Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στα 190 κράτη του ΟΗΕ που έχασαν την προθεσμία να υποβάλουν νέους στόχους για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα. Η προθεσμία έληγε την Δευτέρα, 10 Φεβρουαρίου, αλλά μόνο 10 από τις σχεδόν 200 χώρες που απαιτείται βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού να παραδώσουν νέα σχέδια για το κλίμα το έκαναν έγκαιρα σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του οργανισμού.
Όπως προβλέπει η συμφωνία για το κλίμα, κάθε χώρα υποτίθεται ότι θα υιοθετήσει φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των εκπομπών της έως το 2035 και θα κοινοποιήσει ένα λεπτομερές σχέδιο για την επίτευξή τους. Οι παγκόσμιες εκπομπές αυξάνονται, αλλά πρέπει να μειωθούν σχεδόν στο μισό μέχρι το τέλος της δεκαετίας για να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στα επίπεδα που προβλέπει η Συμφωνία του Παρισιού.
Παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα, Simon Stiell, τα εθνικά σχέδια για τη μείωση εκπομπών αποτελούν «τα πιο σημαντικά έγγραφα πολιτικής αυτού του αιώνα», μόνο λίγοι από τους μεγαλύτερους ρυπαίνοντες παρέδωσαν έγκαιρα αναβαθμισμένους στόχους, με την Κίνα, την Ινδία και την Ευρωπαϊκή Ένωση να «παίρνουν απουσία». Συγκεκριμένα, μέχρι στιγμής, μόνο 12 από τα 195 κράτη που έχουν υπογράψει τη συμφωνία του Παρισιού έχουν καταθέσει τα εθνικά τους σχέδια για μείωση των εκπομπών έως το 2035. Πρόκειται για τις ΗΠΑ, τη Βραζιλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τις Νήσους Μάρσαλ, τη Σιγκαπούρη, τον Ισημερινό, την Αγία Λουκία, την Ανδόρα, τη Νέα Ζηλανδία, την Ελβετία και την Ουρουγουάη. Αυτές οι χώρες αντιπροσωπεύουν μόνο το 16,2% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το κύριο αέριο που παγιδεύει τη θερμότητα.
Η αδύναμη ανταπόκριση στην υποβολή των σχεδίων κάθε άλλο παρά ενισχύει την πεποίθηση ότι η δράση για το κλίμα βαίνει κλιμακούμενη και ισχυρή. Σε αυτό έχουν συντελέσει τόσο η επιστροφή του Τραμπ όσο και οι αντιφατικές προτεραιότητες που θέτουν τα νέα δεδομένα για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, την ασφάλεια αλλά και το γεωπολιτικό κίνδυνο.
Η Ebony Holland από το Διεθνές Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης που εδρεύει στο Λονδίνο είπε ότι η υποχώρηση των ΗΠΑ ήταν «προφανώς μια οπισθοδρόμηση», αλλά υπήρχαν πολλοί λόγοι πίσω από τη χαμηλή προσέλευση.
«Είναι σαφές ότι υπάρχουν ορισμένες ευρείες γεωπολιτικές αλλαγές σε εξέλιξη που αποτελούν πρόκληση όσον αφορά τη διεθνή συνεργασία, ειδικά σε μεγάλα ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή», είπε.
Τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν από την άλλη, ότι αυτή η καθυστέρηση «είναι εντάξει εφόσον εργάζονται πάνω σε αυτά».
Την περασμένη εβδομάδα, ο Stiell είπε ότι θα πρέπει τα σχέδια να έχουν υποβληθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο, ώστε να μπορέσουν να αξιολογηθούν σωστά πριν από τη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα COP30 τον Νοέμβριο. Μια εκπρόσωπος της ΕΕ ανέφερε ότι το μπλοκ των 27 σκοπεύει να υποβάλει τους αναθεωρημένους στόχους του «πολύ πριν» από τη σύνοδο κορυφής στο Μπέλεμ.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Κίνα, ο μεγαλύτερος ρυπαίνων στον κόσμο και επίσης ο μεγαλύτερος επενδυτής στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αναμένεται επίσης να αποκαλύψει το πολυαναμενόμενο σχέδιο για το κλίμα το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει ποινή για την υποβολή καθυστερημένων στόχων, όσον αφορά στις Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (NDC), οι οποίες ενσωματώνουν τις προσπάθειες της κάθε χώρας για μείωση των εθνικών εκπομπών και προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και εάν δεν είναι δεσμευτικές, λειτουργούν ως μέσον λογοδοσίας για να διασφαλίσουν ότι οι κυβερνήσεις λαμβάνουν στα σοβαρά την απειλή της κλιματικής αλλαγής.
