί με ομοιόμορφο τρόπο. Είναι άδικο οι λιγότερο ευημερούσες χώρες να έχουν μεγαλύτερο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, κάτι που δείχνει πως υπάρχουν ακόμη θέματα που πρέπει να λυθούν», τόνισε.
Στην ίδια εκδήλωση, ο Πρόεδρος της Βουλγαρίας, Rumen Georgiev Radev, υπογράμμισε πως σύμφωνα με την έκθεση Ντράγκι, το ενεργειακό κόστος αποτελεί βασικό λόγο που υποχώρησε η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Ο Κάθετος Διάδρομος θα συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, τη διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας και την ασφάλεια τροφοδοσίας. Όπως πρόσθεσε, το φυσικό αέριο θα παραμείνει καύσιμο γέφυρα για τις επόμενες 10ετίες.
Ο Έλληνας υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Θεόδωρος Σκυλακάκης, σημείωσε πως ο Κάθετος Διάδρομος βασίζεται σε υφιστάμενες υποδομές, προσθέτοντας νέα έργα που θα επιτρέψουν να αξιοποιηθούν αυτές με διαφορετικό και αποδοτικό τρόπο. Ανέφερε πως είναι σημαντικός ο συντονισμός των χωρών της περιοχής, ώστε να έχουν πιο ισχυρή φωνή στην κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια.
«Η περιοχή μας έχει πολλές ανάγκες, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα. Πρέπει να καταλάβουμε πως η συνεργασία είναι αμοιβαία επωφελής για όλα τα κράτη», επισήμανε.
Ο Κάθετος Διάδρομος θα ενισχύσει τη διαφοροποίηση του εφοδιασμού με αέριο όλων των χωρών της περιοχής, ενώ θα δώσει τη δυνατότητα να αξιοποιηθούν οι αποθήκες αερίου στην Ουκρανία, ανέφερε ο υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας, Vladimir Malinov.
Από την πλευρά του ο υπουργός Ενέργειας της Ρουμανίας, Sebastian Ioan Burduja, σημείωσε πως ο Vertical Corridor θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια, που είναι θέμα εθνικής ασφάλειας. «Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να χρησιμοποιείται η ενέργεια για εκβιασμούς», επισήμανε.
Πρόσθεσε πως τα ορυκτά καύσιμα είναι απαραίτητα για να μην υπάρξουν προβλήματα στην ασφάλεια τροφοδοσίας. Επίσης, κάλεσε την Ε.Ε. και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να χρηματοδοτήσουν έργα φυσικού αερίου, όπως τον Κάθετο Διάδρομο.
Οι υφιστάμενες υποδομές του Κάθετου Διαδρόμου αποδείχθηκαν σωτήριες για τη Μολδαβία, όπως υπογράμμισε ο υπουργός Ενέργειας της χώρας, Victor Parlicov, καθώς επέτρεψαν τις εισαγωγές αερίου από τις διεθνείς αγορές, ώστε να αντικατασταθεί πλήρως το ρωσικό καύσιμο. Σημείωσε πως χρειάζεται στήριξης της χρηματοδότησης από την Ε.Ε., ώστε το πρότζεκτ να καταστεί οικονομικά βιώσιμο.
